Voorwoord
De reeks Monumenten in Nederland is een gezamenlijk initiatief van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en Waanders Uitgevers. Het voorliggende deel is gewijd aan de provincie Zuid-Holland. Eerder verschenen de delen over de provincies Utrecht (1996), Noord-Brabant (1997), Overijssel (1998), Groningen (1998), Gelderland (2000), Friesland (2000), Drenthe (2001), Limburg (2003) en Zeeland (2003). Dit boek over Zuid-Holland biedt een rijk geïllustreerd overzicht van de monumenten in deze provincie en is in de eerste plaats bedoeld als beknopt naslagwerk voor een breed publiek. Als bron van informatie is het bruikbaar voor zowel de wetenschappelijk geïnteresseerde lezer als voor degene die vanuit een cultuurhistorische of toeristische belangstelling kort en bondig geïnformeerd wil worden.
De reeks Monumenten in Nederland geeft een overzicht van de cultuurhistorisch waardevolle objecten en structuren. Niet alleen de oudere en al langer vertrouwde bouwkunst, maar ook de jongere monumenten uit de periode 1850-1940 krijgen ruimschoots aandacht. De grote verscheidenheid aan bouwwerken komt in dit boek goed tot uitdrukking. Daarbij is er niet alleen plaats voor het topmonument, maar evengoed voor de anonieme utiliteitsbouw. Van mooi tot merkwaardig, alle categorieën passeren de revue. Het resultaat is een compact samenhangend beeld van de aanwezige cultuurhistorische waarden per stad of dorp. De grote belangstelling voor monumenten blijkt uit een grote vraag naar informatieve boeken en reisgidsen. Over het algemeen bestrijken deze boeken deelgebieden. Daarom is er behoefte aan een breed opgezette reeks als deze. Om de uitgave ook visueel aantrekkelijk te maken en de bruikbaarheid te verhogen, zijn de delen geïllustreerd met speciaal voor dit doel gemaakte foto's en tekeningen.
De dichtstbevolkte provincie van ons land is vol extremen: grote steden met kantoorgebouwen hoger dan kerktorens, industriegebieden waarvoor dorpen moesten wijken, parels van historische schoonheid en uitgestrekte groeikernen, maar ook de industriële Maasvlakte vol windturbines en de Alblasserwaard met haar vele historische molens, of de hoog bebouwde boulevards van Scheveningen en Noordwijk aan Zee in contrast met de weidsheid van Tiengemeten en de Dordtse Biesbosch. Alleen een fors boek kan de vele gezichten van deze cultuurhistorische rijkdom omvatten door het maken van beschrijvingen die uitblinken in beknoptheid en feitelijkheid. De oude Zuid-Hollandse steden krijgen vanzelfsprekend veel aandacht, terwijl toch ook de nodige ruimte blijft voor dromerige dorpen als Ooltgensplaat, Abbenbroek, Heinenoord, Haastrecht, Nieuwkoop en Warmond. Vanwege de zeer recente overstap naar de provincie Utrecht (2002) heeft de gemeente Vianen in dit boek nog haar plaats gekregen.
De reeks wordt in opdracht van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg verzorgd door het vaste team van architectuur- en bouwhistorische onderzoekers van het Bureau voor Bouwhistorie en Architectuurgeschiedenis. Dit deel is samengesteld door dr. ing. R. Stenvert, dr.ing. Chr.J. Kolman, mw. drs. S.G. van Ginkel-Meester, mw. drs. M.E. Stades-Vischer en mw. drs. S.T. Broekhoven. Voor de historische inleiding is een beroep gedaan op de historicus dr. R. Rommes. Het voor deze reeks gevormde redactieteam bestaat uit: drs. A.G. Schulte, drs. F.C.A. van der Helm, jhr. R.J.A. van Suchtelen van de Haare, ing. B.H.J.N. Kooij en mw. J.P.M. van den Heuvel namens de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en de auteurs. Verder hebben de medewerkers van de afdeling Documentatie en Informatie van de Rijksdienst ieder op hun wijze, vanuit zijn of haar specialisme, bijgedragen aan de totstandkoming van de publicatie. Drs. B. Stamkot van het bureau MAP stelde de overzichtskaarten en stadsplattegronden samen, jhr.ir. R.G. Bosch van Drakestein verzorgde de kasteelplattegronden, ing. B.H.J.N. Kooij, H. Jorritsma en H.F.G. Hundertmark de kerk- en overige plattegronden en H. IJsseling van Flying Focus de luchtfoto's. De fotografen van de Rijksdienst, met name IJ.Th. Heins, J.P. de Koning en G.J. Dukker zijn verantwoordelijk voor de foto's.
Ten slotte gaat onze dank uit naar de provincie Zuid-Holland die door een genereuze financiële bijdrage deze uitgave mogelijk maakte.
Met dit werk over de provincie Zuid-Holland levert de reeks Monumenten in Nederland opnieuw een bijdrage aan de kennisoverdracht over ons cultureel erfgoed en het wekken van de belangstelling daarvoor.
De directeur van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg Fons Asselbergs
Auteursrechtelijk beschermd