Groot Genhout
(gemeente Beek)
Dorp, ontstaan in de middeleeuwen op het plateau van Schimmert. In de loop van de tijd vond enige verdichting van de bebouwing plaats en na 1975 uitbreiding achter de kerk.
De R.K. St.-Hubertuskerk (St.-Hubertusstraat 59) is een eenbeukige kruiskerk met halfronde apsis, hoge en brede ingangspartij en een terzijde geplaatste ronde toren met spits. Deze kerk kwam in 1936-'37 tot stand naar ontwerp van A.J.N. Boosten en werd in 1958 gerestaureerd. Het interieur wordt gedekt door gedrukte kruisribgewelven. De gewelfschilderingen in schip en apsis zijn vervaardigd door Ch. Eyck. De kerk bezit gebrandschilderde ramen van diverse kunstenaars. Het raam in de St.-Hubertuskapel in de toren is van H. Jonas. De andere ramen zijn ontworpen door J. Nicolas, Ch. Eyck, M. Weiss (circa 1952), J. Verheyen (1951), G. Waterschoot van der Gracht, J. Scheffers en Y. Tripels. Naar ontwerp van bureau Boosten vervaardigde de firma Laudy het marmeren hoofdaltaar en de doopvont (1951), de laatste met reliëfs van Ch. Vos. Tot de inventaris behoren verder geglazuurde keramische kruiswegstaties van Ch. Vos, een O.L-Vrouwe-triptiek van H. Jonas en een Hubertusbeeld van G. Eggen.
De pastorie (St.-Hubertusstraat 61) dateert van 1933 en is ontworpen door S.J. Dings. In de tuin staat sinds 1983 een gietcementen H. Hartbeeld, afkomstig van het klooster van de Montfortanen te Schimmert.
De R.K. lagere school ‘St. Hubertus’ (St.-Hubertusstraat 70) is een drieklassige gangschool met overdekte speelplaats annex gymnastieklokaal, gebouwd in 1932 naar ontwerp van S.J. Dings. De onderwijzerswoning (St.-Hubertusstraat 68) is uit 1933.
Boerderijen. Van de in 1975-'76 gerestaureerde L-vormige vakwerkboerderij Grootgenhouterstraat 109 stamt het haaks op de weg gelegen gedeelte uit de 17de eeuw en de dwarsvleugel uit de 18de eeuw. De topgevel aan de straatzijde is uit de eerste helft van de 19de eeuw. De Benedenste Hoeve van Printhagen (Printhagen 2) bestaat uit drie evenwijdige vleugels die aan de zuidoostzijde met elkaar zijn verbonden zodat twee binnenplaatsen zijn ontstaan. De twee oudste vleugels liggen aan de achterste binnenplaats en zijn deels in vakwerk uitgevoerd. Jonger is de van 1744 (gevelsteen) daterende in- en uitgezwenkte topgevel van de tussenvleugel, uitgevoerd in baksteen met mergel speklagen en hoekblokken. In dat jaar kwam bij een uitbreiding de voorste binnenplaats tot stand. De Bovenste Hoeve van Printhagen (Printhagen 3) bestaat uit drie vrijstaande vleugels om een binnenplaats. Het huidige complex is het resultaat van een ingrijpende herbouw rond 1806. De gesloten hoeve Grootgenhouterstraat 158 is in de kern mogelijk 18de-eeuws. De gepleisterde en rond 1900 in twee woningen gesplitste 19de-eeuwse gesloten hoeve Grootgenhouterstraat 111-113 heeft een vakwerkschuur uit 1820 en een woongedeelte van na 1850. Andere voorbeelden van 19de-eeuwse gesloten hoeven zijn Grootgenhouterstraat 168, met sluitstenen gedateerd ‘1859’ en ‘1877’, Grootgenhouterstraat 130, met een oudere kern in vakwerk, Grootgenhouterstraat 81-83 en de eind-19de-eeuwse hoeven St.-Hubertusstraat 4 en 18-20.
De St.-Hubertuskapel (bij Grootgenhouterstraat 18), een recht gesloten wegkapel met spitsboogingang, werd in 1936 gebouwd naar plannen van de smid F. Tummers.
Klein Genhout. Dit gehucht, gelegen ten westen van Groot Genhout op de westelijke helling van het plateau van Schimmert, is ontstaan in de middeleeuwen. De lineaire bebouwing heeft zich in de loop van de tijd verdicht. De gesloten hoeve Kleingenhouterstraat 6 heeft bouwdelen uit 1788 en uit 1800 en hardstenen vensteromlijstingen. Haaks op de weg staat de 18de-eeuwse gepleisterde vakwerkhoeve Kleingenhouterstraat 7. Voorbeelden van gesloten hoeven zijn Kleingenhouterstraat 14-16 uit 1803 (sluitsteen) en Kleingenhouterstraat 25 uit de tweede helft van de 19de eeuw. Jongere voorbeelden zijn de gesloten hoeve Huize Nieuwenhof (Kleingenhouterstraat 40-42) uit 1916 naar ontwerp van L. Maes, voorzien van een tot torentje verhoogd middenrisaliet, en de L-vormige hoeve Kleingenhouterstraat 38, gebouwd in 1938-'39 naar plannen van H.H. Schols. De windmolen ‘St. Hubertus’ (Schimmerterweg 14) is een half gesloten standerdmolen met houten kast en een met dakleer bekleed dak. Deze in 1801-'02 voor W. Kerkhoffs gebouwde korenmolen is in 1971 gerestaureerd door de Gebr. Adriaens. De bijbehorende gepleisterde molenaarswoning (bij Schimmerterweg 17) uit 1808 is in 1943 verhoogd.
Auteursrechtelijk beschermd