Tamboer Janssens
(1854)–Hippoliet van Peene–
Auteursrechtvrij
[pagina 7]
| |
Eerste tooneel.POMPOEN, KEIZERLYKE SOLDATEN. Zy komen arm aen arm op.
Nr 1, Koor. Ouverture van Le jeune Henri van Méhul.
Steeds vrolykheid! is onze leuze,
Voor liefde en vrouwen nooit verdriet,
Een glas met vrienden van onz' keuze,
Zie daer hoe 't leven zalig vliet.
pompoen,
alleen.
Al wat ik vrage
Is dat men my, als ik geve den geest,
Ter aerde drage
Zingend als ging men ter kerremisfeest.
allen.
Pon, pon, pon, pon, pon, pon, pon,
Pon, pon, pon, pon, pon, pon, pon, pon, pon, bis.
Steeds vrolykheid is onze leuze, enz.
pompoen.
Bataillon, halt! zet af 't geweer, op de plaets, rust. (Het uithangberd beziende.) In 't veld van Mars!.... 't is hier de gewoonelyke standplaets der dapperen van
| |
[pagina 8]
| |
t' keurregement van Prins Karel..... Hola, He, baes Bierbuyck!
allen.
Baes Bierbuyck! baes Bierbuyck!.... | |
Tweede tooneel.
De Vorigen, BAES BIERBUYCK.
bierbuyck,
met de hand aen de slaepmuts.
Present! myne dapperen.....
pompoen.
Nader, hospes, en acht gegeven op het commando. Eene kanne dobbelen bruine, zes glazen, gezwinde pas, voorwaerts, marsch.
bierbuyck.
Verschoning, Mynheer Pompoen, alvorens eene nieuwe rekening te beginnen, wenschte ik wel de oude eerst te zien vereffenen. Niet dat ik verlegen ben van myn geld, verre daer van, ik zou u tot 't naeste jaer krediet geven, maer ik ben alzoo, er moet by my orde in alles wezen, en indien ik de sponse mogt vagen over de kleinigheid die in 't kryt achter de vensterluik staet, enkelyk opdat het uit den weg zou zyn.....
pompoen.
Wel, vaeg maer, vriend, vaeg maer... Ik heb een volkomen vertrouwen in u.
bierbuyck.
Wat belieft u?
pompoen.
'k Zeg dat ik een volkomen vertrouwen in u heb.
bierbuyck.
Och Heere! dat weet ik wel.... Maer 'k geloof dat we malkander niet zeer wel verstaen. | |
[pagina 9]
| |
pompoen.
Hoe zoo?
bierbuyck,
den duim op den wysvinger vryvende.
Hebt de van dat niet?
pompoen.
Foei! meent ge dat de soldaten van 't keurregement platzakken zyn... Daer, daer is eene halve kroon en wisch mynen naem uit uwen grootboek.
bierbuyck.
Dat noem ik spreken... Ik heb 't altyd gezegd, daer zyn geene soldaten die beter betalen dan die van 't keurregement, als zy geld hebben... (ter zyde) Jammer dat zy zoo dikwils zonder zyn. (In huis.)
| |
Derde tooneel.
De Vorigen, uitgezonderd bierbuyck.
pompoen.
Verkocht hy zulk goed bier niet, ik zou hem al lang zyne twee oore afgekapt hebben, om hem zyne wereld te leeren kennen. Hasa, 't is dag van soldy, dat wil zeggen: dag van slempery. Na het onontbeerlyk glas nat, om 't stof uit de keel te spoelen, stel ik een groot banket voor: Hespe met brood en mostaerd naer elks beliefte.
allen.
Aengenomen. | |
[pagina 10]
| |
Vierde tooneel.
De Vorigen, BIERBUYCK, vervolgens ROFFEL.
bierbuyck
(met eene kan en glazen).
Myne heeren, hier is 't gevraegde bier.... Mynheer Pompoen, daer is vyf en halve terug... Alles is effen en de kanne bier is betaeld.
pompoen
(het geld nemende).
Dit zal dienen dezen avond voor eene slaepmuts in de cantine. Hebt de goed....? (Hy doet teeken iets uit te vagen).
bierbuyck.
Er is geen spoor meer van te vinden.
pompoen.
Zoo dat er plaets is voor ander; dat is voortreffelyk. Wy zyn hier zes snaken die honger hebben voor twaelf, dus dat gy ons een voorraed hespe gaet snyden voor vier-en-twintig.
roffel,
in 't verschiet verschynende.
