|
| |
Eerste Tooneel.
DE WEDUWE VAN BEEK, DE LETTER.
(De weduwe Van Beek komt uit de hoeve, De Letter komt af langs den achtergrond, een boekje in de hand.)
Kyk! 't is onze buerman, de schoolmeester.
Salut à tous.... Ik wensch u den goeden dag, myne beminnelyke gebuervrouw. Gelyk gy ziet, doe ik 's morgens myn wandelingsken in den omtrek uwer hoeve, terwyl ik my met eene lezing verlustig.... Dat ontwikkelt den geest en geeft goeden appetyt. (Haer met behagen aenschouwende.) Wat schoone vrouw!
O! gy zyt een geleerde, mynheer De Letter; gy zyt een van de grootste koppen van 't dorp.
Ja, ik heb die reputatie, myne schoone buervrouw.... Ook als men aen 't hoofd is van een Vlaemsch gezelschap gelyk dat van ons dorp, dat de steun van de vlaemsche beweging is en van den weerd uit den Bacchus, is men
| |
| |
geen ezel. - De inwooners van het dorp zyn al geen Willems.... en gevolgentlyk, il faut raisonner.... waer de menschen geen beenen hebben zyn de kreupelen wonderen. (Ter zyde.) Wat charmante creature!
Is het een letterkundig gewrocht welk gy daer doorbladert?
Ja, dierbare weduwe Van Beek! 't Is eene van myne gewoonelyke lectuer, de volledige werken van Snoeck. Ik bezit geheel zyne collectie almanakken, en 't is aen de letterkundige voortbrengselen van dien grooten man dat ik bykans al myne kennissen te danken heb.
Ja, uit zynen dagklapper weet gy ons altyd te zeggen of het goed of slecht weder zal zyn.
En ik onderwys de jeugd tegen zeven stuivers per maend en een stuiver warmgeld. Gy begrypt dat men niet goedkooper verstand kan geven. (Ter zyde.) Ik ben gek van die vrouw.
Hebt gy veel kinders op uwe school.
Dat is volgens 't saisoen. - In den hooityd zitten myne eleven in de meerschen, in den oegst zyn z'op 't land, in den herfst doen ze de aerdappels uit of wachten de koeijen, in den winter zitten ze aen 't bomwiel.... zoo dat ik regulierlyk tien à elf maenden in 't jaer vacancie heb, zonder te rekenen de zon- en de mestdagen en de kermisse. - Welnu, niettegenstaende dat, ge moogt my gelooven of niet, myn waerde buervrouw,
| |
| |
Aria: nr 1.
Myn leerwys wordt alom geprezen
Zoo klaer is 't wat 'k hun voreleg,
Dat men moet stom en ezel wezen
Om niet te onthouden wat ik zeg.
Ja wonderbaer is myn vermogen,
En 'k weete niet hoe ik het schik,
Want 't einde 't jaer, 't en is geen logen,
Weet ieder schier zoo veel als ik.
Toe dan, heer De Letter, 't is zedigheid van uwent wege.
ter zyde.
'k Geloof dat dit iets zeggen wil. (Luid.) Ach! myne dierbare weduwe, zoo gy wildet.... het zou maer van u afhangen.... myne school staet op eenen goeden voet.... zeven stuivers ter maend per kind, en de maendekens liggen byeen... en in 't putje van den winter avondschool voor de groote menschen tegen een pandoerken ter week.... dat loopt op.... he! he! (Zich de handen vryvende.) Dat zou eene schoone affaire zyn.... en dat zou op eene aengename wyze het personneel van myn établissement vergrooten.... (Ter zyde.) Ik heb d' harditeit gebruikt.... het kan my niet schillen.
Wat wilt gy zeggen, schoolmeester.
He! he!... gebuervrouw!... Gy zyt weduwe van uwen tweeden man.... ik, ik heb het geluk gehad over zestien maenden myne vrouw te verliezen.... Gy hebt twee honderd schapen op stal.... 'k heb 'en beetje geld op zyde liggen.... Gy zyt nog jong en schoon, ik ben niet oud en leelyk.... he! he! he! mamaetje, 'k geloof dat wy al gauw malkanderen zouden kunnen verstaen.
| |
| |
lachende.
