De werken. Deel 21. Brieven aan Cd. Busken Huet 1861-1868

[p. 97]

LIII
Amsterdam, 12 Januarij 1865.

Lieve Vriend!

Als de conferentie te Rotterdam naar wensch was afgeloopen, had ik van U al een lettertje gehad, ik vrees dus. Mais ayez bon courage!

Volgens Uw wensch heb ik het woord van Veth en van Limburg Brouwer in circulatie gezet, met bijvoeging dat ik, wat het eerste betrof, mijn gevoelen over Een avond aan het Hof op de jongste vergadering genoeg had doen kennen, dat ik aan Brouwers verzoek van het schutblad van den Gids te verdwijnen, mijn stem gaf, daar hij het in heusche en hartelijke woorden had vervat. Ik deelde er bij mede, dat Gij mij berigttet aan Lion te hebben geschreven. Dit geschiedde Maandag ochtend.

Maandag middag aan de beurs zeide Muller mij, dat hij het voorbeeld van L.B. had gevolgd, en dus ook met 1^o Feb. zijn afscheid nam.

'Savonds kwam Schimmel bij mij. Zimmerman wilde als Muller zijn exit maken. Of er nog iets op te vinden was?

Ik verklaarde niet te weten wat.

Gister woensdagochtend ontving ik de stukken terug en las Mullers en Zimmermans gevoelen. Beiden betreuren de scheiding, maar mijn gevoelen en het Uwe nopen er toe; de brief van de Reine is als wij verdienden enz.

Schimmel zou zich ook, ongaarne het is waar, aan hunne zijde scharen, maar begrijpt toch dat zoo wegloopen niet aangaat, wij hebben pligten jegens elkander en jegens den uitgever.

Schneevoogt is kiesch genoeg niet te zeggen wat hij en définitive doen zal, maar beaamt het gevoel van wederzijdsche

[p. 98]

verpligting. Hij stelt eene Algemeene Vergadering voor, en zou M. en Z. willen verzoeken hun aanhouden om ontslag alsnog terug te nemen.

Een Algemeene Vergadering een Poolsche Landdag, dacht ik en besloot Vissering te schrijven of hij mij heden afwachten kon. Liefst zou het mij zijn, schreef ik hem, bijv. Veth en Buijs te zijnent te ontmoeten. Aan de beurs had ik een telegram dat ik hem welkom zoude zijn.

Heden ochtend half elf was ik te zijnent en deed den Heeren mijn lang verhaal.

Een Avond aan het Hof leverde ook daar bezwaar op, maar meer de ketterij over Volkssouvereiniteit.

Men was echter, zooals ik het van vrienden en mannen verwachten mogt, bij verschil van gevoelen heusch en humaan.

Ik verklaarde mij, wanneer zij onoverkomelijke bezwaren voor de toekomst hadden, bereid met U af te treden, maar tevens dat ik geenerlei public désaveu deed, noch dit U zou aanraden.

Voor men tot eene Algemeene Vergadering de toevlugt nam, vond ik het beter, dat de Heeren U hunne wijze van zien over 't politiek different deden kennen. Men had daar ooren naar, en begreep dat de zaak ten minste voor dit jaar moest worden gevonden.

Ik heb kennis gedragen van beide stukken, ik heb geen bezwaar tegen den Avond aan het Hof gemaakt, integendeel! het is dus billijk, was mijn woord, dat ik de schuld meêdrage. - Ik wenschte dat ik dit niet had gedaan, geenszins om der gevolgen wil, maar dewijl dan mijn partijtrekken meer af zou doen.

Uw briefje aan Lion leverde bezwaar, daar het daarin den schijn heeft, als wisten de andere Redacteuren wel van de zaak, slechts Limburg Brouwer niet.

Doe nu, lieve Vriend! na de ontvangst van den brief van

[p. 99]

Brouwer geen overhaasten stap. Was er de politieke vraag niet, la tempête dans un verre d'eau serait calmée de suite.

Want ik (voor mijzelven) zweer ten minste de ne jamais plus toucher à la Reine.

Van Mevr. Bosboom heb ik een allerhartelijksten, allerliefsten brief; de Nieuwe Utrechtsche Courant trekt partij voor U, - het ding is met talent geschreven, maar over dat alles later.

De lezing te Rotterdam is niet gelukt, hoor ik! Gij hebt te veel uit Molière, te weinig van Uzelven gelezen! Het is een compliment dat iemand wanhopig zou maken. Ga dus niet lezen!

Sophie groet Mevrouw. Gideon heeft immers geen zure dagen om dien Avond?

Van harte de Uwe.

P.S. Vissering vroeg mijn gevoelen of ik der Koningin vermaning wenschte te beantwoorden.

Mijn antwoord was bepaald ontkennend. Wij hebben ons in de Vrouw bedrogen, zij maakt misbruik van hare positie, want ik geloof nooit dat zij het artikel las, maar het is aan ons de gevolgen van onze hooge schatting te dragen. Door te antwoorden zouden wij onszelven verlagen. Ook hier geldt: Wees een man, enz.

T.a V.