|
| |
Koninkrijksspelen:
Koninkrijksspelen: Jaarlijks terugkerend driehoekstournooi tussen de Nederlandse Antillen, Nederland en Suriname in de periode 1966-1975. De geestesvader van de Koninkrijksspelen is de heer Ludwig de Sanders geweest (zie Ludwig de Sanders). Aan het eind van de vijftiger jaren ontstond bij hem het idee Rijksspelen te organiseren vanwege de leemte op sportgebied, die hij indertijd werkzaam als hoofd van de sectie sport en spel van het ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling in Suriname, constateerde.
Ludwig de Sanders kon echter zijn ideaal toen nog niet verwezenlijken, door de geringe mogelijkheden die in Suriname aanwezig waren. Nadat hij in 1954 naar Nederland ging om te Overeen op het Cios te studeren, besloot hij zich in 1961 definitief te vestigen in Nederland. In Nederland trachtte hij zijn droom te verwezenlijken. Op 1 mei 1965 werd de Vereniging Rijksspelen opgericht en het eerste bestuur was als volgt samengesteld: Ludwig de Sanders (voorzitter), L. de Rooy (secretaris), A. Berge (penningmeester).
Het doel van de Vereniging Rijksspelen was op de eerste plaats de sport op de Nederlandse Antillen en Suriname op peil te brengen door middel van uitwisseling van sportlui en op de tweede plaats om de drie Rijksdelen door middel van sport dichter bij elkaar te brengen.
De vereniging ging hard aan het werk, legde contacten, praatte veel, maar deed ook veel, want in augustus 1965 kwam de Sanders met een Nederlandse ploeg van 40 man voor een goodwill-reis naar Suriname. De voetballers van Real Sranang met enkele gastspelers, de basketbalclub Azima, de worstelaars Ab Rosberg en Lith vormden samen de 40 man.
Rond mei 1966 werd de Koninklijke Sport Liga opgericht en deze vereniging had tot doel het bevorderen van de contacten op sportgebied tussen de Rijksdelen en het stimuleren van de onderlinge prestaties. Verder werd beoogd het opleiden van goede oefenmeesters, het onderling uitwisselen van scheidsrechters, het verlenen van steun enz. bijstand aan bonden die daarvoor in aanmerking kwamen en het ijveren naar goede sportaccomodaties.
Initiatiefnemers waren Ir. Frank Essed, Biesheuvel, Mordy Maduro en Lo Brunt. Het zou deze vereniging zijn die in 1966 de eerste Koninkrijksspelen zou gaan organiseren, maar deze prestatie is iets wat geflatteerd, daar de
| |
| |
heer de Sanders met zijn vereniging meerdere malen heeft getracht een samenwerking tot stand te brengen tussen de Vereniging Rijksspelen en de Koninklijke Sport Liga, maar laatstgenoemde organisatie heeft zich altijd hiertegen verzet.
Dr. Ir. Frank Essed
| - | Organisator en mede-geestesvader van de Koninkrijksspelen. |
| - | 1964 t/m 1975: Voorzitter van SVB |
| - | Geestesvader van
| - | Het bondsgebouw van de SVB |
| - | De bouw van het George Streepey Stadion |
| - | Het Flora-stadion. |
| - | Nieuwe competitie-systeem van de SVB |
| - | drie SVB-boekjes. |
|
(foto mevr. V. Essed - Fruin)
Op zaterdag 9 juli 1966 kwam hij wederom met een delegatie van Nederlandse sportlui naar Suriname w.o. de voetbalvereniging DWS Amsterdam, de Utrechtse basketbalploeg Sportvereniging Eendracht, de worstelaars T. Terpstra en Ab Rosenberg en een tennisploeg. Aangetekend dient te worden dat de Sanders trachtte een driehoekstournooi te organiseren tussen de Nederlandse Antillen, Nederland en Suriname. De Antillen lieten niets van zich horen en de SVB voelde ook weinig hiervoor. De oorzaak hiervan moet gezocht worden in het feit dat de Koninklijke Sport Liga een groter sportzeggenschap had in de drie Rijksdelen.
Op zondag 7 augustus 1966 werden in Suriname de eerste Koninkrijksspelen geopend door prins Claus.
