Nieuwlande
(gemeente Hoogeveen)
Nieuwlande, Boerderij Nieuwlande
Langgerekt kanaaldorp, ontstaan in de tweede helft van de 19de eeuw bij de ontginning van het westelijke deel van het Zwinderensche Veld. Bij de kruising van twee kanalen (Zwindersche Dwarsgat en Oostopgaande) ontstond een kleine veenkoloniale dorpskern met bebouwing aan weerszijden van het kanaal in zuidelijke en noordelijke richting. Na de Tweede Wereldoorlog is de bebouwing bij de kruising enigszins verdicht.
De Geref. kerk ‘Eben Haezer’ (Johannes Poststraat 26) is een recht gesloten zaalkerk met spitsboogvensters, gebouwd in 1914. De pastorie (Johannes Poststraat 24) in zakelijk expressionistische vormen dateert uit circa 1930.
Boerderijen. De rond 1890 gebouwde boerderij Eikepage (Johannes Poststraat 13) is een goed voorbeeld van een krimpenboerderij met neorenaissance-details, zoals diamantkoppen. Een villa-achtig voorhuis hebben de rond 1915 gebouwde boerderijen Johannes Poststraat 9 en Johannes Poststraat 40, voorzien van een schuur met zijlangsdeel, en de boerderij Nieuwlande (Brugstraat 90), waarvan het voorhuis jugendstil-invloeden vertoont. Met expressionistische invloeden ontworpen is de moderne kop-rompboerderij Brugstraat 25 (circa 1930), voorzien van een schuur met zijlangsdeel.
Het woonhuis Brugstraat 18-20 is een L-vormig eenlaagspand met topgevels en jugendstil-elementen, gebouwd rond 1910.
Het trafohuisje (bij Brugstraat 58) is een blokvormig gebouwtje uit circa 1930 met expressionistische details.
De voorm. openbare lagere school van Dalerend (Brugstraat 83), gelegen ten zuiden van Nieuwlande, is een tweeklassige gangschool uit 1908.