|
| |
| |
| |
De pynen der hellen hebben my omvangen, my hebben rasselyk overweldigt de strikken des doodts. Ps. 17. 6.
In't midden der strikken zult gy gaen. Eccli. 9. 20.
| |
| |
| |
§. III. De mogelyke Zonden.
Overweegt dat gy eenen alder-grootsten zondaer zyt, niet alleen om de voorleden en tegenwoordige overtredingen, maer ook om die gy nogh kond doen, is't dat God u niet en helpt om die te meyden. Gratiae tua deputo quaecumque non feci mala. Ik weyte aen uwe Gratie al dat ik niet quaets gedaen hebbe, beleed zeer oodmoedelyk den H. Augustinus lib. 2. Conf. c. 7. Alle de zonden die wy niet en doen, zyn een weldaet van de gratie Godts, en van't Bloed van onsen Heere Jesus Christus, want inder waerheyd, allen mensch heeft in syn selven zoo veel, en door syn bedorven natuur, en door synen ingeboren Niet, als'er vereyscht word tot alle, ook de grootste schelm-stukken. Vervolgens gy die tot het goed zoo flauw zyt, dat gy met uwe kragten alleen, niet eenen stap daer toe en kont maken, zyt tot het quaed-doen eenen zoo grooten Reus, dat gy op uwen hals | |
| |
kont haelen alle de zonden van de werelt; daerom verbeeld u gelyk als met 't hayr op-gehouden hangende over den afgrond van alle de schrikkelykste misdaeden, en dat, om daer in te vallen niet anders noodig en is, als los gelaeten te worden van dien, die u by het hayr vast houd. Daer en is daer toe geen mirakel van noode: met u maer niet t'ondersteunen, kan God u erger laten worden, dan oft hy u teenemael vernietigde. 't Is genoeg daer toe, dat hy u geen nieuw weldaet en doet, daer gy geen ander deel in en hebt, als dat gy dat zoo dikmaels onverdient hebt: het is genoeg, dat hy den Duyvel toe-laet met alle syn kragt u te bekoren: met een woord het is genoeg daer toe, dat God u laet in de handen van uwen wille; en zie daer, u strax vervallen in alle quaed. Indervoegen dat gy u nu moet houden in dien staet te wezen, in den welken gy zoud zyn, waert dat gy alle de zonden des werelts op uwen hals gehaelt had; want voor zoo veel u aengaet, gy hebt reets in uwe ziel dien grond van ellende, die genoeg is om | |
| |
alle die te bedryven. Die onderworpen is aen de vallende ziekte, houd sig voor eenen krank-wezende, al-hoe-wel hy met'er daet nu niet en valt, terwylen hy in syn ingewant heeft dat quaedaerdig voght, het welk genoeghzaem is, om hem te doen vallen in alle ook de diepste kuylen, en graghten.
Den eerste naem, die de aerde gehad heeft, is den naem van Dorre: Vocavit Deus aridam, terram. Gen. 1. 10. God heeft het dorre, aerde genoemt. Niet om dat sy dorre was, want sy was van als dan af al overstroomt vande wateren; maer om datze door haer zelve dorre was, en dorre zoude zyn zonder het water. Zynde dan onbloot van allen bystant van Gratie, zyt gy eenen nieuwen of nog ergeren Antichrist. Gaet nu op het ligt van deze waerheden, en verhooveerdigt u nog, zoo gy kont.
| |
Oeffeningh tot God.
I. Stelt u, voor God gelyk den Publicaen, die van schaemte zyn oogen niet dorste op-slaen naer den Hemel: | |
| |
ende zegt dikwils Deus propitius esto mihi peccatori. Heere zyt my grooste zondaer genadigh. Luc. 18. 13.
II. Als gy geprezen word, zoo gedenkt op het zoo verschillende Oordeel dat God wegens u heeft: Qui laudatur ab hominibus vituperante Te, zeyde den H. Augustinus, non absolvetur ab hominibus condemnante Te. Die terwylen hy van u Heer veragt word, dog geprezen van de Menschen; en sal van de Menschen niet ontslagen worden; als gy hem veroordeelt.
III. Bid dikmaels den Heere, dat hy u niet over en late aen uwe passien; zeggende: Animae irriverenti, & infrunita ne tradas me. Eccli. 23. 6. En levert my niet over aen een oneerbidige en onbeschofte ziele.
IV. Beschouwt u in't aenscheyn van God, als eenen stinkenden Poel die zoo lang de logt niet en bederft zoo lang hy niet geroert en word, die geen zonden en doet, daer gy niet toe verzogt en word, of daer gy de gelegentheyd niet toe en hebt omse te doen.