De takken van sport die tijdens deze spelen georganiseerd werden, waren atletiek, voetbal en zwemmen.
De eerste spelen werden geheel door Nederland gefinancieerd en het totaal bedrag werd geraamd op 150.000 (Nederlands courant).
Het lag in de bedoeling om in tourbeurten deze wedstrijden te organiseren. Voor de voetbalcompetitie moest elk land zorgen voor een scheidsrechter. Bij elke wedstrijd had één hunner de leiding, terwijl de anderen als grensrechters fungeerden. Voor Suriname nam E. Rudge deze taak op zich, de Antillen kwamen met T. Koetsier en Nederland met P. Roomers.
De resultaten van deze spelen waren als volgt:
| |
Voetbal
| 7-8-'66 |
Suriname - Ned. Antillen 5-1 (Doesburg 3x, Miller 2x) |
| -8-'66 |
Nederland - Ned. Antillen 5-3 |
| 14-8-'66 |
Suriname - Nederland 1-1 (Vanenburg) |
Door een beter doelgemiddelde werd Suriname de eerste voetbalkampioen. De spelers die voor deze prestatie zorgden waren: Aliar (k), Vreds, Vanenburg, de Haas, Nortan, Brewster, Hoft, Conrad, Doesburg, Miller en Simons.
| |
Zwemmen
Het zwemmen was een Nederlandse aangelegenheid, daar ze alle gouden medailles wonnen. Suriname werd op dit onderdeel tweede en de Antillen derde.
| 100m vrije slag (Heren) Jaap Goezinne 1:02.1 min. |
2e |
| 100m rugslag (Dames) Jacqueline Simons 1.25.0 min. |
2e |
| 100m vlinderslag (H) Rinio Artist 1.17.0 min. |
2e |
| 100m schoolslag (D) Erna Hagens 1.41.2 min. |
3e |
| 100m schoolslag (H) Marcel Nahar 1.21.5 min. |
3e |
| 100m rguslag (H) Oscar Braaf 1.22.8 min. |
3e |
| 4 × 100m wisselslag (H) Suriname 5.01.18 min. |
2e |
| 4 × 100m wisselslag (D) Suriname 5.30.8 min. |
2e |
| |
Atletiek
Tijdens de atletiekwedstrijden behaalde Nederland de eerste plaats, de Antillen werd tweede, terwijl Suriname genoegen moest nemen met de derde plaats.
| 800m |
H. Callender |
2.06.5 min. |
3e |
| 1500m |
Eduard Held |
4.40.5 min. |
2e |
| 4 × 100m |
Suriname |
48.3 sec. |
3e |
| verspringen |
Brewster |
6,21 m |
3e |
| hoogspringen |
A. Hostman |
1,65 m |
3e |
| 1500m |
U. Cruden |
5.13.5 min |
3e |
| Kogelstoten |
Wilfred Burgos |
14,14 m |
2e |
De tweede Koninkrijksspelen startten op 15 augustus 1967 te Willemstad. Tijdens deze spelen werden behalve atletiek, zwemmen en voetbal ook tennis en judo bedreven.
Tijdens deze spelen werd Marcel Nahar de eerste individuele Surinamer die goud veroverde en werd bovendien de eerste niet-Nederlander die tijdens het zwemmen op de eerste plaats eindigde (zie Marcel Nahar). Als deze prestatie niet sensationeel genoeg was deed Eduard Monsels er een schepje op. Tijdens de atletiekwedstrijden werd hij de eerste Surinamer die met twee gouden plak- | |
| |
ken naar huis ging (zie Eduard Monsels).
| |
Voetbal
| 15-8-'67 |
Suriname - Nederland 3-3 (S.Oosthuizen 2x, Rijsenburg) |
| 17-8-'67 |
Nederland - Antillen 0-2 |
| 19-8-'67 |
Suriname - Antillen 1-2 (Rijsenburg) |
De Surinaamse selektie bestond uit: Halfhide, Nortan, Sordan, Hitzert, Wouter, Bundel, Hoft, Rijsenburg, Oosthuizen, Graven en Muntslag.