Voor zes-en-twintig; wy noodigen ons in 't beminnelyk gezelschap van grenadier Pompoen en zyne dappere makkers.
pompoen.
En wy zyn gevleid over de noodiging. Baes Bierbuyck, een bord en een glas meer voor onzen trommelmeester Roffel en zynen naemloozen kameraed.
roffel.
Tamboer Janssens, myn leerling in de roffelkunst en in het maetschappelyk leven, gelyk de geletterde zegt... (Naer 't verschiet gaende.) Toe dan, tamboer Janssens, langs hier.
| |
[pagina 11]
| |
bierbuyck,
ter zyde.
't Was wel noodig dat 'k de sponse gebruikte; ze gaen my een gelag van nog eens zoo vele plakken. (Af in huis.)
| |
Vyfde tooneel.
De Vorigen, uitgezonderd bierbuyck, JANSSENS.
janssens,
voorgegaen door Roffel die met zyn stok de bewegingen van den trommelmeester nabootst.
Nr 2. Aria uit Le Caïd.
Raplań, plan, plan, plan, plan,
'k Bemin de trommelslagen,
Als ik 't gevaer zie dagen
En 'k trotsch marcheren kan.
roffel.
Mykt u uit onzen weg;
Wanneer wy voorwaerts treden,
Dat niemand voor onz' schreden
Een hinderpale legg'.
te samen.
Raplan, plan, plan, plan,
Raplan, plan, plan, plan,
Wien zoude niet behagen
Zoo een cadans,
Des oorlogsmans
Gewisse zegekans.
roffel,
tegen Bierbuyck die met twee glazen teruggekomen is.
Eerbiedwaerdige vader Bacchus, zonder het gezelschap te vergeten, ik heb de eer u mynen leerling voortestellen. Vier maenden dienst en reeds los in den arm en slap in de vuist gelyk een kerel die geheel zyn | |
[pagina 12]
| |
leven in den ra en den fla heeft uitgemunt. Daerby een karakter, eerste kwaliteit. Ik laet my door al de duivels op den hellewagen wegvoeren, als hy niet kan drinken gelyk een tempelier, vloeken gelyk een dragonder, rooken gelyk een Duitscher en glazen en kannen breken gelyk eene compagnie scherpschutters op ribote. Ik ben het die hem zyne educatie gegeven heb..... (Hy steekt zyne knevels op.)
bierbuyck.
Ik maek er u myn compliment over.
roffel.
Gy zyt wel goed; 'k dank u. Sa, kelderkommandant, bereid wat men u gevraegd heeft, want 'k heb fel vaek tusschen myne tanden.
bierbuyck.
Moet ik u buiten dienen?
pompoen.
Neen, neen, binnen.
bierbuyck.
Gelyk gy wilt; ik zal gauwe klaer zyn.
pompoen.
Gauwe, maer goed, he?
janssens.
Wat eten wy?
bierbuyck.
Mynheer Pompoen heeft hespe gevraegd.
janssens.
Ja, maer zonder vet, tapper! | |
[pagina 13]
| |
bierbuyck.
Hespe zonder vet, dat zal moeijelyk zyn.
roffel.
Geef ze maer gelyk zy is, ik zal met 't vet myne schoenen smeren.
pompoen.
En ik zal 't laten dienen voor pommade.
bierbuyck,
ter zyde.
Nu, 'k verzeker hun dat zy provisie zullen hebben. (Af in huis.)
| |
Zesde tooneel.
De Vorigen, uitgezonderd BIERBUYCK.
roffel.
Tamboer! er staet eene kleine ondervraging op 't rapport. Waerom zyt gy daer zoo even onder de achterblyvers geweest?
janssens.
'k Heb my bezig gehouden met hazelnoten te plukken.
roffel.
Ik heb meenen te zien dat die hazelnoten jonge meisjes waren.
janssens.
Gy hebt mis gezien, trommelmeester, 't waren hazelnoten.
roffel.
't Waren jonge meisjes.
janssens.
Neen toch.
roffel.
Ja toch. | |
[pagina 14]
| |
pompoen.
'k Vind ik dat er een in 't oog springend verschil moet zyn tusschen eene note en een meisje, en dat dit geene kwestie is om door de geleerden gediscuteerd te worden.
janssens.
Dat zeg ik niet.... Men moet altyd naer den schyn niet oordeelen. Nr 3. Aria van Ninon.
De schyn bedriegt; tot proef daervan:
Een bloodaerd zal men dapper denken,
Een domoor een verstandig man,
Een knoeijer zal men kunde schenken.
