|
| |
| |
| |
Tusschen-spel. Tvveede Wtkomst:
Ian Soetekauw, Tryn Appelmongts, Griet Hang-lip.
ICK wensch jou allegaer bescheijelyck genavend,
Iy weet myn boodschap wel, deynck ick, ick sel uyt vrijen gaen tavond
Na die moye, dicke, vette, bolle, gryse, grawe, bonte, blawe meyd
Daer mijn Moer my huyen ochtent van het eseyd,
Ich heb myn paeske pronck aen etrocken, met ien rampuyt an myn Sleuyer,
Ia wel wat dunckt jou kyere, hoe sel ickt aenlegghen as icker heen keuyer?
Sel ick oock (om ien malbade te wacken) ienige Speulluy me dragen
Neen, daer mocht d'een Iymstang of d'aer komen, die my met ien pistool wod wegh jagen,
Gelyckt dees daeghs mijn buer vrijer beurd is, quam dat niet schoon
Dan doch de Meyd was sukken loflycken eer niet gewoon,
So quam't by, o bloed van gangsen, hoe sel ick het maken?
Mocht ick myn eygen sin volgen, ick sou het vrijen staken:
Maer myn Moer leyd my alle daegh aent hooft te lellen, en te hassebassen,
Heer! je word sukken grooten knecht, seydse, en jou baerd begint so te wassen
En mien jy my altijd op de asse te sitte, ic selje dat wel aers brouwen
Iy selt beget uyt vrijen gaen, of de Duyvel sel de kaers houwen,
Ia wel, wat sal ick doen? ick ken haer 't spreken niet beletten,
En moet ikker an, en sel ikker an, so mach ikker mijn lyf na setten,
Wat dunckje van mijn kraegh, isse niet moy geset op sen spaens?
Ha, dats de nuwe mode, so gaen de vrijers nu deurgaens,
Mijn kousse bangden lang, en daer ien korte mangtel by,
As ik die beschyte sou, dat deed ick van loutre schelmery,
Ich bin al moytjes uyt edoft, nou ick magh gaen bijer,
Wie weet offe nou niet veur deur staet te wachten na ien vrijer.
Hy gaet na de Vrysters deur, die gesloten is.
Al weer de Deur toe, daer het suck moyer weer is,
Ia wel, ick segh waraftigh, dat dit wel ien spytige Meer is,
Ist van al sijn leven wel eschied? het Maentje schijnd,
De lucht is klaer, 't is het moyste weertje datmen vijnd,
De straten bennen so glad as ien Elpenbien,
En deuse lieflijcke Truy komt noch niet iens uytsien.
Wat mach het doch wesen datse dus binnen blijft?
Ick loof ommers niet datse nou sit heur Tin en vrijft
Op ien goe Sundagh, neen dat' s Vrydaeghs werckje staegh:
En (om de waerheyd tę seggen) 'tschuren is voor al ien sterke plaeg.
| |
| |
Wat machger dan wesen? offer oock een Vrijer by is
Die haer in huys wat vrijd? neen, dat deynck ick niet dat waer is,
En isser dang gien Vrijer by, en sose van 't wercken leegh is,
Slapen doetse niet, wat plaegh offer dan inde weegh is?
Ha! nu deynck ick watter schuylt, dit sullen wis de re'en zijn,
De verbrangste Meysjes willen altijd so besuckt ghebe'en zijn,
En 't mach niet deur de beugel, so qualick als ick dat doen kan,
Want ick ben gantsch niet ter tael, en met woorden moetmese voe'n man,
Wat raed gaet my dan an? so Soetekau nochtans gien wijf krygt,
Ier ien half jaer ten eynde gaet, de siel wel hiel uyt zijn lijf styght.
Nu het beste moetmen evenwel hopen, ja wel dat ick
Noch ien reys an klopten, souse wel open doen schat ick?
Bat ia, waerom souse niet? wangt siet,
Om de waerheyd te seggen, ick ben sucken leelijcken Vrijer niet,
En waerom souse dan gien sin in my hebben? welhey,
Wy benne noch jonge luytjes allebey,
En hebben noch veur hangden het pit van onse krachten,
Neen, neen, sy sel al luyse leegh na mijn staen te wachten,
Ia wel ick sel 't bylo wagen, al souwer ien kijnd van komen,
Dat koster na toe, wat staen ick hier oock lang te dromen?
Wie weet of ick daer binnen gien open Hof vijnd?
Dats ien soet Vryers klopje, dats vande nieuwe snof kijnd,
Soo verbrancxt as ick hoven kan, wie sou myn daer veur an sien,
Maer datje nou iens saegt, hoe ickse genavond kan bien,
Iy soudje verwongd'ren soo fray as dat toegaet,
Wel, ofse noch niet komen wil deynck ick? ick bin dit wachten schier moe maet,
Ien mensch isser seper wel qualick an, die gien Wijf het,
Veel houwen van 't vrijen, maer my dunckt dat het niet veel om 't lijf het
Dus te lopen dwarlen langs de straet, en dan noch ien spytig angtwoord
Te krygen, neen kijnd, dat diend my niet, ien yeder ga daer me nae zijn verstangd voort,
De Vrijster kyckt uyt het veinster.