| |
Zwemmen (18-8-'67)
| 100m schoolslag - H - Marcel Nahar 1.17.1 min. - le |
| 100m rugslag - D - Jacqueline Simons 1.22.9 min. - 2e |
| 100m rugslag - H - Oscar Braaf 1.12.3 min. - 2e |
| 100m vlinderslag - D - Gladys Simons 1.36.2 min. - 2e |
| 100m vlinderslag - H - Rinio Artist 1.15.8 min. - 2e |
| 100m vrije slag - H - Coos van Wageningen 1.05.5 min. 2e |
| 4 × 100m wissel - D - Suriname 5.59.8 min. - 3e |
| 4 × 100m wissel - H - Suriname 4.55.2 min. - 2e |
| |
Atletiek (19-8-'67)
| 100m |
Eduard Monsels |
11.0 sec. |
1e |
| 200m |
Eduard Monsels |
22.7 sec. |
1e |
| 400m |
Hugo Fernandes Mendes |
3e |
| 800m |
Arnold Lobman |
|
3e |
| verspringen |
Eric Kafiluddi |
6.45m |
3e |
| kogelstoten |
P. Nichols |
11,58m |
3e |
Bij atletiek behaalde Nederland 86 punten, Suriname 47 en de Antillen 41 punten.
| |
Judo
Onze judoka's konden tijdens deze spelen niet imponeren. Suriname verloor alle wedstrijden op ippon (0-10) tegen Nederland en tegen de Antillen won alleen Tsang Hsien Hang van de Antilliaanse judoka Paul met yuko (5-0), de overigen verloren allen op ippon. De Surinaamse selektie was als volgt samengesteld: Norden, Wong Chang, Bendter en Tsang Hsien Hang.
Nederland behaalde 90 punten, de Antillen 30 en Suriname 5 punten.
| |
Tennis
Ook bij tennis kon Suriname weinig doen. Bij de heren werd de Nederlandse Antillen eerste, Nederland tweede en Suriname hekkensluiter. Nederland won bij de dames, de Antillen werden tweede en Suriname derde. De Surinaamse selektie bestond uit Karel Persad, Kenneth de Koning, M. Lieuw en F. de Haas (zie Kenneth de Koning).
Aangetekend kan worden dat in juli 1967 de heer Ludwig de Sanders wederom met Nederlandse sporters naar Suriname was gekomen om aan de Rijksspelen deel te nemen. Deze delegatie bracht zelfs een bezoek aan premier Jopie Pengel (1963-1969).
De derde Koninkrijksspelen werden door prins Claus op 5 augustus 1968 in Nederland geopend. De resultaten van onze landgenoten waren:
| |
Voetbal:
| 5-8-'68 |
Suriname - Nederland 1-0 (Danarag) |
| 7-8-'68 |
Suriname - Ned. Antillen 2-2 (Siegfried Oosthuizen, Nortan) |
| 9-8-'68 |
Nederland - Antillen 0-0 of 1-1 |
| Suriname werd winnaar van dit tournooi. |
| |
Judo
| 6-8-'68 |
Suriname - Nederland |
0-5 |
| |
Suriname - Antillen |
2-2 |
| |
Nederland - Antillen |
5-0 |
| |
Zwemmen
| 100m schoolslag - D - D. Tseng 1.41.2 min. 3e |
| 100m schoolslag - H - Marcel Nahar 1.17.4 min. 2e |
| 100m rugslag - D - Jacqueline Simons 1.23,0 min. 2e |
| 100m rugslag - H - Oscar Braaf 1.11.0 min. 1ste |
| 100m vlinderslag - D - Martha Silos 1.49.4 min. 3e |
| 100m vlinderslag - H - Rinio Artist 1.17.0 min. 2e |
| 100m vrijeslag - D - E. Hagens 1.21.3 min 3e |
| 100m vrije slag - H - Louis Headley 1.05.3 min. 3e |
| 4 × 100m wisselslag - D - Suriname 6.19.2 min. 3e |
| 4 × 100m wisselslag - H - Suriname 4.51.0 min. 2e |
| |
Atletiek
| 200m |
Hugo Fernandes-Mendes |
22.5 sec. |
3e |
| 800m |
Arnold Lobman |
2.02.3 min |
3e |
| 1500m |
Roy Bottse |
4.17.4 min |
3e |
| verspringen |
Hugo Fernandes-Mendes |
6,30m |
3e |
| kogelstoten |
Nichols |
12,67m |
3e |
| olymp. estaf. |
Suriname |
3.39.6 min |
3e |
De vierde Koninkrijksspelen werden te Suriname georganiseerd en de opening geschiedde op 26 juli 1969 door prins Claus.