Net als dat diertje dat 't gezicht
Verblindt door zynen vuergen vorm;
Men neemt het voor een fakkellicht,
Men nadert en... het is een worm.
roffel.
Tamboer! algemeene en generale regel: de soldaet van 't keurregement, dat als een wezen voorkomt welk niet onbloot is van zekere hoeveelheid persoonlyke begaefdheden, heeft voor vast grondbeginsel aengenomen nooit den eersten stap by eene vrouw te doen. De consigne is van haer tot u te laten komen, en over haer te zegepralen zonder een oordje van uwen onkost.
janssens.
Ja, ze komen tot u geloopen gelyk beeren op eenen poot. Sedert de vier maenden dat ik onder dienst ben, heb ik nog geene vrouw omtrent uwen kant gezien.
roffel.
Ze zyn bang van te vallen. Wy zyn zoo gevaerlyk, en daerby zoo onstandvastig. | |
[pagina 15]
| |
janssens.
't Is gelyk, ik zou veel liever een gezelschap hebben dat min eenerlei zy. Een lief meisje, dat is toch zoo schoon en zoo vermakelyk.
pompoen.
Tamboer, is ons gezelschap niet vermakelyk.
janssens.
Toe zwyg, als gy u vermaekt, zyt gy styf gelyk aspergies.
pompoen.
Wy nemen de welstaenlykheid in acht; 't is 't middel om in de tuchtzael niet te geraken. Wy lachen, wy drinken, wy zingen, wy dansen zelfs...
janssens.
Ha! ha! Gy danst.... en met wie?
pompoen.
Met ons eigen.
janssens,
lachend.
Ha! ha! ha! gelyk de kalvers in de weide.
pompoen.
Beter, beter.... en indien gy eens eene allemande wilt afduwen, zal ik u een orkest voor de vuist flikken dat ge stom zult staen.
allen.
Eene allemande, eene allemande.
pompoen.
Ik laet my niet plagen. (Hy kruipt op de tafel die in 't prieel staet.)
een soldaet.
Ik die niet dansen kan, ik ga hier digt by een bezoek | |
[pagina 16]
| |
by myn oom afleggen, om te zien of 'k hem niet kan doen bloeden..... dat zou eene verzachting voor 't gelag zyn.
pompoen.
De Tulp, gy hebt myne goedkeuring; tracht hem maer eene goede beurzelatinge te doen..... de ordonnancie van den geneesheer is van ten minste zes kroonen.
de soldaet.
Ik ga hem den prik geven. (Af.)
roffel.
Tamboer, ik noodig u voor mynen mededanser.
janssens.
Veel eer geschiedt er my, trommelmeester.
pompoen.
Zyt gy geplaetst?
allen.
Ja, ja.
pompoen.
Geeft acht op de muzyk. (Met den mond bootst hy de muzyk van eene allemande na, het orkest accompagneert zachtjes. De soldaten dansen.)
pompoen.
Welnu, wat zegt gy van 't orkest?
janssens.
Gy verdient dat men op uwe gezondheid drinke..... vrienden! een dronk op ons orkest!
roffel.
En om te sluiten, de ronde der tamboers. Janssens, gy gaet ons die zingen, en wy, wy zullen chorus | |
[pagina 17]
| |
maken. Let op gy daer op het commando... (Hy heft zyn stok in de hoogte, de soldaten plaetsen zich op eene ry.)
Nr 4. Muzyk van K. Miry. (Parys, 15 July.)
koor.
Rataplan, plan, plan, plan, plan, plan,
Raplan plan plan plan plan plan,
Rataplan, plan, plan, plan, plan, plan,
Raplan plan plan plan plan plan,
Plan.
janssens.
Zegt, knappe trommelslagers,
Wat staet er meest u aen,
allen.
Rataplan,
Rataplan.
janssens.
Als wy met trotsche schreden
Aen 't hoofd van 't leger gaen?
allen.
Rataplan,
Rataplan.
janssens.
Is 't niet die scherpe maetklank
Verwekkend langs de baen
De vrolykheid der dappren,
Als wy de marche slaen?
allen.
Raplan plan plan plan plan,
Raplan plan plan plan plan.
| |
[pagina 18]
| |
janssens.
Is 't niet dat trommelroeren
Als wy ten stryde staen,
Vervolgens als wy planten
Op 't veld de zegevaen?
allen.
Rataplan, enz.
2e Koeplet.
janssens.
