De sirkelbewoners

[p. 5]

[I]

Hij schakelde de elektrische deken in en kroop in bed, probeerde zijn gedachten te ontspannen. / De slaapkamer. / Door de dunne stof van de gordijnen filterde enig licht dat met de smalle strook maanlicht tussen de twee gordijnhelften het interieur vrijwel geheel zichtbaar maakte; sommige details waren scherp, andere vaag van kontoer; de wastafelspiegel blonk. Een schuine baan van bijna vorstig maanlicht gleed over de stoel waarop zijn kleren lagen, hingen. Hij voelde de deken warm worden; de kou verliet het bed en daarna ook zijn lichaam. Een behaaglijke warmte ontspande zijn gedachten, zijn benen en vervolgens zijn armen, schouders, oogleden... bijna al lente binnenkort... nieuwe inruilkampanje... zou weinig resultaat opleveren... de markt was vrijwel verzadigd...

Voor hij insliep rustte zijn blik nog even op de smalle glasstrook tussen de gordijnhelften en hoewel hij op de tweede verdieping woonde en niemand van de straatzijde naar binnen kon kijken had hij één moment de indruk dat een andere, oogloze blik op hem rustte en / keek, keek.

Toen hij een uur later wakker werd leken zijn gedachten gesmolten, zijn lichaam tot een vloeibare kleverige substantie geworden; de strook maanlicht lag nu, gebroken, over het voeteneinde van zijn bed. Hij herinnerde zich hoe hij in het begin van de nacht thuis was gekomen na een vele uren durend onderhoud met Van Krooswijk en Deklerk, wat licht in zijn hoofd van de sherry / ... aanmoedigingspremie voor detailhandelaren... reisje naar Rome of Tanger, met of zonder lellebel... ouwe koek... ze gingen tegenwoordig zelf ook al... iedereen wist dat de nieuwe serie niet verschilde van de oudere apparaten, al drie jaar niet, een paar kleine uiterlijke details daargelaten / hij ook / niet op m'n achterhoofd gevallen al is het m'n eigen firma... / op de keukentafel stond nog de fles melk die hij vergeten had in zijn deel van de koelkast te zetten / de asbak met sigarettepeukjes, as en lucifers van hem en anderen die zijn in de pedaalemmer geleegd had, nog nadenkend over het bespro-

[p. 6]

kene... Van Krooswijk zelf zat ook niet zo best... quotum bij lange na niet gehaald, lag maar liefst 20% boven dat van vorig jaar... dan maar liever geen chef / hoofd van de afdeling / dan maar wat minder verdienen... geen zorgen aan 't hoofd, zoals Van Krooswijk... derde kind in tweede huwelijk... hoge alimentatie... toch Rooms-Katholiek, dat kon tegenwoordig, kwam omdat ie HBS had... voor gestudeerden gold zoiets niet, die mochten... nog ruw in de mond ook... vuilbekkerij... toch verkocht hij er niet méer om aan Rooms-Katholieken als ie dat gedacht had - Roomsen zoals zijn vader zei, Katholiek zijn we allemaal... nou hij niet, niet meer, had het wel bekeken, aan mijn kop geen polonaise... ergens anders trouwens ook niet, dan maar liever helemaal niks... als het zonder kan waarom zou je dan... het laatst... elektrische deken was ook goed... fijn... zeer behaaglijk... /

Hij draaide de termostaat die hij te hoog had ingesteld omdat hij te koud was geweest lager en voelde zich opnieuw slaperig worden. En weer, vlak voor hij insliep, had hij het gevoel dat een onzichtbare aanwezigheid buiten voor het raam hem observeerde. Even. IJl.

Een uur of twee later, lichthoofdig als hij was, werd hij opnieuw wakker, op de juiste temperatuur, evenals zijn gedachten. Hij begon onmiddellijk weer te denken zonder het te kunnen verhinderen en meteen was het weer of iemand anders aan zijn gedachten deelnam, ze opzoog, absorbeerde, verteerde als immaterieel voedsel (geen afvalprodukten; zeer zuiver) en zonder dat ze voorgoed aan hem onttrokken werden, een tijdloos ogenblik lang...