| |
Atletiek
| 100m |
Stanley Jackman |
11.1 sec. |
3e |
| 200m |
Stanley Jackman |
23.0 sec. |
3e |
| 400m |
Stanley Jackman |
52.6 sec. |
2e |
| 400m |
O. Mac Donald |
53.1 sec. |
3e |
| 800m |
O. Mac Donald |
2.04.2 min. |
3e |
| 1500m |
Roy Bottse |
4.32.7 min. |
3e |
| verspringen |
Arnold Lobman |
6,26m |
3e |
| kogelstoten |
Arnold Lobman |
13,87m |
3e |
| speerwerpen |
Arnold Lobman |
46.58m |
3e |
| olym. estaf. |
Suriname |
3.27.8 min. |
3e |
| |
Judo (30 juli)
Nederland kwam wederom als winnaar uit de bus, terwijl de Antillen tweede werden. Voor Suriname kwamen in het strijdperk: J. Pinas, Sam Tjoe, R. Berenos, Sam Hing Hang en Blikslager.
| |
Voetbal
| 27-7-'69 |
Suriname - Nederland 1-3 (Olmberg) |
| 29-7-'69 |
Antillen - Nederland 3-1 |
| 31-7-'69 |
Suriname - Antillen 2-1 (Corte, Burleson) |
Door een betere doelgemiddelde werd de Nederlandse Antillen als winnaar aangewezen.
| |
| |
| |
Zwemmen (27-7-'69)
| 100m schoolslag - H - Marcel Nahar 1.17.9 min. le |
| 100m schoolslag - D - F. Miedema 1.35.2 min. 3e |
| 100m vrijeslag - H - Coos van Wageningen 1.03.5 min. 2e |
| 100m vrijeslag - D - A. White 1.18.3 min. 3e |
| 100m vlinderslag - H - O. Bottenbly 1.13.6 min. 2e |
| 100m vlinderslag - D - Helga Gonggrijp 1.33.5 min. 3e |
| 100m rugslag - H - Clyde Headley 1.16.5 min. 3e |
| 100m rugslag - D - Jacqueline Simons 1.23.1 min. 2e |
| 4 × 100m estafette - D - Suriname 5.53.3 min. 3e |
| 4 × 100m estafette - H - Suriname 4.51.5 min. 3e |
| |
Tennis
| Suriname - Antillen (28-7-'69) |
|
| H.E. |
Anton de Koning - K. Hennep |
7-5 9-7 |
| |
Karel Persad - L. Howell |
6-3 6-4 |
| D.E. |
Dixie Lapre - N. Pimentel |
4-6 5-7 |
| |
Ankie van Dijk - A. Salas |
2-6 3-6 |
| H.D. |
De Koning/Persad - Howell/Pimentel |
6-2 6-1 |
| G.D. |
Persad/van Dijk - Howell/Pimentel |
8-6 6-3 |
Suriname - Nederland (31-7-'69)
| H.E. |
Anton de Koning - J. Muller |
1-6 3-6 |
| |
Karel Persad - R. Thung |
3-6 8-6 3-6 |
| D.E. |
Dixie Lapre - N. Brouwer |
0-6 1-6 |
| |
Ankie van Dijk - D. Falkenburg |
1-6 1-6 |
| H.D. |
De Koning/Persad - Muller/Thung |
1-6 1-6 |
| D.D. |
Van Dijk/Lapre - Brouwer/Falkenburg |
1-6 1-6 |
| G.D. |
Van Dijk/Persad - Thung/Falkenburg |
1-6 1-6 |
| |
De Koning/Lapre - J.Muller/Brouwer |
4-6 0-6 |
Nederland versloeg ook de Nederlandse Antillen en behaalde hierdoor het kampioenschap. Suriname bezette de tweede plaats.
