Verantwoording
De in dit boek gebundelde artikelen werden op drie na tussen januari 1994 en januari 2000 gepubliceerd in het opinieweekblad Elsevier. ‘Wie zijn wij’ is afkomstig uit De Nederlanders, een speciale uitgave van Elsevier uitgebracht ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van het weekblad in oktober 1995. ‘De informatie-elite’, de bewerking van een voordracht gehouden voor de redactie van s&d, maandblad van de Wiardi Beckman Stichting, verscheen oorspronkelijk in s&d 6 1996 als ‘s&d en de informatie-elite. Kanttekeningen bij een uniforme journalistieke en intellectuele cultuur’. ‘Een Hollands drama’, de inleiding, is ten behoeve van De verwarde natie geschreven en niet eerder elders gepubliceerd.
Behoudens een doodenkele taalkundige correctie of tekstuele precisering, verschijnen de stukken hier in hun originele vorm. Om een zekere eenheid van behandeling in deze boekuitgave mogelijk te maken, zijn veel artikelen van een nieuwe, bondiger kop voorzien. De verschijningsdatum staat steeds onder de stukken die, met uitzondering van het inleidende hoofdstuk, chronologisch zijn afgedrukt.
Graag betuig ik mijn erkentelijkheid aan Elsevier, redactiesecretaresse Astrid Berner en hoofdredacteur Arendo Joustra voor de medewerking die zij aan deze publicatie verleenden. Ook dank ik Pieter Broertjes, hoofdredacteur van de Volkskrant, voor diens tolerante bejegening van een lastige en toch ook de nodige tijd en aandacht vergende onderneming. Marc Chavannes was me behulpzaam door de inleiding van kritisch commentaar te voor-