Wie, knappe trommelslagers,
Staet meest de meisjes aen?
allen.
Rataplan,
Rataplan,
janssens.
Wie kan er best de liefde
Op trommelslag doen gaen?
allen.
Rataplan,
Rataplan.
janssens.
Is 't niet die jonge krygsman
Die, tegen uwen zin,
Uit 't bed u 's morgens trommelt
En 's avonds u daerin?
allen.
Raplan plan plan plan plan, enz.
| |
[pagina 19]
| |
janssens.
Is 't hy niet, op wiens voorste
Het kopren speeltuig blaekt,
Die op dees wereld schittert
En meest laweit er maekt?
allen.
Rataplan, enz.
| |
Zevenste tooneel.
De Vorigen, BIERBUYCK.
bierbuyck.
Het banket is gereed.
allen.
Bravo! aen tafel! aen tafel!
pompoen.
Vermaek van den dans, vermaek van den zang, vermaek van 't glas en van de tafel, wat ontbreekt er dan nog, tamboer?
janssens.
Het voornaemste... 't vermaek van de vrouwen.
pompoen.
De vrouwen! eenvoudige jongeling, ge weet niet wat gy betreurt... De vrouw in het leven is roest op eenen geweerloop... Had ik in tyds myn vader gekend, ik had hem aengeraden nooit eene vrouw, te bezien. vlucht die kwael zoo lang ge kunt, 't is berigt van den wyze.
roffel.
En die wyze is naer myn oordeel geen gek. Naer binnen, naer binnen. | |
[pagina 20]
| |
koor.
Nr 5, uit Mejufvrouw Gregoire.
Zonder kommerdruk
Laet ons 't leven zien te slyten;
In dit leeringsstuk
Ligt 't recept van 't waer geluk.
't Vrouwvolk is een kolk
Waer de wysheid zich gaet smooren.
Smoor' zich ons verstand
In een glas vol tot den rand.
(Allen in de herberg.)
| |
Achtste tooneel.
de BARON, de MARKIES, op 't einde van den koor aen 't hekken van 't kasteel verschynende.
de baron.
De duivel hale de lieden die van uwe lanen een kazernplein maken! Men kan noch in noch uitgaen, zonder een aental soldaten te ontmoeten die hier drinken en zingen dat 't schande is.
de markies.
De waerheid is dat men er den militaire geriekt van eene halve uer in 't ronde.
de baron.
'k Zal die herberg doen sluiten, zoo waer als ik baron van Ravenstyn ben.
de markies.
't Is eene voortreffelyke gedachte met de welke de baronnes, uwe zuster, volgaerne zal instemmen, zy die geene soldaten meer kan hooren noch zien sedert de gebeurtenisse van Fontenoy. | |
[pagina 21]
| |
de baron.
De gebeurtenisse van Fontenoy! Wat wilt gy daermede zeggen, markies?
de marries.
Kom, baron, speel eens den bescheidene niet... Ge weet dat historietje zoo wel als ik.
de baron.
Wat historietje?
de markies.
Wel 't gevalletje met den franschen officier.
de baron.
Wat gevalletje?... Ge maekt my ongeduldig.
de markies.
Hoe! de baronnes heeft u dan niets daervan gezegd?..
de baron.
Aengezien ik 't u vraeg..... verklaer u.....
de markies.
Herinnert gy u nog het typstip opwelk uw vader, veldmaerschalk van den hertog van Cumberland, ter hulpe snelde van Doornyk, nauw ingesloten door de legers van den maerschalk van Saxen?
de baron.
Daer of daeromtrent. Doch ik zou u de datum niet juist kunnen zeggen, ik bevond my toen in Amerika.
de markies.
Welnu, uwe zuster was haren vader tegen wil en dank gevolgd, en schoon geen meisje meer in de eerste jaren, wilde de baron dat zy in een naburig klooster | |
[pagina 22]
| |
den uitslag van den oorlog zou afgewacht hebben. De Franschen maekten zich meester van 't dorp waer 't klooster stond en, na er de grootste baldadigheden gepleegd te hebben, staken zy 't gesticht in brand. Uwe zuster werd er 't slagtoffer van eenen franschen officier, eenen zekeren graef de Beaumont, en den 17 December 1745, gelyk ik nadien vernomen heb, baerde zy te Peruwelz, by eenen boer, een kind, dat nooit zyne ouders gekend heeft. De vader werd den zelfden dag door eenen vyandlyken kogel getroffen en de moeder vergat dat zy moeder was, haer kroost voor eenige goudstukken aen den boer by wien het geboren was, overlatende. Toe dan, lach eens met myne goedwilligheid en vertel my de reste.
de baron.