V. Aenveert gewilligh allen arbeyd en rampen, als een slave die synen rugh bloot geeft voor de geessels die hy wel | |
| |
verdient heeft, en zegt: Iram Domini portabo, quoniam peccavi ei. Mich. 7. 9. Ik zal geerne de gramschap Godts verdragen, overmits ik tegen hem gezondigt hebbe.
| |
Tot u selven.
I. Waght u te spreken van u selven zonder zeer wettige reden, en veel meer van u selven tot een exempel voort te brengen, van't gen'er gedaen of gelaeten moet, of behoort te worden.
II. Stil te spreken is altyd van de Heyligen gehouden voor een teeken, en ook voor oeffening van oodmoedigheyd.
III. Vlught zoo veel gy kont den t'zamen-handel van die, de welke u plegen te pryzen, en u aghten boven andere, op dat u hooveerdy daer door niet gevoed en worde.
IV. En verduykt uwe fouten niet, namentlyk uwe natuurlyke, die geen verergernis en konnen geven.
V. Doet u beste om eenen heyligen haet tegen u selven op te nemen, als | |
| |
tegen eenen, die nergens anders goed toe en is, als om quaed te doen, dat gy daer van niet weder-houden en wierd van den Heer; denkende dat ieder een, die u wel zoude kennen, u haeten zoude.
| |
Tot den even-naesten.
I. En twist noyt met iemand; maer naer dat gy u reden hebt in-gebrogt, zoo wykt stillekens, houdende voor eene groote victorie u selve t'overwinnen.
II. En als gy zoo wykt en swygt, zoo en toont niet dat gy dat uyt onschuldige gewilligheyd doet, maer uyt noodzakelykheyd, al of gy niet meer en konde antwoorden.
III. Als u iemand in den t'zamen-handel moeyelyk valt, zoo gedenkt, hoe dat gy door u gebreken den Heere meer moeyelykheyd aen-doet, en hy u even wel dult.
IV. Als gy gehandelt word even gelyk uw' andere mede-Broeders of Susters, verwondert u daer over in uw' hert, | |
| |
oordeelende dat gy onder hun zut, gelijk een Rave onder de Duyven.
V. Wagt u neerstelijk van alle beweging van nyd en wan-gunst. Behalven dat de nydigheyd voort-gebrogt word van d'hooveerdy, zoo baert die haet, en verdobbelt oversulkx haere boosheyd.
| |
Gebedt
Tot Jesus Christus als Verlosser, om te verkrygen d'oodmoedigheyd.
O Mynen alder-goedertierensten Verlosser, die voor de zaligheyd van den mensch veel minder hebt gelieven te scheynen als eenen mensch, geheel overstroomt zynde van versmaetheyd, en verzaedt van lasteringen; ik danke en love, en wille eeuwig loven en danken die bermhertigheyd, daer gy zoo lang myne zonden, en dat meer is, myne hooveerdigheyd mede hebt verdragen. Waerlijk gy had niet minder als eene oneyndelijke gedoogzaemheyd van doen, om my eenen zoo armen, en zoo hoogmoedigen groot-aghter syns | |
| |
selfs te verdraegen. Want gy haet Pauperem & superbum, Eenen armen en hooveerdigen. Eccli. 25. 4. Maer laet uwe goedheyd daer niet op houden, gaet voorder, myn eenigste Goed, en verlost my van myne quaedheyd, makende my zoo oodmoedig, als ik in der daed slegt en verworpen ben. Ab homine iniquo & doloso erue me. Ontmaekt my van den boozen en listigen mensch. Psal. 42. 1. Verlost my van myn selven, boozen bedrieger van my selven, verligt myne blindheyd door uwe waerheyd, op dat ik my houde voor't gene ik ben in uwe oogen, eenen afgrond van krankheden en zonden. Gy hebt reets het werk begonnen door middel van't geloof; voltrekt het, bid ik u, met myn verstand meer te verligten, en verstoot myn gebedt niet, dat ik wel wete verstootinge te verdienen. Gy ziet dat myne boosheyd zoo groot is, dat sy genoegzaem alle menschen, door't quaed exempel zou vergiftigen, ten waere dat gy my hielpt met uwe gratie, nog de helle zou vinnig genoeg wezen om myne misdaden te straffen.
| |
| |
En eghter en ken ik my selven niet, en zoeke ge-eert te worden, en boven andere verheven te zyn. Ik verzoeke dan uw' ligt om myne duysternisse t'overwinnen, t'zamen met uwe kragt, om te maken dat ik voortaen niet en valle in't diepste van alle quaeden. Die roepe ik aen, die verhope ik van uw' Bloed, van uwe beloften, en van die goedheyd, door de welke gy gewent zyt meer te geven, als van u gevraegt word; belovende u in alle eeuwen te zullen loven en danken over eene zoo gewigtige genade aen my verleent, die de selve zoo onweerdig was. Amen.
|
|
Auteursrechtvrij