Borgercompagnie
(gemeente Veendam)
Langgerekt kanaaldorp, in 1647 werd gesticht toen een handelsvereniging (compagnie) van burgers uit de stad Groningen voor de veenontginning het Borgercompagniesterdiep lieten graven, startend vanuit het Winschoterdiep bij Sappemeer. Begin 19de eeuw verrezen langs het diep boerderijen en daarna ontstond enige verdichting nabij de kruising met de Lange Leegte (richting Veendam), waar de aardappelmeelfabriek ‘De Eersteling’ (1897-1936) stond. Na 1940 werd het noordelijke deel van het kanaal gedempt.
De
openbare lagere school (Borgercompagnie 117) is een eenlaagse dubbele gangschool met onderwijzerswoning (Borgercompagnie 115), gebouwd in 1883 en vergroot in 1926.
Boerderijen. Langs het kanaal staat een aantal belangrijke boerderijen die allen tot de Veenkoloniale variant van het Oldambster type behoren. Ze worden gekenmerkt door een extra baander in de voorgevel en (extra) vensters in de zijgevels van het woongedeelte. Bij
Borgercompagnie 220, een vroeg voorbeeld uit circa 1825, liggen baander en voorgevel nog in één lijn. De beide rond 1848 gebouwde boerderijen
Borgercompagnie 84 en
86, hebben een woongedeelte met versmald middendeel voorzien van puntgevel. Een afgewolfde voorgevel en twee series zaadzoldervensters heeft de grote boerderij
Borgercompagnie 109 uit circa 1870. Uit ongeveer dezelfde tijd stamt de
Mariahoeve (Borgercompagnie 210).
Borgercompagnie 216 uit 1892 is een fraai voorbeeld van de Veenkoloniale
Borgercompagnie, Krimpenboerderij Borgercompagnie 216
Auteursrechtelijk beschermd