Voorwoord
Zolang de wind van de wolken waait wil laten zien dat er een ‘andere Nederlandse literatuur’ is, herkenbaar en dichtbij maar toch anders, met een eigen geschiedenis. Het is geschreven voor mensen die geïnteresseerd zijn in literatuur en die min of meer bekend zijn met de ontwikkeling van de letterkunde in ons deel van de wereld. Dit verhaal werd nog niet eerder zo uitgebreid in het Nederlands verteld. Daarom hopen wij dat dit boek in een behoefte voorziet, nu de belangstelling voor de Friese literatuur in de rest van Nederland groter is dan vroeger het geval was.
Wij hebben gekozen voor een chronologische ordening met aandacht voor de belangrijkste literaire werken en hun makers. Er is daarnaast ook aandacht voor de functie en de receptie van het werk en voor parallellen met de Nederlandse literatuur en met literaturen in andere kleine talen.
Een boek met bijdragen van tien verschillende schrijvers geeft onvermijdelijk stijlvariatie. De redactie heeft wel gezorgd voor de inhoudelijke afstemming van de verschillende bijdragen. Het was vanaf het begin duidelijk dat het boek een Nederlandstalige uitgave moest worden voor de landelijke markt. Een Friese versie is niet gemaakt omdat de tweede druk van het meest recente Friese boek over dit onderwerp, het Lyts hânboek fan de Fryske literatuer, nog ruim voorhanden is. Wat het gebruik van het Fries betreft heeft de redactie voor een pragmatische oplossing gekozen: citaten zijn over het algemeen vertaald, Friese auteursnamen zijn in het Fries weergegeven, en van boektitels is alleen dan de vertaling vermeld wanneer de redactie vermoedde dat een titel onbegrijpelijk zou kunnen zijn voor niet-Friestaligen. Sinds 1997 is Fryslân de officiële naam van de provincie. Wij sluiten ons bij het gebruik hiervan aan.
Vanaf 1999 hebben de provincie Fryslân, het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds en het Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum (flmd), later Tresoar, werk gemaakt van dit boek. Het is onder auspiciën van Tresoar dat deze geschiedenis nu verschijnt. Veel mensen hebben op een of andere wijze hun medewerking verleend. Op deze plaats willen wij hen in algemene zin bedanken. In het nawoord wordt duidelijkheid gegeven over een aantal knopen die de redactie moest doorhakken. Daar vermelden wij ook degenen die wij graag met name willen bedanken voor hun hulp bij de totstandkoming van dit boek.
Tot slot: de titel van deze geschiedenis van de Friese literatuur in het Nederlands is ontleend aan een bekende spreuk uit het Oudfries. Ooit heeft een middeleeuwse monnik deze woorden neergeschreven: ‘alsoe langhe, soe di wynd fan dae vlkenum wayth ende ghers groyt ende baem bloyt’. Gedurende de vijf tot zes eeuwen na hem zouden er steeds weer opnieuw mensen zijn die om welke reden dan ook iets belangrijks wilden en willen opschrijven in de taal van het land waar altijd weer de wind van de wolken waait, het gras groeit en de boom bloeit.
de redactie