Ha! daer isse, myn eygen Sangt,
Myn hart, myn troost, myn lijf, myn ziel, myn ingewangt,
Hoe staet het leven al, myn engeltje, myn eygen schaepje?
Wel wat rijdme defe brief, wat dit verbrangste aepje,
Reutelt iou de Keij (deynck ick) wat hoe staet deuse gheck
Dus te ratelen voor de deur? en laet sijn beck
Gaen, gelijck een Tellenaer syn aersgat,
Wel wat mien jy wel? me dunckt dat jy terstond al waers schat
| |
| |
Asmen jou ien reys lieflijc ansiet, neen kijnd, dat gat en boorje niet,
Al jou smeken, en al jou vlaijen magh my bekoren niet,
Gaet vry voor ien aer deur, daer geefmen twie sticken.
Wel hoe hartje, hoe liefje? hoe sel hum dit schicken?
Ick spreeck jou immers soo lieflijck toe as ick kan,
En wilje dat noch niet nemen voor vol an?
Hoe sal ick het dan maken, seght, myn Vriendelyckheyd?
Ich hebje soo verbranxst lief, en geefje my dan suck bescheyd,
Hoe sou ick aers segghen?
Wat deuse melck-muyl hier, jy meught wel gaen legghen
Slapen, verstaeje dat wel, dat' s ruym soo goet,
As datje hier komt de vlag voeren, gelyckje doet,
En scheerd de geck met de Meysjes
Maer ick loof jou dat, kom jy noch ien reysjes,
Ick sel jou ien worst braen, of wat aers lieren, looft dat vry,
Ey niet myn hartje, weest doch met my te ly,
Hoe benje dus kraftigh quaed? men moet ommers wel ien beetje vrijen.
Vryd waerje wilt, maer jy meught mijn huys wel mijen,
Want ick sieje veel liever gaen as komen,
En (om de waerheyd te seggen) wist ick, dat ick te nacht van jou sou dromen
Ick sou niet iens te bedde gaen, is dat gien groote liefde.
Seght dat niet mijn beckje, datje my iens gheriefde
En deed de deur op, ick wist jou al myn leven danck.
Al jou leven knecht, dat' s vry al wat lanck,
Maer wat benje voor ien langst, die dus uyt vrijen gaet,
Iy bent seper niet waerd datmen jou in lijen laet:
Hoe hietje Prins, Keuningh, Kayser, Graef, Ruyter, Lanxst, Kaer?
Hoe hietie man? Ick begin vry wat te verlieven
Op iou moy afsicht, nou misschien of ick iou ging gherieven,
't Is Ian Soetekauw, iou eyghen Sint Ian,
Die jou soo besuckt lief het dat hy niet dueren en kan,
Ey mijn hartien doet de deur op, laet myn iens kijcken,
Iou versulverd aesingt, dat men by de Maen wel magh gelycken:
Och! datje wist hoe diep datje in mijn hart staet,
Iy soud seggen, ick doe qualick, dat ick de knecht in deuse smart laet
Ick magh my over de goe Slocker noch ontfarmen,
En 'tlieve blancke lijf eens lieffelijck omarmen.
Wel ick loof ommers niet dat jy Ian Soetekauw bind,
Die daer op 't Kamper-hoofd woond, Trijn Aryaens kind
Meen ick, dat moye mannetje met syn kruyft haer.
| |
| |
Ia, die man bin ick selfs.
Wel Ian Soetekauw, wel vaer,
Ben jy dat, ick kon jou by mijn keel schier niet,
Wel hoe man dits ommers jou manier niet,
Dus laet op straet te gaen, en dat in de nacht,
As alle luy te bedde zijn, wat ick en acht
Ommers niet dat ghy alriets gaet vrijen.
O bloemerharten ick kan my niet langher lijen,
Ick segh jou dat Trijntje, ick word altemets nuwelijck
Voor mijn veurhooft, 't is seper al te gruwelijck
As my die buyen an komen,
Wat ja, dat kan ick wel dencken,
Iy selter jou ionge sinnen noch ien reys om krencken,
Nou, alle ghecken la varen,
En kom ereys of, wy selle jou dat wel aers klaren,
Ia wel, dat ick nou so gheck was dat ick of quam,
Wat soud dan wesen, segh Ian Achterlam?
O wy souwe soo soet vrijen, quam jy maer inde poort.
Ia wel, ick segh waraftigh, wat ien mensch oock niet en hoort,
Dit hippe-klinckje, dat ierst uyt den dop komt ghekropen,
Wil al me beginnen na ien Vrijster te lopen,
Ist van al sen leven wel eschied? wil jy al me na ien Meyd sien?
Ia woerom niet? hoe na mien jy dat ickse gien bescheyd bien
Sou komen, soo wel as ien aer, wat sou my deeren doch?
