Leo Baeck
Leo Baeck, geboren 23.5.1873 in Lissa [Polen], zoon van een rabbijn, studeerde, promoveerde in Berlijn, waar hij in 1912 zelf rabbijn werd. Gedurende de Eerste Wereldoorlog vier jaar in dienst als legerrabbijn: ‘De slanke rabbijn te paard was een bekende figuur, zoals hij reed van de ene frontsector naar de andere, Joodse zowel als Christen soldaten verwelkomden hem.’
Zijn hoofdwerk is ‘Das Wesen des Judentums’, waarin het Jodendom voorkomt als de hoogste uitdrukking van een zedelijke levensbeschouwing, naar de ethisch-monotheistische inhoud universeel en voor eeuwig waardevol, maar in zijn historische vormen gebonden aan de Joodse gemeenschap. Ook in andere veelgelezen werken legde hij deze opvattingen neer. In de Joodse gemeenschap vervulde hij vele, tot de hoogste, functies. In de periode van de nazi-heerschappij weigerde hij Duitsland te verlaten, toen hem dat - en dit meer dan eens - mogelijk gemaaid werd. Het verluidt dat van het transport naar Theresienstadt van ongeveer tweeduizend mensen, waarvan hij deel uitmaakle, hij een van de drie overlevenden is. Na de oorlog vervulde hij nog belangrijke taken in de Joodse wereldgemeenschap.
Het hier volgende stuk berust op een reeks gesprekken met Rabbijn Baeck: ‘Het is moeilijk hem ertoe te brengen over deze dingen te spreken, hoewel hij uitvoerig uitweidt over het heldhaftige werk van anderen.’