als jij je oriënteeren wilt, dan moet je wat meer aan Kierkegaard denken. Jij moet naar het paradijs terug. Je moet den beginsel strijd leeren voeren. Den strijd van Christus tegen Antichrist. Eerst als je van die eeuwenoude worsteling het puntin-geschil begrepen hebt, en van zijn methode de quintessence te pakken hebt, en met zijn leuzen opstaat en naar bed gaat, en zijn communiqué's hebt gelezen in de Heilige Schrift, zelfs al zou je dominee hebben verklaard, dat hij, die toch ook wel deskundig is, daar alleen maar ‘Bible characters’ beschreven acht, à la Alexander Whyte, en eerst als je den kommentaar van prof. Greijdanus bent doorgekropen, den kommentaar op de Openbaring van Johannes, en eerst als je nog heel veel andere zware toeren hebt uitgehaald, - eerst dan, jij, jongere tijdgenoot, zul jij een begin kunnen maken met de nieuwe oriëntatie.
De rest is larie. -
Een onbeschaafd briefje, hè?
Ik mag 't lijden.
Als 't maar wáár is.
Oriëntatie is 'n kùnst. Een oprichting van een wereldhistorisch momento, althans een acte ten overstaan daarvan. Voor èchte oriëntatie moet je heusch ‘in 't paradijs geweest zijn’. Daar ‘is de kerkgeschiedenis begonnen’.
En de lijn, die dáár getrokken is, loopt dwars door de oostersche èn westersche mogendheden heen.
Noch economisch, noch in ander opzicht oriënteer ik me naar Berlijn - of Londen. Net zoo min als Hiskia zich oriënteerde naar Hamath dan wel Arpath, naar Damaskus dan wel Samaria, naar Ninivé dan wel Jeruzalem. Ja, heusch, zelfs Jeruzalem was zijn oriënteeringspunt niet. Hij moest het hebben van de poolster der belofte, en van de zon der gerechtigheid, en van de sterren die in de hand van den Wandelaar tusschen zeven kandelaren zijn.
Oriëntatie, - daar zit oriënt in.
Paradijs.
Antithese van Gen. 3 en Openb. 12.
En zoo zij niet spreken naar dit woord, het zal zijn, dat zij geen dageraad zullen hebben.
Zij zullen, m.a.w., het niet eens nóódig hebben, zich te oriënteeren. Ze zullen georiënteerd worden, aangegord en