Datje te jong bend, en datje soud moeten leeren noch.
Te jong! niet ien haer kijnd, datje dat miend,
Kuycken vleys smaeckt soet, en dat is 't geen de Meysies diend,
En dat ist noch allien niet, jonge luy meugen lang gesond leven
As d'ouwe luy iou aers niet as ien diel gerochels uyt de mond geven
En sitten te kucchen by de haert, dan hebbese hier en daer de gicht
Dan pijn inde Lenden, dan ghebreck int ghesicht,
Altijd schorter wat an, maer sucke ionge lier maets
As ick, en mijns ghelijck, die weten vry wat mier raedts,
Die springen over ien heck, die hebben t' pit van heur krachten
En tbeste van heur tijd noch ierst te verwachten,
Die benne graegh om wat te winnen, en swarigheyt te verbijten,
En mijn ionge ieughd meugh jy by iou levendige lijf niet verslyten,
Hoe wilie doch beter, en sucke ionghe baesies
Die bennen aers noch aers as nieu ghemaeckte Kaesies,
Want se benne goe koop, en se moghen langh duren,
Se benne soet van smaeck, en bedrijven iou seldsame kuren
Houme dat ten besten: Maer daerentegen d'ouwe Kaes
Is gheweldigh duur, en sy word haest der wormen aes,
| |
| |
Soo ist met d'ouwe Vrijers oock, wangtse niet wel
Goe koop te krygen zijn, vermits sy al te fel
Achterwaerts deyncken, wat daer na noch volgen moght,
En (om de waerheyt te seggen) daer heb ich noch niet iens op edocht.
Iy keund praten as Brugman, trouwen iy wetet uyt te leggen,
Maer al wistie woorden as backstienen, balcken an twie te seggen,
Soo selie niet kallen, datie my sult aers doen ghelooven
Dan dat het Hijlicken ien Meyd van al haer vreughd sou berooven.
Ick weet wel hoe ick het heb, maer niet hoe ick het sel krijghen,
Als ick ehylickt ben, moet ick na mijn Mans hooft nijgen,
En dat en diend me niet, ick hebber soo veel ekend
Die doese Vrijsters waren, tot alle vreughd waren ewend,
En mit datse hylickt waren, wierdent radt weerom ewonnen,
En sy hebben niet dan droefheyd in plaets van vreughden evonnen,
Daerom hou icker mijn gheck me, en ick deynck ongebonden best.
Of het ien al qualijck gaet, volght dat iuyst al de rest?
As de mannen dood zijn, twær de weeutjes leed, datse niet souwen
Eer 't half Iaer om is, weer een ander trouwen.
Het is ien soete neringh, wat meugh iy doch veel grollen,
De Hongden bijtender malkanderen om, datse inde geut rollen.
Was 't onghesongd, de Doctoren in de Medecynen, souwen met hopen,
(Of sy een been om ien duyt kosten) soo niet om een wijf lopen:
En wast songde (deyncht dat vry) de Pastoren enPapen,
Bleven wel ongehijlickt, daerse nou niet garen alleen slapen.
Iy praet malle-Mans praet, my dunckt dat Soetekau wel groen is.
Ist anders niet malloot, iy weet noch niet hoe het te doen is.
Iy bint te geck om inde Werelt te wesen, sou ien Meyd asse iong is
Leven as ien Totebel, niet weten wat ien sprong is,
Poep, dat ick ien Meyd was, ick most ien Karel altemet in de nood gherijven,
Met ien ding ie weet wel wat, iy saeghter iou leven niemand van dood blijven.
Men kan alle dage gien honsvot wesen, sey de man, en hy wierp ien duyt te grabbel.
Wel ist noch niet lang enoegh? wat hebie daer voor gerabbel?
Ick seghie kom af, of ick haelie met ien eynd houds.
Wel ick koom Moertie, Gort segen ons, hoe raesie dus outs?
Genacht Ian Soetekauw, ick beveel iou den Heer.
Genacht mijn Engeltie, wanneer sie ick iou Heer?
Maer, morgen avond selie myn hier veur deur vijnen,
Wel ick belooft iou, ick sel altijd hier verschijnen.
Slaept gerustlijck, en droomd genughlijck, selie? droomd van ien vrijer
| |
| |
En soo ick van ien vrijster droom, word ick noch helft te blijer.
Wel wat duncktje volckje, had ick 't daer niet lustigh op de gang,
Ick wouw dat het morgen avond was de tijd valt my te besuct lang
Krijgh ickse allien, ick gis dat de luy my wel kennen,
Ien quae steeck is haest te wege gebracht, asser gien schepers bennen,
Het Meysjen ist beget waerdigh, 'tis ien dier oft uyt ien Albaster edrayt// was,
Ick wou niet veul, maar ick wou dat ick mit heur in ien Hoppye-sack enayt// was.
Nou ick magh mijn Moer gaen vertellen hoe ick al bin evaren
Die selme wel raen, hoe ick de saeck opsen elf-en-dartigst sel klaren
|
|
Auteursrechtvrij