De vijfde Koninkrijksspelen werden door de gouverneur van de Antillen te Willemstad op 3-8-'70 geopend. Op het onderdeel atletiek namen dit jaar voor de eerste keer dames deel. Marcel Nahar nam als enige sporter voor de vijfde achtereenvolgende maal aan deze spelen deel. Aangetekend dient te worden dat Nahar het zwemonderdeel 100m schoolslag won, maar gediskwalificeerd werd.
| |
Voetbal
Suriname werd winnaar van dit tournooi.
| |
Judo (8-8-'70)
Nederland behaalde 73 punten, de Antillen 47 en Suriname 7 punten.
| |
Atletiek
| 100m |
Lilian Mijnals |
11.6 sec. |
2e |
| 100m |
Joyce Veira |
11.8 sec. |
3e |
| 100m |
Hugo Fernandes-Mendes |
10.0 sec. |
1e |
| 200m |
Hugo Fernandes-Mendes |
21.0 sec. |
1e |
| 200m |
Samuel Monsels |
21.8 sec. |
3e |
| 400m |
Stanley Velland |
51.5 sec. |
2e |
Atletiekploeg 1970
Staand (v.l.n.r.): L. Komproe, H. Goossen, Rita Balrak, Stanley Velland, Joyce Veira, R. Olf, Lilian Mijnals, Humphrey Veira, Walther Bourne, Hugo Fernandes - Mendes, Iwan.
Zittend: Louis Headley, Eduard Monsels, Roy Sedoc, Roy Bottse, Samuel Monsels, George Wiebers.
Liggend: Lesley Rogers.
| |
| |
| 800m |
Roy Bottse |
1.56.0min. |
1e |
| 1500m |
Roy Bottse |
4.08.4min. |
1e |
| verspringen |
Lilian Mijnals |
5.20 m |
3e |
| verspringen |
Hugo Fernandes-Mendes |
7.11 m |
1e |
| kogelstoten |
Walther Bourne |
13.92m |
3e |
| speerwerpen |
Louis Headley |
44.49m |
2e |
Hugo Fernandes-Mendes was tijdens deze spelen de absolute uitblinker van Suriname. Hij werd de eerste Surinamer die met drie gouden plakken tijdens de Koninkrijksspelen naar huis ging. Aangetekend dient te worden dat tijdens de sprintnummers de rugwind 6 m/s was.
De zesde Koninkrijksspelen startten op 31 juli 1971. Ook dit jaar domineerde Nederland over de verscheidene onderdelen. Vermeldenswaard is dat het de eerste maal was dat tijdens de judowedstrijden de Nederlandse Antillen verslagen werd door Suriname. Door dit resultaat eindigde Suriname op de tweede plaats. De judoka's die Suriname toen vertegenwoordigden waren Iwan Blijd, Winston Currie, Louis Headley, Iwan Bansa en Paddy Jonas.
Samuel Monsels was de grote uitblinker bij Suriname, daar hij met twee gouden plakken naar huis ging en wel op de 100m en 200m. Een prestatie die zijn broer Eduard al in 1967 had geleverd (zie Samuel Monsels).
Op zondag 23 juli 1972 werd een aanvang gemaakt met de 7de Koninkrijksspelen en wel te Willemstad.
| |
Atletiek (23-7-'72)
Samuel Monsels leverde een prestatie door voor de tweede maal dezelfde nummers te winnen. Behalve Samuel Monsels wonnen Roy Sedoc (verspringen) en Walther Bourne (kogelstoten) ook een gouden plak tijdens deze spelen.
Tijdens de atletiekwedstrijden behaalde Nederland 90 punten, Suriname 84 en de Antillen 80 punten.
Tijdens de zwemwedstrijden verraste Dorien van Tongeren een ieder door de 100m rugslag (1.15.8 min.) te winnen. Dorien van Tongeren werd hiermee de eerste Surinaamse die tijdens het zwemmen een gouden plak won (zie Dorien van Tongeren).
In 1973 werd Eduard Pirau de atleet van deze spelen. Hij won namelijk drie gouden medailles. Eduard won namelijk de 100m, de 200m en verspringen.
Vermeld dient te worden dat Eduard Pirau vanwege deze prestaties dat jaar uitgeroepen werd tot sportman van het jaar (zie sportman van het jaar).
