Om de eere Gods

[p. V]

Voorwoord.

‘Is de affaire nu uit? Ja, en neen. Het rapport van de commissie is een bijdrage te meer tot de afkeurenswaardige regeeringspraktijk van den van God gegeven leider, die de opperhoogheid van God Almachtig ook wenschte erkend te zien door den Staat en zijn organen. Verder commentaren erop zullen wellicht nog nieuwe aanwijzingen brengen van 's mans onbetrouwbaarheid. Maar van een behoorlijk onderzoek zal desniettegenstaande wel niet meer komen. In zooverre kan men zeggen: de zaak sluit.
Niet uit echter is zij, waar de anti-revolutionnaire partij in en buiten de Kamer dezen man, in wien het fiasco der Christelijke beginselen is belichaamd, blijft aanwijzen als haar vertegenwoordiger bij uitstek, als haar Godsgeschenk, en waar de beide andere coalitie-partijen hem als zoodanig aanvaarden en opdringen aan het land. In dezen zin is de Kuyper-affaire 't levend bewijs van het zedelijk verval van een deel der heerschende klasse, dat onder een theatraal vroomheidsvertoon de laagste machtsbegeerte en de vunzigste ijdelheden verbergt.’
‘Het Volk’, naar aanleiding van de Lintjes-geschiedenis.

Het schijnt mij niet ondienstig deze woorden van ‘Het Volk’, aangaande de anti-revolutionnaire partij, hier aan te halen als naar mijne overtuiging behelzende de volle waarheid. Men heeft mij godsdienstloos en ongeloovig gescholden, juist in dien anti-revolutionnairen kring, om mijn vroegere romans ‘Vragensmoede’,

[p. VI]

‘Geloof’, enz. Welnu, ik stel er prijs op hier openlijk te verklaren, dat ik mij noch in die romans, noch in dezen, tegen eerlijke bijbelgeloovigheid keer, maar enkel, en dat met allen nadruk, tegen het ‘theatraal vroomheidsvertoon’ der Haagsche orthodoxie, die daaronder, onder dat ‘theatraal vroomheidsvertoon’, ‘de laagste machtsbegeerte en de vunzigste ijdelheden’ verbergt.

Geen werkelijke personen, geen bepaalde menschen, noch mannen, noch vrouwen, zijn hier bedoeld bij wijze van hatelijkheid aan een of ander adres. Wel echter schilder ik naar het leven wat ik zag en zie in een geheelen kring als zoodanig, en, dat ik mij daarbij aan de waarheid houd, aan zelfbeleefde feiten, en niet zoo maar wat er op los verzin, dat juist maakt mijn roman tot een aanklacht, waar bij, indien ik er maar wat op los verzon, niets zou zijn dan ijdele beschuldiging zonder grond. - Naar aanleiding van de reeds tegen mij ingebrachte (maar ook weder door hem herroepen bewering) van den Redacteur van ‘Den Gulden Winckel’, den evenals ik uit christelijke kringen voortgekomen heer Esser (pseudoniem Gerard van Eckeren), als zoude ik in ‘Om de Eere Gods’ een of ander bepaald staatsman of bepaald politiek persoon hebben willen aan de kaak stellen, haal ik dan ook de woorden aan, die een Fransch criticus schreef bij gelegenheid van Mirabeau's veelbesproken ‘Les affaires sont les affaires’.

Il, (de hoofdpersoon namelijk van het bovengenoemd tooneelstuk, waarin de Parijsche couranten een bepaalden bankier meenden te moeten herkennen) représente une civilisation et un moment de l'histoire sociale. Bien des gens peuvent s'y retrouver, personne ne peut s'y reconnaître’.

Het is zooals ‘Het Volk’ zegt: de gehele Lintjes-affaire, met zijn aanhangsel van oneerlijke partijdigheid van de geheele

[p. VII]

rechterzijde, is een schreeuwend bewijs tegen alle wezenlijke vroomheid, allen waarachtigen godsdienst-ernst van de zoogenaamd bijbel-geloovige high-life menschen. Hun zoogenaamd ‘geloof’, dat ik noem gehuichel, dat niets gemeen heeft met wat de Bijbel, dien zij heeten als richtsnoer, als ‘Gods Woord’ aan te nemen van hen eischt, kweekt bij elk eerlijk en oprecht-denkend mensch tegenzin, verachting, afkeer; - echter niet tegen godsdienst of geloof op zichzelf beschouwd, maar tegen degenen die aldus het Hoogste en het Heiligste wat zij heeten te bezitten ‘hun God en hun Heiland’, misbruiken en verloochenen en bespotten, - alles uit vuig eigenbelang.

Anna de Savornin Lohman.