Ja, ik zal u de reste vertellen, maer 'k verzeker u dat ik geen woord wist van al 't geen gy my daer gezegd hebt.
de markies.
In ernst? gy verwondert my.
de baron.
En ik zal u nog meer verwonderen als ik u zeg dat de baronnesse my sedert eenige dagen last gegeven heeft onderrigtingen te nemen nopens een kind, waerover zy zegt meter te zyn en welk opgekweekt is door eenen zekeren Ambrosius Janssens....
de markies.
Woonende te Peruwelz?
de baron.
Ja, te Peruwelz.
de markies.
't Is de zelfde, de voedstervader van den kleine, van 't kind uwer zuster, welk zy thands voor haer doopkind | |
[pagina 23]
| |
wil doen doorgaen, nu dat 't haer zeker leed is hetzelve eens achtergelaten te hebben.
de baron.
Maer van wien weet gy dit?
de markies.
Parbleu! van den boer zelven die 't kind heeft opgeweekt..... 't was een myner pachters.
de baron.
Zoo dat 't geheim der baronnes van den boer gekend is?
de markies.
In 't geheele niet; hy heeft nooit den naem geweten van de edele vrouwe die hem heur pakje gelaten had.... maer ik, ik heb dien naem door een zonderling toeval ontdekt. Een geboorduerde zakdoek met de naemletter en de wapens van de baronnes, waerin zy 't kind by zyne geboorte gewikkeld had, heeft my op 't spoor gebragt.
de baron.
Men moet zonder uitstel dien pachter gaen vinden.
de markies.
Dat zal moeijelyk zyn, hy is te verre van hier.
de baron.
Wy zullen een rytuig, paerden nemen.
de markies.
Men reist daer met geen rytuigen.
de baron.
Wy zullen te scheep gaen.
de markies.
Een schip kan ons daer niet brengen. | |
[pagina 24]
| |
de baron.
Hy is dan in de hel, die pachter?
de markies.
Of in de omstreken; hy is dood.
de baron.
Dood! O myn hemel!.... maer ik heb u nog niet gezegd dat zy my bedreigd heeft al heur goed aen een klooster te geven als ik haer heur doopkind niet wêer bezorg..... Zy is ziekelyk, verlaet sedert twee jaer het bed niet meer, zy gaet haer testament maken en ik ben alles kwyt als ik niet weet wat er van dat kind geworden is.
de markies.
Stel u gerust, gy zult het weten...
de baron.
Ach! myn waerde markies, als gy my helpen kunt, myne eeuwige erkentenis...
de markies.
'k Vraeg u zoo veel niet... ik heb een paer honderd kroonen noodig voor een diamanten halssnoer welk ik aen onze eerste zangster beloofd heb... Geef my die somme en ik breng u in de tegenwoordigheid van 't kind der baronnes van Ravenstyn.
de baron,
eene banknoot uit zyne brieventasch halende.
Zie daer een bon van duizend livers op rekening.
de markies.
Ik dank u.... Weet ge wel dat ik gek ben van die zangster. Zy heeft maer een gebrek, zy is te deugdzaem.
de baron.
Het halssnoer zal haer wel doen veranderen... Maer | |
[pagina 25]
| |
ik denk eraen, indien de baronnes, als wy 't kind gevonden hebben, het eens voor 't hare ging erkennen... dan zou hare fortuin.....
de markies.
Onmogelyk..... daervoor is zy veel te trotsch en veel te slim. Hoe! op 't punt dat zy zich bereid maekt om als eene deugdzame en eerlyke oude jongedochter, gelyk zy is, van de wereld te scheiden..... zou zy gaen bekennen dat zy een onwettig kind heeft... toe dan! Wat zou men van haer zeggen? Is 't niet beter voor de wereld dat zy ontaerde moeder sterft dan wel als eene boetende onteerde dochter? Als heur geweten haer te vele plaegt, zal zy 't kind een bezetje doen en de reste zal 't uwe zyn... Maer het erkennen, nooit!...
de baron.
Neen, dat zou zy niet doen... Wat is nu uw voornemen?
de markies.
Gy gaet my twee stap van hier by mynen gewezenen boschwachter vergezellen; hy is getrouwd geweest met de dochter van Ambrosius Janssens, en die zal ons zeggen waer wy 't kind kunnen vinden.
de baron.
