Barsingerhorn
(gemeente Niedorp)
Dorp, ontstaan in de 12de eeuw langs de zeedijk (Heerenweg). In 1415 kregen de banne Barsingerhorn en de banne Haringhuizen samen stadsrechten, maar deze waren louter bestuurstechnisch van aard. De tram van Schagen naar Wognum (1898 tot 1935) had hier een aftakking naar de Van Ewijcksluis (vanaf 1912). Het bescheiden lintdorp is een provinciaal beschermd gezicht.
De Doopsgez. kerk (Heerenweg 48) is een eenvoudige zaalkerk uit 1862 met een kleine houten geveltoren. Uit 1905 dateert de pastorie (Heerenweg 50).
Het raadhuis (Heerenweg 150) is een onderkelderd dwars eenlaagspand uit 1622, voorzien van een bordestrap en een houten klokkentoren met balustrade en achtzijdige lantaarn. De voorgevel heeft een door kleine balustraden geflankeerde maniëristische trapgevel met gebroken fronton en justitiabeeld. Het fries onder de trapgevel bevat een wapensteen en twee leeuwenkopmaskers. In de kelder bevindt zich een cachot, de raadkamer heeft een gesneden schouwbalk (1622) en in de toren hangt een klok uit 1659. De houten achteraanbouw dateert van de restauratie in 1964 (Y. Kok).
Boerderijen. De in de kern 17de-eeuwse stolpboerderij Maartje Cornelis Hoeve (Heerenweg 21) bevat twee 18de-eeuwse tegelschouwen. Een uitgebouwde zijkamer heeft de stolpboerderij Heerenweg 19 (circa 1880; met spiegel). Bij de kop-rompboerderij Heerenweg 166 (circa 1880) is het woongedeelte uitgevoerd als middenganghuis. Het woongedeelte van de koprompboerderij Heerenweg 128 (1898) heeft een sierspant met ajour gesneden punt. Een goed voorbeeld van een moderne boerderij is Hemmerweg 2 (1935).
Woonhuizen. Laat-19de-eeuws zijn het met gepleisterde hoeklisenen uitgevoerde neoclassicistische notabelenhuis Het Anker (Heerenweg 57; 1875) en het bescheiden eenlaagspand Heerenweg 84-86 (circa 1880). Expressionistische elementen hebben de villa's Heerenweg 170 (1925) en 't Zonnehoekje (Heerenweg 16; circa 1930).
Café ‘De Fortuin’ (Heerenweg 144) is een sober neoclassicistisch tweelaags pand met afgeronde hoek, gebouwd rond 1895.
De tramabri (Heerenweg ong.) werd in 1912 opgericht voor de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij als halte in de lijn Schagen-Van Ewijcksluis (tot 1935). Het in vakwerk uitgevoerde houten gebouwtje is rond 2000 hersteld.
De Alg. begraafplaats (bij Heerenweg 2) werd gesticht in 1879 en heeft een baarhuisje uit die tijd. Een gebroken marmeren zuil vormt het grafteken voor S. Jonker († 1912).
De Herv. kerk van Haringhuizen (Dorpsstraat 5), gelegen ten zuidwesten van Barsingerhorn, was oorspronkelijk gewijd aan St. Willibrordus. Op een terp verrees deze eenbeukige laat-gotische kerk rond 1470 met de twee onderste torengeledingen. In de toren hangt een door Steven Butendiic gegoten klok (1475). Een in 1633 aangebouwde noordbeuk werd in 1808 gesloopt; het in 1799 (eveneens) door Engelse troepen beschadigde koor volgde in 1842. Mogelijk kreeg de toren toen de derde geleding met ingesnoerde spits. De nissenversiering van de tweede torengeleding hoort bij het herstel in 1910. Bij een restauratie in 1977 zijn kerk en toren geheel ontpleisterd. Het interieur wordt gedekt door een 19de-eeuws houten tongewelf en heeft aan de noordzijde nog zuilen met lage lijstkapitelen uit 1633. Tot de inventaris behoren een priesterzerk (1564), een preekstoel en doophekrestanten (1654) en een tekstbord met versregels van ds. L. Hondius (1663). Sinds 1983 bezit de kerk een uit de parochiekerk van Wenthworth (GB) afkomstig orgel (1842), waarschijnlijk gebouwd door F. Jones.
Auteursrechtelijk beschermd