In 1973 kwam voor het eerst basketbal voor in het programma. De resultaten waren:
| 5-8-'73 |
Nederland - Antillen |
95-61 |
| 7-8-'73 |
Suriname - Antillen |
85-56 |
| 8-8-.73 |
Suriname - Nederland |
78-62 |
Suriname werd zodoende kampioen. De basketballers die voor deze prestatie zorgden waren: Glenn Scholsberg, Mathijs van Tongeren, Roy Eudoxie, John Dawson, Paul Burgos, Guno Pang A Tjok, Lloyd Goedhart, August Faverius, Victor Sibilo, Imro Dawson en coach Orlando Renfrum.
Tijdens de zwemwedstrijden won Nederland alle tien gouden plakken. Suriname won 7 zilveren en 3 bronzen plakken, de Antillen was goed voor 3 zilver en 7 brons. Nederland werd eerste bij judo gevolgd door Suriname en de Antillen.
Tijdens de negende Koninkrijksspelen van 1974 was Eduard Pirau wederom de meest opvallende atleet. Hij won driemaal goud en vestigde bovendien drie Koninkrijksspelenrecords. Eduard won wederom de 100m, de 200m en verspringen en hij is de enige Surinaamse atleet die tot tweemaal toe drie onderdelen won.
Nederland won 6 goud, Suriname 4 en de Antillen 3. Walther Bourne won de vierde gouden plak voor Suriname.
Margreet Schaad werd de tweede Surinaamse zwemster die een gouden medaille won tijdens de Koninkrijksspelen. Ze won de 100m vlinderslag in 1.19.5 min. Nederland won alle overige gouden medailles.
Een ander opvallende gebeurtenis in 1974 was de overwinning van de Surinaamse voetbalploeg. Ondanks het feit dat de Nederlandse UEFA-selektie ampertjes een maand eerder Europees jeugdkampioen werd, zag Suriname kans toch met de gouden plak naar huis te gaan. Suriname versloeg Nederland met 10 man.
| 11-8-'74 |
Suriname-Nederland 2-1(Adolf Hoen, Hankers) |
| 12-8-'74 |
Nederland - Antillen 7-3 |
| 15-8-'74 |
Suriname - Antillen 5-0(Tjon Sack Kie, IJssel, Stewart, Playfair 2x). |
Eduard Pirau (foto De Ware Tijd)
Op 13 augustus won Nederland goud tijdens de judowedstrijden, Suriname werd tweede en de Antillen derde.
| |
| |
Meda Kommies verraste een ieder door de Nederlandse judoka van Sommeren met ippon te verslaan.
De basketbalwedstrijden brachten Nederland de overwinning.
| 12-8-'74 |
Nederland - Suriname |
96-63 |
| 13-8-'74 |
Suriname - Antillen |
105-54 |
| 14-8-'74 |
Nederland - Antillen |
102-44 |
De tiende Koninkrijksspelen werden in Suriname georganiseerd. Opvallend is dat Suriname dit jaar de slechtste prestatie leverde. Wij wonnen geen enkel gouden medaille.
Nederland won 29 goud, 7 zilver en 5 brons. De Antillen was goed voor 5 goud, 15 zilver en 13 brons. Suriname behaalde 12 zilveren en 16 bronzen plakken.
Het was de laatste keer dat Suriname aan de Koninkrijksspelen deelnam. Op 25 november 1975 werd ons land onafhankelijk en maakte toen geen deel meer uit van het Koninkrijk der Nederlanden.
Hugo Fernandes - Mendes
| - | Beoefende tussen 1968 en 1972 de atletieksport |
| - | Vestigde als junior 12 Surinaamse records (tot 1985 een absolute record in de Surinaamse atletieksport, zie Mireille Sankatsing) |
| - | 1970; Eerste Surinamer die tijdens de Koninkrijksspelen drie gouden plakken won. |
(foto H. Fernandes-Mendes)
Pogingen om de Koninkrijksspelen om te dopen in Jeugdspelen mislukten. Het is te hopen dat in de negentiger jaren pogingen zullen worden ondernomen om wederom een tournooi voor de jeugd te organiseren zoals de toenmalige Koninkrijksspelen. |
|
Auteursrechtelijk beschermd