Spoordonk
(gemeente Oirschot)
Dorp dat tot ontwikkeling kwam bij het in de 14de eeuw gebouwde kasteel van de heren van Oirschot, waarvan de restanten in het begin van de 18de eeuw zijn gesloopt.
De R.K. kerk St.-Bernadette (Bernadettestraat 2-4) is een driebeukig gebouw met terzijde staande toren en achtkantige doopkapel. De kerk is in 1935-'36 gebouwd naar een ontwerp van A.J.M. Rats in gotiserende stijl, vermengd met stijlelementen uit de school van A.J. Kropholler.
De
watermolen op de Beerze (Spoordonkseweg 130) is een dubbele onderslagmolen, waarvan de oorsprong teruggaat tot 1545 en die in bezit was van de heren van Oirschot. In 1868 zijn de houten molengebouwen vervangen door het huidige langgerekte gebouw onder zadeldak met in het midden een ruimte voor twee schepraderen. Het westelijke deel bevat de korenmolen en het oostelijke
Spoordonk, Watermolen op de Beerze
Spoordonk, R.K. kapel O.L. Vrouwe van de H. Eik
deel - nu zonder scheprad - bood vroeger plaats aan de oliemolen.
De R.K. kapel O.L. Vrouwe van de H. Eik (Proosboekweg 11), ten zuiden van Spoordonk, is een bakstenen kapel uit 1854 met aan de westzijde een trapgevel boven een open, drievoudige boogstelling. De kapel verrees op de fundamenten van een 15de-eeuwse voorgangster, die in 1649 werd gesloopt. Reden voor het oprichten van die kapel was de vondst van het mirakelbeeldje van Maria, volgens de legende in 1406. Het beeldje was eerst verstopt in een eik. In 1906 werd de kapel aan de westzijde uitgebreid met gebruik van vier vroeg-16de-eeuwse zuilen, die oorspronkelijk behoorden tot het oksaal van de Petruskerk te Oirschot. In die kerk bevindt zich nu het Mariabeeld. Rondom de kapel ligt een half-natuurlijk processiepark met een kleine 19de-eeuwse kapel ter ere van de H. Anthonius van Padua.