Verzamelde werken 1940-1941

[p. 414]

78. Het glas champagne^1.

Volledigheidshalve^2. melden wij, dat het in onderscheiden bladen, ook het onze, op gezag van het hoofdorgaan der Duitsche nationaal-socialisten aanvaarde verhaal van dr Mengelberg's^3. glas champagne, opgeheven na de Nederlandsche capitulatie, door dezen heftig is weersproken in een interview met ‘De Telegraaf’.^4. De verslaggever van gemeld duitsch orgaan (‘Völkische Beobachter’)^5. zou twee flarden van een gesprek tot één verwerkt hebben; na de capitulatie der vesting Holland had dr M. alleen maar thee gedronken, en de champagne was gekomen na een in Frankrijk behaald succes der duitsche wapenen.

We hopen, dat de interviewer van ‘De Telegraaf’ nu weer geen slierten van gesprek verward heeft. Dr M. versta, dat wij in Nederland niet graag twijfel uitspreken aangaande ‘Beobachtungen’ van den ‘Völkische Beobachter’. En, royaal gesproken, zouden wij het doeltreffender hebben gevonden, als hij ons niet had laten verwijzen naar een interview met ‘De Telegraaf’, doch in Nederland teruggekeerd was met een knipsel uit het duitsche orgaan zelf, waarin dit rectificatie had aangebracht op zijn uitdrukkelijk verzoek. De Nederlandsche tranen waren zoo'n verzoek wel waard geweest. Heeft dr Mengelberg daar zijn best niet voor gedaan, dan moest hij hier een toontje lager zingen. Heeft hij er wèl zijn best voor gedaan, doch tevergeefs, dàn moest hij in Nederland nòg één toontje lager zingen.

1. Uit: De Reformatie, 16 augustus 1940.

2. Ter aanvulling op: S. Zwart Jzn., ‘“College” (!) van Willem Mengelberg’, De Reformatie, 2 augustus 1940.
S. Zwart Jzn. (1911-1990), kantoorbediende te Westzaan en zoon van de organist Jan Zwart, leverde in dit artikel scherpe kritiek op Mengelbergs verheugde reactie op het nieuws van de capitulatie van Nederland voor het Duitse leger, zoals dat bleek uit een door de dirigent gegeven interview in de Völkische Beobachter, 5 juli 1940.

3. Dr. Willem Mengelberg (1871-1951), dirigent van het Concertgebouworkest, 1895-1945. Zie: BWN, II, pag. 391-393.

4. De Telegraaf, 2 augustus 1940.

5. In De Telegraaf van 10 juli 1940 was het interview met Mengelberg in de Völkische Beobachter in vertaling opgenomen.