De eerste Surinaamse sportencyclopedie (1893-1988)

Schoolsport:

Schoolsport: Met de introductie van gymnastiek in Suriname rond 1904 werd daadwerkelijk een aanvang gemaakt met de eerste schreden van sport in schoolverband. In deze beginperiode werd onder leiding van de eerste luitenant Boertje een gymnastiekcursus opgezet voor militairen. De sergeanten en korporaals die daaraan deelnamen, toonden veel ambities zodat het denkbeeld geopperd werd het onderwijs aan een deel der leerlingen wat verder uit te strekken om hen instaat te stellen de akte van bekwaamheid in de gymnastiek gelijkstaande aan de hulpakte in Nederland te behalen. Dit examen werd met goed gevolg afgelegd door de sergeanten de Jong, Kahlman van Noord en korporaal Bakker. Nog vóór dit examen plaatsvond was door de Koninkelijke Nederlandse Bond van oud-onderofficieren het initiatief genomen om een cursus in de gymnastiek voor kinderen te openen. Deze cursus was een succes. In december 1906 telde de cursus 10 jongens en 13 meisjes die tweemaal per week les kregen van de vorengenoemde 3 sergeanten.

Op maandag 17 december 1906 werd in de gymzaal van de Hendrikschool een gymnastiekuitvoering gegeven door deze kinderen.

Door het succes hiervan werd langzaam maar zeker gymnastiek op de mulo-scholen als vak ingevoerd en deed de sport haar intrede op de scholen.

De eerste sportontmoeting, waarbij een school betrokken was, vond op 8 januari 1912 plaats en wel tussen de leerlingen van de Hendrikschool van de 5de, 6de en 7de klas. Deze voetbalwedstrijd eindigde 6-1 voor de combinatie 5de-7de klas, maar aangetekend dient te worden dat in eerste instantie de stand 2-2 was. De scheidsrechter keurde echter het tweede doelpunt van de 6de klas, vanwege buitenspel af. De leerlingen van de 6de klas waren het hiermee niet eens, vandaar dat ze uit protest het speelveld verlieten. Een dergelijke handeling werd gestraft door toekenning van 5 doelpunten aan de tegenpartij. Ondanks deze negatieve gebeurtenis kan worden aangenomen dat de Hendrikschool de eerste school geweest is waar sport bedreven werd.

Een andere voetbalwedstrijd die kort hierna volgde werd in februari 1912 gespeeld en wel tussen v.v. Napoleon van de padvinders en de leerlingen van de Willemschool Napoleon won deze ontmoeting met 6-0.

De eerste gymnastiekcursus voor het behalen van de akte gymnastiek (lichamelijke opvoeding) startte op 15 april 1913 en duurde tot 3 oktober 1914. De cursus stond onder leiding van L. Meyer en H. Meerdink en werd verzorgd voor onderwijzers van de 3de rang en hoger. Men moest wel jonger dan 31 jaar zijn.

Men startte met 25 onderwijzers en het lesgeld bedroeg Sf. 3,-- per maand. Van deze 25 onderwijzers namen slechts 4 deel aan het examen dat op 28 en 29 september en verder op 1, 2 en 3 oktober 1914 werd afgenomen. Drie kandidaten ondergingen met succes dit examen en deze heren waren; M.L. Pool, L.R. Rahin en E.E. Vervuurt.

Op initiatief van de heer J. Einaar, onderwijzer aan de Nieuwe school werd voor de leerlingen van de 3 hoog-

[p. 163]

ste klassen een sportvereniging in januari 1918 opgericht. Deze vereniging droeg de naam van Sport Staalt Spieren (SSS) en was de eerste sportvereniging in schoolverband. Het eerste bestuur van SSS zag er als volgt uit; R. Anijs (voorzitter), Ch. Keller (secretaris), M. Trott (penningmeester), A. Zinhagel (1e commissaris), J. Does (2e commissaris), mej. J.J. Kinsdel (kassierster). Beschermheer van deze vereniging was de heer C.M. Themen; hoofd van de Nieuwe school, terwijl het overige personeel de vereniging financieel steunde.

De sportleiders waren J. Binaar (korfbal), E.Th. Anijs, Albert Anijs (cricket) en J. Smit (gymnastiek).