Trouwen.... ho! ho! dat is een geheel ander paer mouwen.... Kyk, schoolmeester, wilt gy dat ik regt voor de vuist spreek? 'k Ben weduwe, 't is waer, en zelfs tweemael.... ik zal u bekennen dat de weduwestaet my taemlyk begint te verdrieten.... maer dat belet niet, zoo ik nog ooit van myn leven moest besluiten een derden man te nemen, dat het u niet zou zyn.
Gy zyt veel te.... verstandig.
Als gy geene betere redenen in te brengen hebt.
Zie, gebuer, als ik my ooit nog het strop over den nek laet steken, zal het door eenen man zyn die geheel van eenen byzonderen deeg gebakken is. Ik wil eenen boer, zacht gelyk een lam van vyf maenden, die geene a voor eene b kan, die zich laet geleiden gelyk een hond aen eenen band.... In 't kort, ik heb voor vast grondstelsel aengenomen, dat, om te beletten dat de man den meester spele, de vrouw altyd en overal moet zien de broek te dragen.
Van het oogenblik dat het een vast grondstelsel is, punctum! Cela suffit. Maer onder ons, gebuervrouw, het zal u moeijelyk vallen het fenomeen te vinden, welk gy zoekt. Ik, ik was daer juist gereed gesneden en gebeiteld.
geheimzinnig.
En zoo ik u zeî dat ik 't fenomeen gevonden heb.
| |
| |
Myn doopkind, Jan Ram, die schaepwachter is, twee mylen van hier, by 'nen boer van myne famielje. - Verbeeldt u dat 'k hem sedert dat hy gedoopt is niet meer gezien had.
Gy moet hem wel veranderd gevonden hebben.
Ik geloof het wel... een kerel van negentien jaren... en struisch en frisch! De groote verstandigen van de parochie vinden dat hy dom is en hebben hem daerom den bynaem gegeven van Uilegat. Ziedaer juist hoe ik hem hebben wil... hy bezit geen duit... zoo veel te beter... ik zal hem zoo veel te gemakkelyker onder de roede kunnen houden.
Wat hoofd! wat diepzinnigheid! mejuffrouw Van Beek! je vous admire!
Nu, zoo als ik u zei, ik heb hem op de laetste jaermerkt gevonden, waer ik twee veerzen verkocht heb, twee uitnemend schoone beesten... Het heeft my niet moeijelyk gevallen hem te leeren kennen. Hy had nog geen woord gesproken, of ik zei: daer is de man dien ik hebben moet. Vooreerst heb ik, in myne hoedanigheid van meter, hem een nieuwjaer gegeven, het was juist in de nieuwjaermaend dat ik naer de jaermerkt gegaen was... Ik heb hem van onder tot boven in 't nieuw gesteken en eindelyk hem eenen remplacant gekocht, want de jongen had de domheid gehad een slechten numero te trekken. - Zoudt gy willen gelooven dat hy nog niets van myne inzichten begreep? ik ben verpligt geweest hem alles hairklein uit een te zetten, en ik heb 't hem zoo wel doen verstaen dat hy op 't einde verrukt met
| |
| |
my naer het wethuis is gegaen om zyne papieren te halen en ons huwelyk aen te kondigen. Heden zelf verwacht ik hem met honderd schapen die ik gekocht heb, en binnen dry weken zyn wy getrouwd.
Bravo! gebuervrouw! bravo! o admirabele vrouw!... vocatif, vyfde naemval. - Ha sa!... ik heb eene gedachte... gy wilt my niet voor uwen derden man... 't is spytig, maer contre la force il n'y a point de résistance, gelyk die fransche philosophe zegt... maer alles wat u aengaet is my zoo duerbaer... 't is eene passie, 't is eene monomanie... indien ik eens met uw nichtje Doka trouwde?
Zwyg toch eens... waer zyn uwe zinnen? een meisje van zeventien jaer... 't is te jong voor u...
Bah! gy trouwt wel met eenen jongen van negentien.
Ik, dat is wat anders... het is myn doopkind... En vervolgens die Doka is zoo dom, zoo onnoozel...
Wel, 't is juist daerom, gebuervrouw.... ik ben gelyk gy, ik heb besloten nooit eene vrouw te nemen die te veel verstand heeft.
Hein!... en zoo even boodt ge my uwe hand. - Dankbaer over het compliment. -
ter zyde.
O! wat ben ik dom!
|
|
Auteursrechtvrij