Welaen! de hemel wille dat wy lukken. Nr 6. Aria.....
te samen.
Hope streelt alreeds myn zinnen,
Spoedig derrewaerts gesneld.
Als ik in myn zoeken slage
Blyft my 's baronnesse's geld.
de markies.
Hope streelt alreeds myn zinnen,
Spoedig derrewaerts gesneld.
'k Zal myn liefste 's gunsten koopen
En 'k betael ze met zyn geld.
| |
[pagina 26]
| |
Negenste tooneel.
De Vorigen, ROFFEL, met eene kan en een glas.
roffel.
Vervolg van 't Aria.
Erg is 't tegen Bacchus vechten,
(De kanne toonende) Wie kan tegen zoo iets op?Spoedig ligt ge neêr gesneuveld,
Want hy treft u in den kop.
(Sprekend) Is 't niet waer, myne edele heeren, dat er met deze wapens niet te spotten is.
de baron.
Ik doe u de eer niet u aen te spreken, dronkaerd!...
roffel,
den baron herkennende.
De heer van hier regt over!... ho! ho! Roffel, houd u binnen de palen van den verschuldigden eerbied.
te samen.
Als er groote voog'len komen
Ruimen kleine hun het veld.
Niet dat ik zyn byzyn vreeze
Maer 't is tuchthuis dat my kwelt.
de baron en de markies.
Hope streelt, enz.
(Beiden vertrekken. Men hoort binnen een groot gerucht van taljooren en glazen die breken en deze woorden: Bravo, tamboer Janssens, bravo!
roffel.
Zou het myn leerling zyn dien een staelken geeft van zyne bekwaemheden? | |
[pagina 27]
| |
Tiende tooneel.
De Vorige, BIERBUYCK, vervolgens JANSSENS en de Soldaten.
bierbuyck.
't Is eene schande, eene schelmery, zeg ik u, en ge zult my dat betalen, duerder dan op de merkt, ik verzeker 't u.....
roffel.
Wat is er dan gebeurd, peere Bacchus?
bierbuyck.
Dat heertje daer die geheel myn huishouden gebroken heeft.
janssens.
Bah! 't is wel de moeite weerd om daervoor alarm te roepen. Eenige oude scherven van taljooren die ik naer zynen kop gegooid heb.
roffel,
hem by de hand nemende.
Hoe, tamboer, gy hebt u veroorloofd naer die eerbiedwaerdige... slaepmuts scherven van taljooren te werpen.... schaem u.... (zacht.) 't schynt dat ge met mitrailje geschoten hebt, he?
janssens,
even.
'k Heb er wel vyf dozynen gebroken.... ho! 't was bekoorlyk.
roffel.
Sakkerloot! wat geraesmaker!
janssens.
Geraesmaken is myn leven; een tamboer, kyk! | |
[pagina 28]
| |
bierbuyck.
Men zal u leeren geraesmaken, jonge nietdeuger!.... ik ga regt naer uwen kolonel, als ge my niet op staenden voet 't gebroken goed instaet.
janssens.
Zeg eens, Roffel! hoe vindt gy den tapper? hy vult ons op met bedorven spek voor hespe, hy besteelt ons elk voor zes blanken en hy durft nog spreken. Leg ons op, vriend, leg ons op, of wy gaen voor onze kwitancie nog een aenval op uw porcelein doen.
allen.
Ja, ja....
bierbuyck.
Hoe, gy durft!...
roffel.
De tamboer heeft gelyk, aengezien hy vindt dat gy ons maer halve ware voor ons geld gegeven hebt.
bierbuyck.
Maer gy, gy hebt my nog nietmetallen gegeven..... ik heb nog niets gehad.
roffel.
Men kan niet hebben en goed vinden.... Ge vindt het goed, dat komt overeen uit.... wy hebben dus 't regt elk voor zes blanken te breken, ten ware dat ge 't ons liever liet opdrinken.
bierbuyck.
Neen, neen, dat zyn slechte verschooningen.... ik moet myn gebroken goed weder hebben. | |
[pagina 29]
| |
Elfde tooneel.
De Vorigen, POMPOEN, met een hoop scherven.
pompoen.
Uw gebroken goed? hier is 't....
bierbuyck.
Loop naer den weerlicht, gy.... betaeld moet ik zyn voor de schade welke gy my gedaen hebt.... betaeld eer gy van hier vertrekt.
pompoen.
Wilt gy dan dat wy munte slaen met de stukken van uwe taljooren.
bierbuyck.