Hoe deze sportvereniging zich in schoolverband verder ontplooide, is nu niet duidelijk, maar vaststaat dat hierna meerdere scholen met een sportvereniging begonnen. Zo werd in januari 1929 door een onderwijzer van de Selecta uloschool een korfbalvereniging opgericht, terwijl in maart 1929 mej. Thomson een korfbalvereniging voor de leerlingen van de 4de klasse van de Hendrikschool oprichtte.

Aangetekend kan worden dat in augustus 1929 W. Teixeira in Nederland de MO-akte gymnastiek behaalde en hiermee de eerste Surinamer was met dit diploma. Na de sportweek van 1931 ontstond het idee om ook scholenwedstrijden te organiseren en na vele inspanningen lukte het het Surinaamsche Sportcomité op vrijdag 12 en zaterdag 13 augustus 1932 de eerste scholenwedstrijden te organiseren (zie Surinaamsche Sportcomité). Enkele resultaten waren:

Jongens

Touwtrekken; Hendrikschool (eerste), Christelijke school (tweede), Wanicaschool (derde)

Halterrappen; Themenschool, Zuiderstadschool, Oranjeschool, Wanicaschool.

Verspringen door 4 jongens; Hendrikschool 16,39m, Christelijke school 15,83m en Themenschool 15,34m.

Meisjes

Verspringen door 4 meisjes: Christelijke school 13,86m, Emmaschool 12,76m

Halterrappen: Christelijke school

Op 12 augustus 1932 startte ook het eerste mulo-scholen voetbaltoernooi, waaraan de Hendrik-, de Graaf van Zinzendorf- en de Paulusschool deelnamen. Dit toernooi werd op initiatief van L. Polak georganiseerd ten bate van de Costerstichting (voor kindervoeding).

Het team van de Hendrikschool bestond uit de volgende spelers: H. de Vries, J. Brakke, F. Liem Tjauw, H. Dutier, L. Arron, H. Isselt, M. Abrahams, L. Herrenberg, F. Dutier, P. Wong, M. Kersout, W. de Vlugt en F.E.A. Blom.

Het team van St. Paulusschool bestond uit: E. Samson, E. Wekker, J. Rack, L. Gardeslen, W. Ho Kan You, A. Chin A Moei, E. Chin Ten Fung, G. Hermelijn, B. van Lierop, E. Blijd, H. Panday, P. Tjon Liem Sang en J. Tjoen Poen Tjoen (capt.).

Voor de Graaf van Zinzendorfschool kwamen op het veld: W. van der Meer, E. Wong A Soy, A. Wong Yaw (capt.), A. Tjon Joek Tjin, E.M.H. Doelwijt, S. Karman, H. Stenhuys, E. Wijdt, E. Watchman, M. Aksel, H. Landkoer, H.G. Welles, G. Dundas, U. Fitz-Jim, J. Kraag.

De resultaten waren:

10-08-32	Hendrik - Graaf	3-2
16-08-32	Hendrik - St. Paulus	2-2
20-08-32	St. Paulus - Graaf	1-1
22-08-32	Graaf - St. Paulus	3-0
24-08-32	St. Paulus - Hendrik	2-1
04-09-32	Hendrik - Graaf	2-1

De Hendrikschool kwam als winnaar uit de bus.

Aangetekend kan worden dat Michel Kersout van de Hendrikschool de eerste dan wel één van de eerste Surinamers moet zijn geweest die nog op school zat en voor een nationale selectie uitkwam.

In 1933 startte de eerste ulo-scholen voetbalcompetitie. Willibrordusschool werd hiervan de kampioen. Op 15 maart 1934 werd voor de tweede maal de ulo-scholen voetbalcompetitie georganiseerd. De Selectaschool won toen alle wedstrijden en werd hierdoor de nieuwe kampioen.

Door de Tweede Wereldoorlog werden geen sportontmoetingen in schoolverband georganiseerd, maar na de oorlog werden steeds meer toernooien georganiseerd. Vandaag de dag kennen wij het mulo-scholieren- en het middelbaarscholieren toernooi. Ook wordt jaarlijks het inter-fakultaire sporttoernooi georganiseerd.

Opgemerkt dient te worden dat de Koninkrijksspelen (zie Koninkrijksspelen) en het Inter Guyanese sporttoernooi bestemd waren voor scholieren van voornamelijk de mulo- en de middelbare scholen, terwijl de inter-fakultaire Guyanese spelen en de Centraal Amerikaans en Caribische Universitaire spelen voor de studenten van de universiteit zijn.