/ Daarna, plotseling, voelde hij de blik van hem wegglijden, nog even over de voorwerpen in de kamer strijken en wegzweven / zich terugtrekken. Hij ervoer het bijna als een belediging, zo kort. Ben ik niet goed genoeg dacht hij? En dacht niet meer, sliep weer in, nadat hij de termostaat opnieuw een streepje hoger had gedraaid, want hij had het weer nèt iets te koud gekregen.

[p. 7]

Eerst nam het verkeersruisen toe, de eerste claxon al, zo vroeg (de eerste verkeersfout / ongeduld, terwijl de verkeerslichten nog niet werkten) - fietsbanden waren alleen hoorbaar als het geregend had, het zuigen - dan het gestamp en gerochel van de losse afvoerbuis van boven, vage geluiden aan de andere kant van de slaapkamermuur links - en ondertussen zwol het geruis buiten verder aan, de afzonderlijke geluiden overstemmend - daarna kindergekir, gehuil beneden, een zware mannestem. De buitendeur die sloeg, éen-, tweemaal. (Later vaker, maar toen was ze al opgestaan.)

Het zweefde tussen de bladeren van de iepeboom door op de Prinsengracht, lpl, lpl, lpl, zachtjes, zachtjes, tussen de winkelhuizen van de drukker wordende Leidsestraat, langs het gebouw van de Stadsschouwburg, omhoog over baksteen, zandsteen, gevelrichels, over het dak. En daalde weer.

Hechtte zich éen moment op het glanzende lak van een auto en reed een paar straten mee / onthechtte zich en danste luchtig over het water van de Stadhoudersgracht / kon bijna de trillende lucht die erboven hing voelen, bijna...

Zag hoe een half diervormig lichaam zonder huid maar wel met poten vanuit een vrachtauto een winkel binnengedragen werd / op de rug van de man die een met bloed bevlekte witte jas en capuchon om had / onmiddellijk erop kwam hij terug voor de tweede helft van het kadaver (voedsel, wist het)... Hoorde het suizen van de stroomafnemer langs de tramdraden in de straat - zzz -, het gekrijs van twee meeuwen die vlak langs hem heenscheerden, stemmen in de diepte... van oud brood... waarom geen... kampioen op de

[p. 8]

100 meter vl...

Zag door een ruit hoe een vrouw zich twee, vijf, tien maal met gestrekt bovenlichaam vooroverboog en opverend de armen hoog boven haar hoofd uitstrekte / daarna met haar schouders rolde, afwisselend naar voren en naar achteren / op 1 been ging staan, de andere dij geheven, de handen in haar nek, de ellebogen naar achter gedrukt / daarna weer gewoon ging staan op haar twee benen, zich krabbend in haar buikhaar // en plotseling opkeek naar de ruit / schrok / snel een kamermantel om zich heen wierp / nogmaals keek, ongelovig, en glimlachend haar hoofd schudde maar toch de mantel aanhield en zich achter de kaptafel zette, zo nu en dan een weifelende blik over haar schouders werpend in de richting van het venster // inbeelding // daarna de mantel weer van zich af liet glijden en, zich omdraaiend op het krukje, de benen uitdagend van elkaar deed en naar het venster keek / voelde niets en glimlachte opgelucht.

/ En zweefde verder (het), geladen met een lichte hilariteit, elektriciteit van een vrolijk karakter:: niet langer neutraal zoals vroeger (hoe lang al) - en verder / waar, op wie het stootte en stuitte een kettingreaktie teweegbrengend van schrik, verwondering, ongeloof, geloof, mutaties, transformaties, gericht of ongericht, terloops of blijvend en met geen ander gevoel (wens, wil?) dan te willen, te voelen, te worden: wát deed er voorlopig niet toe... daarna...