Slaet munte van al wat gy wilt, als ge my maer vyf gulden en vyf stuivers kunt byeen brengen.
pompoen.
Dat zal voor 't oogenblik zeer moeijelyk vallen, aengezien de guldens in groot verlof zyn en er by my maer vyf stuivers in den depot blyven..... Daer, ik geef ze u op afkortinge.
roffel.
Il zal u eenen bon maken op myne toekomende soldy van generael.
janssens.
En ik op de erfenisse myner moeder, als ik ze vind. Daer, dat zal u tot bekentenis-briefje dienen (Hy werpt hem een zakdoek.) Versmaed het niet.... 't is myn akte van geboorte. Gy zult my die terug brengen als ik erf, en ik zal u uwe gebroken taljooren betalen, of als ik niet erf zult gy den doek aen uwe vrouw geven, en 't gelag kunt gy aen den balk schryven. | |
[pagina 30]
| |
bierbuyck,
den doek in den zak stekende.
Gy zyt een kleine guit, dien ik voor veertien dagen in den bak zal doen steken, ge moogt er staet op maken.
roffel.
Sa! Bierbuyck! ik verzoek u hier niemand te doen in den bak steken of ge gaet het met my te doen hebben.
bierbuyck.
Ik heb geen uitstaens met u.
roffel.
Maer ik, ik heb er met u; die mynen leerling beleedigt, beleedigt my.
pompoen.
Die Roffel beleedigt, beleedigt my.
een soldaet.
Die Pompoen beleedigt, beleedigt ons allen.
roffel.
Dus, algemeene beleediging en gy gaet er ons voldoening over geven.
pompoen.
Dat is regt.... het stael uit de schêe.
allen,
den sabel trekkende en Bierbuyck in eenen kring sluitende.
In postuer! Nr 7. Koor.
Komt, straffen wy zyn tale
En dees' beleediging.
Dat ieder hem betale
Met 't plat van onze kling.
| |
[pagina 31]
| |
Twaelfde tooneel.
De Vorigen, DE SOLDAET.
de soldaet.
Houdt stand, kameraden! de tuchtmeester!
roffel.
De tuchtmeester!.... de sabel in de schêe.
de soldaet.
Ik ben hem daer aen den hoek van 't hakbosch tegen gekomen.... hy zwerft hier in den omtrek en zoo hy langs hier komt en u betrapt met den sabel uit de scheede.
pompoen.
Veertien dagen in de menschenmuite.... ik ken de reglementen.
bierbuyck.
'k Zal 't plezier hebben dit voor u te gaen verzoeken.
janssens.
Hel en duivel! zoo gy dat doen durft, drank-verkooper....
bierbuyck.
Ik zal u daertoe geen oorlof vragen, troepmuziekant!
janssens.
O kyk, gy zoudt het u beklagen.
bierbuyck.
Ik niet, maer gy, als gy er in zit.
janssens
(met zyne twee handen de slaepmuts van Bierbuyck over deszelfs ooren en oogen trekkende.)
Welnu, daer! daer! ge zit er ook in, gy; elk op zyne beurt is niet te veel... | |
[pagina 32]
| |
bierbuyck.
Vervloekt!
allen,
lachende.
Ha! ha! ha!
janssens.
Steekt hem in zyn bed, den Bierbuyck, steekt hem in zyn bed.
Herneming van den eersten koor.
Steeds vrolykheid! is onze leuze,
Enz.
(Allen vertrekken.)
| |
Dertiende tooneel.BIERBUYCK, alleen, zyne muts trachtende van over zyne oogen te krygen.
Heeft men nog ooit zulke schelmery gezien! Een jonge deugeniet die, na my half geruineerd te hebben, met my op eene onbetamelyke wyze durft den spot dryven. Nr 8. Aria.
't Is schande als men het zich verbeeldt.
De menschen zyn met 't kwaed geboren.
D'een plaegt den andren, stroopt, besteelt,
En juicht als hy hem ziet verloren.
Wat my op heden hier geschiedt
Is nog van 't slechtste, zoo ik wedde:
De schurken en betalen niet
En steken my nog in myn bedde.
| |
Veertiende tooneel.
De Vorige, DE BARON, DE MARKIES.
de baron.
Vermaledyd is het toeval! weg, op 't oogenblik dat hy voor my een reddingsplank, eene voorzienigheid zoude geweest zyn. | |
[pagina 33]
| |
de markies.
't Is schier ongelooflyk!
bierbuyck
(ter zyde).
