De briefwisseling tussen Arij Prins en Lodewijk van Deyssel

168

Baarn, 14 September 1904.

Amice,

Na de aankondiging van je bezoek, heb ik niets meer van je mogen vernemen en ik begin er aan te twijfelen of Baarn je dezen zomer nog binnen haar veste zal zien.

Een van de zaken, waarover ik je bij je bezoek had hopen te spreken, zoû, zoo als ik je schreef, de treurige quaestie-Verwey geweest zijn. Het verhaal van die zaak is te lang voor een brief. Sta mij echter toe je op drie dingen oplettend te maken die je er van mogen terughouden een deel van de schuld der scheuring aan mij te geven, die er inderdaad volkomen onschuldig aan ben. Drie feiten, zonder beschouwing.

De oorzaak der scheiding tusschen Verwey en mij is vooral geweest V's houding in zake het geval-van Eeden⁵⁶⁷ in het najaar van 1902. Toen ik de documenten in die zaak aan Tak,⁵⁶⁸ die arbiter was, voorlei, zeî hij, dat dit voor hem genoeg zoû zijn om onmogelijk langer zoo iemand tot mederedacteur te kunnen hebben.

Dit is éen feit.

Een ander arbiter, Van Looy, die moest beslissen of een door Verwey voor het tijdschrift aangenomen artikel⁵⁶⁹ al of niet tegen mij gericht was (Verwey

567 Zie over ‘het geval-van Eeden’ de Bijlage op blz. 392-395 van De briefwisseling tussen Frederik van Eeden en Lodewijk van Deyssel, (ed. H.W. van Tricht en Harry G.M. Prick), Zwolle, 1964.

568 Pieter Lodewijk Tak (1848-1907), journalist en soc. democratisch politicus. Is redacteur geweest van De Nieuwe Gids en van het in 1895 door hem opgerichte weekblad De Kroniek (1895-1907).

569 Het betrof hier een artikel, ingezonden door Is. P. de Vooys, De Dichter Herman Gorter, tegen de plaatsing waarvan Van Deyssel zich had uitgesproken op 22 februari 1904.

[p. 294]

beweerde dat daar niets van aan was) heeft mij in 't gelijk gesteld. Hier na hebben de uitgevers een juisten blik in den toestand gekregen en zijn aan mijn kant gekomen.⁵⁷⁰

Dit is dus het tweede feit.

Het derde is het Propectus van Verwey's nieuwe tijdschrift⁵⁷¹ zelf. Dit heeft op bijna allen dézen indruk gemaakt, om dat er dít in wordt te verstaan gegeven: Van Deyssel heeft gezegd: ik wil met de XXe Eeuw niet meer te maken hebben, ik ga in andere tijdschriften schrijven. Dus gaat de XXe Eeuw uit elkaâr, maar daar ik, Verwey, de schrijversgroep, die in de XXe Eeuw vereenigd was, gaarne bijéen zag blijven, richt ik daarvoor een nieuw tijdschrift op.

Indien je nu in overweging wilt nemen dat niet alleen mijn bijdragen aan andere tijdschriften de eenvoudige handeling was van iemand, die in zeker tijdperk te veel heeft voor éen tijdschrift, maar dat ik alléén in andere tijdschriften heb geplaatst, dingen waarover mijn mederedacteur mij had geschreven dat hij de plaatsing daarvan in ons eigen tijdschrift in het nadeel van dat Tijdschrift achtte, - dan zul je de waarde dezer insinuatie, waarop, wat de feiten aangaat, het geheele Prospectus is gegrondvest, kunnen schatten.

Zoû ik dan nog langer hebben moeten aarzelen om mij van zulk een vriend te scheiden? Je zoudt zelf in mijn plaats, geloof ik, niet anders hebben gedaan.

Laat mij in deze dagen eens iets hooren en geloof mij

t.t.
Karel Alberdingk Thijm.

570 Dit gebeurde bij schrijven van 18 maart 1904, door de heren K. Groesbeek en Paul Nijhoff, firmanten van Scheltema & Holkema te Amsterdam.

571 De Beweging. Algemeen maandschrift voor letteren/kunst/wetenschap en staatkunde. Onder redactie van Albert Verwey. Het eerste nummer van de eerste jaargang verscheen in mei 1905. Op 21 november 1904 liet W. Versluys, de uitgever van De Beweging, aan de pers een bericht toekomen van deze inhoud: ‘Door een bericht van den heer K.J.L. Alberdingk Thijm, inhoudende de mededeeling, dat het Tijdschrift “De XXe Eeuw” onder zijne redactie zou worden voortgezet, is indertijd de indruk gevestigd, dat de Heer Albert Verwey in zijne Inleiding tot het Tijdschrift “De Beweging” ten onrechte gesproken had van het ontbinden eener overeenkomst, ten gevolge waarvan de gezamenlijke uitgave gestaakt zou worden.
Wij kunnen nu mededeelen, dat inderdaad eene liquidatie van het Tijdschrift heeft plaats gehad. De titel, die het gemeenschappelijk eigendom was van de firma Scheltema & Holkema's Boekhandel en de beide Redacteuren is daarbij door aankoop in het bezit geraakt van genoemde firma, die dus dientengevolge het recht heeft een nieuw Tijdschrift onder den naam “De XXe Eeuw” op te richten.’