Voorwoord
In de reeks Monumenten in Nederland, een gezamenlijk initiatief van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en Waanders Uitgevers, is het voorliggende deel gewijd aan de provincie Zeeland. Eerder verschenen de delen over de provincies Utrecht (1996), Noord-Brabant (1997), Overijssel (1998), Groningen (1988), Gelderland (2000), Friesland (2000), Drenthe (2001) en Limburg (2003). Dit boek over Zeeland biedt een rijk geïllustreerd overzicht van de monumenten in deze provincie en is in de eerste plaats bedoeld als beknopt naslagwerk voor een breed publiek. Als bron van informatie is het bruikbaar voor zowel de wetenschappelijk geïnteresseerde lezer als voor degene die vanuit een cultuurhistorische of toeristische belangstelling kort en bondig geïnformeerd wil worden.
De reeks Monumenten in Nederland geeft een breed overzicht van de cultuurhistorisch meest waardevolle objecten en structuren. Niet alleen de oudere en al langer vertrouwde monumenten, maar ook de bouwkunst uit de periode 1850-1940 krijgt ruimschoots aandacht. De grote verscheidenheid aan bouwwerken komt in dit boek dan ook goed tot uitdrukking. Daarbij is er niet alleen plaats voor het topmonument, maar evengoed voor de anonieme utiliteitsbouw. Van zeer oud tot tamelijk recent, van mooi tot merkwaardig, alle categorieën passeren de revue. Het resultaat is een compact samenhangend beeld van de aanwezige cultuurhistorische waarden per stad of dorp.
De groeiende belangstelling voor monumenten blijkt uit een grote vraag naar informatieve boeken en reisgidsen. Over het algemeen bestrijken deze boeken echter deelgebieden. Daarom is er behoefte aan een breed opgezette reeks als deze. Om de uitgave ook visueel aantrekkelijk te maken en de bruikbaarheid te verhogen, zijn de delen rijk geïllustreerd met speciaal voor deze reeks gemaakte foto's en tekeningen.
In de delta van Schelde, Rijn en Maas ligt het grotendeels aan de zee ontworstelde Zeeland met zijn polders en bedijkingen, maar ook met zijn steden die getuigen van een roemrijk handelsverleden. Zeeland kent een rijk scala aan cultuurhistorische objecten, met als kristallisatiepunten: Middelburg, Zierikzee, Tholen, Vlissingen en Goes. Ook de ruim 150 andere steden, dorpen en nederzettingen komen aan de orde. Verder worden de eilanden Schouwen-Duiveland, Tholen, Sint Philipsland, Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland behandeld en het aan België grenzende Zeeuws-Vlaanderen.
De reeks wordt verzorgd door een vast team van architectuur- en bouwhistorische onderzoekers. Dit deel is samengesteld door dr.ing. R. Stenvert, dr.ing. Chr.J. Kolman, mw.drs. S.G. van Ginkel-Meester en mw.drs. M.E. Stades-Vischer. Voor de historische inleiding is een beroep gedaan op de historicus dr. P.J. van Cruyningen. Het voor deze reeks gevormde redactieteam bestaat uit: drs. A.G. Schulte, drs. F.C.A. van der Helm, jhr. R.J.A. van Suchtelen van de Haare, ing. B.H.J.N. Kooij en mw. J.P.M. van den Heuvel namens de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en de vier auteurs. Verder hebben de medewerkers van de afdeling Documentatie en Informatie van de Rijksdienst ieder op hun wijze, vanuit zijn of haar specialisme, bijgedragen aan de totstandkoming van de publicatie. Drs. B. Stamkot van het bureau MAP stelde de overzichtskaarten en stadsplattegronden samen, jhr.ir. R.G. Bosch van Drakestein verzorgde de kasteelplattegronden, ing. B.H.J.N. Kooij en H.F.G. Hundertmark de kerk- en overige plattegronden en H. IJsseling van Flying Focus de luchtfoto's. De fotografen van de Rijksdienst, met name IJ.Th. Heins en J.P. de Koning, zijn verantwoordelijk voor de foto's.
Met dit werk over de provincie Zeeland beoogt de reeks Monumenten in Nederland opnieuw een bijdrage te leveren aan de kennisoverdracht over ons cultureel erfgoed en het wekken van de belangstelling daarvoor.
De directeur van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg
Fons Asselbergs