Wat hebben zy dan?
de baron
(heen en weêr gaende).
En die boschwachter die niet weet waer hy gevaren is... maer dat is onmogelyk. Een jongeling, dien men sinds zestien jaren in huis heeft en die op eenen goeden morgen verdwynt zonder boe of ba te zeggen, laet men zoo niet loopen zonder naer om te zien.
de markies.
Bah! als men er niet veel prys aen hecht, en naer 't schynt was uw neef maer een guit.
de baron.
't Kan my weinig scheelen wat hy is, vond ik hem maer weêr om myne fortuin wat te lappen. Maer reeds vier rnaenden weg, waer hem te vinden!... wat is er van hem geworden?...
de markies.
't Zou een groote tooveraer zyn die 't ons zou kunnen zeggen.
de baron.
Piefelberge! gy gaet zonder uitstel naer Peruwelz... Ge moet uit den mond van vader Janssens zelf weten wat er van den kleine is.
de markies.
Ik wil wel, maer de boschwachter heeft u immers gezegd dat hy te Peruwelz was den zelfden dag dat de snaek weggeloopen is. | |
[pagina 34]
| |
de baron.
O! 't is om van gramschap te sterven.
bierbuyck.
Mynheer de baron schynt zoo misnoegd te zyn.
de baron.
Ha herbergier, ik ben te vrede u te vinden om myne gramschap op u te wreken.
bierbuyck.
Op my, mynheer de baron? (ter zyde) heb ik nog niet genoeg gehad vandaeg?
de baron.
Ik heb my over u te beklagen... Gy ontvangt hier dagelyks in uwe herberg een hoop baldadige soldaten.... De buerschap van die lieden mishaegt my en ik doe u opzeg. Gy hebt vier-en-twintig uren tyd om te verhuizen..
bierbuyck.
Verhuizen! Ach! lieve hemel! daer is nu de slag van gratie. Alle ongelukken vallen dan in eens op mynen kop.
de baron.
't Scheelt my niet. Ik beschik over mynen eigendom ten voordeele van een ander. Gy zyt niet te beklagen, gy hebt er al fortuin genoeg gemaekt met de soldaten.
bierbuyck.
Maer integendeel 't zyn die schelmen die my ruineeren. Zy drinken mynen drank uit, eten myne hespe op, breeken myn huishouden en als 'k hun geld vraeg, dreigen zy my met den sabel en doen my tot slot door mynen huisheer op straet zetten. | |
[pagina 35]
| |
de baron.
Praetjes, praetjes, ge weet ze wel te doen betalen.
bierbuyck.
Ja, 'k wenschte dat ge een paer minuten vroeger gekomen waert, ge zoudt gezien hebben hoe 'k betaeld ben. Zy hebben een gelag van twee gulden gemaekt en voor dry gulden en oneffen goed gebroken, en dit is al wat ik er voor ontvangen heb, een zakdoek dien zeker de kleine schelm gestolen heeft, want de trommelaers hebben de gewoonte niet zich in zulk fyn linnen te snuiten.
de markies,
die den doek bezichtigd heeft.
Wat zie ik!.... de naemletter der baronnes en hare wapens.....
de baron.
Ja, in der waerheid.
bierbuyck.
Ziet de wel dat hy dien gestolen heeft.
de markies.
Van wien kreegt gy dien zakdoek, spreek?
bierbuyck.
Van wien?.... wel zoo als ik u zeg, van eenen trommelaer.....
de markies.
Dien gy kent?
bierbuyck.
Persoonlyk niet, maer zyne kameraden heeten hem tamboer Janssens.
de markies.
Janssens!.... juist de naem van zyn voedstervader.... hy is 't.... hy is 't.... | |
[pagina 36]
| |
de baron.
Zou het mogelyk zyn!... en waer is hy?
bierbuyck.
Hy is daer zoo even heên gegaen met eenen hoop andere deugenieten.... ze kunnen nog niet verre zyn.... zie, zie, daer gaen ze in de laen.... De schelm kluppelt uwe kastanjen af.
de baron.
Kom, kom, Markies!.... wy moeten hem achterhalen.
de markies,
ter zyde.
Zouden eindelyk de twee honderd kroonen gewonnen zyn. (Zy vertrekken alle twee driftiglyk.)
bierbuyck,
zich met voldoening de handen vryvende.
Ha! kleine neusdoekdief, nu is uwe zaek klaer.... gy zult myn huishouden niet meer komen breken. (Af in huis.)
einde van het eerste bedryf.
|
|