Brieven uit Miavoye

[p. 63]

Miavoye, 7-1-28

Beste du Perron,

Ik heb je brief met het fragment uit ‘Cahiers van een Lezer’ ontvangen. Dank. Met deze stuur ik je dit fragment terug. Wat mij betreft, ik heb er niets op tegen dat je het in ‘A.’ zoudt publiceren. Wel integendeel. Ik zie graag klare wijn, ook al is hij niet naar mijn smaak. Het enige waar ik iets op tegen heb is het geouwehoer: op dit punt ontmoeten wij ons, meen ik. Zolang men iets vertelt, werkelik iets vertelt, is het interessant. Alleen, in jouw fragment, is de zin van ‘men ziet dat pastoors doodslaan voor dichters enz.’ misschien minder voor een tijdschrift bestemd. (Ik zie reeds in een katholieke courant dit ‘Cahier’ als een aansporing tot manslag op geesteliken betieteld).

Zeker ga ik niet met de inhoud akkoord. Spijts alles houd ik meer van Wies Moens dan van Gaboriau, wiens naam in die inleiding voorkomt. (Ik heb intussen ‘Le Crime d'Orcival’ gelezen; afschuwelik bête, vind ik). Moge, wanneer ik Paul de Kock onder handen neem, mij niet dezelfde desillusie wachten, want, op dit punt, divergeren wij weer sterk. Het in bescherming nemen van een épicier als Justus van Maurik is, voor mij, onartistiek. Justus van Maurik, de schrijver van een beruchte satyre ‘Modernen’ geheten, waarin al de klein-burgerlike deugden worden verheerlikt, neen, dat gaat niet. Dan

[p. 64]

veel liever Heyermans (de auteur van ‘De opgaande Zon’ ten minste).

Voor het overige ben ik het op veel punten met je eens; zo vind ik verduideliking van de kommerciele voordelen van een modern katholicisme uitstekend. Zoals gezegd, wil jij het publiceren, ik heb er niets op tegen en loop gaarne met ‘Avontuur’ de verontwaardiging der mensen-die-niets-onverlet-zullen-laten tegemoet.

Over onze ‘waardebepaling’ zijn we dus uitgepraat. Behalve dat ik het, voor mij, natuurlik spijtig vind dat mijn meesterwerk een, in de toekomst zo vergeten nota als deze over Ter-Lasne moet zijn. Jammer, men maakt niet de meesterstukken die men wil. Maar het individuele door dik-en-dun speelt je parten. Geestigheden als deze over Ter-Lasne komen ook elders voor, midden in een opstel, en dan heb je er 't opstel nog op de koop toe bij. Enfin, het hoofdzakelike werd gezegd.

Neen, ‘Le Crime d'Orcival’ heeft mij bepaald van Mijnheer Lecocq verwijderd. Deze politieagenten, dienstmeiden, enz. die, in dienst van Lecocq, allemaal van de uiterste opoffering zijn, dan wanneer je godverdomme toch weet, dat een dienstbode over zijn meester denkt: ‘verrek voor mijn part zo gauw mogelik’, neen, zulke flauwiteiten verteer ik niet. Voortdurend dit gezanik van: ‘Ah, vous êtes le grand Lecocq’, ofwel ‘Prenez moi dans votre service, M. Lecocq’, voortdurend deze belachelike scheiding van ‘de goeden en de kwaden’ en b.v. zulke meesterstukjes: ‘Jenny Flenng avait perdu sa voix jadis si claire, en s'adonnant à 1'absinthe et en chantant des chansons obscènes’ (waarbij je leren kan, vriend, dat onzedelike liedjes meer de keel ver-

[p. 65]

slijten dan stichtelike - een theorie trouwens die verdedigbaar zou zijn door een groot katholiek medicus b.v., maar die in dit verhaal van Gaboriau nogal als een overdreven en stomme braafheid aandoet), enfin, kortom ik heb daar niks aan. En het is slecht geschreven. Zie-je, ik heb ‘Le Crime’ en Blijstra's ‘IJzeren Vlinders’ door mekaar gelezen en het was maar goed dat het laatste mij van de weeërigheid die het eerste mij liet, herstellen kon, omdat ik hier ten minste met iemand te doen had van mijn vlakte of van mijn niveau. Een boek geldt maar door het kleine stukje waarheid dat het reveleert. ‘Hamlet’ is éen der grootste scheppingen omdat hier het stukje waarheid groter is dan elders. (De waarheid van de noodzakelikheid der uiteindelike nederlaag van de mens).

Tot zover.

Met hartelikste groeten

Steeds je Paul v.O.