Memoires 1992-B

[p. 217]

[Amsterdam (vervolg)]

Paul Witteman discussieert in NOVA over de gevaren van vuurwerk. Ze laten gewonde jongelui zien. Dan zegt Paul: ‘Waarom verbieden we het niet gewoon in Europees verband. We hebben daar binnenkort een buitengewoon knappe commissaris zitten...’ (Van den Broek). Ze zijn toch echt allemaal hetzelfde. Geen wonder dat ze wegkomen met moord in Den Haag.

Ed Nijpels doet (als burgemeester...) een consumentenprogramma voor de televisie en ja hoor, een das met olifantjes van het Wereld Natuurfonds.

29 december 1992

Zeer trieste brief van Lex Poslavsky.²⁶⁸ Het is steeds weer iemand anders die door een noodlottige ziekte wordt getroffen. Ik ben wat mezelf betreft in zoverre gerustgesteld, dat als mij wat overkomt, mijn dagboek betrekkelijk veilig is. Hij werkt ook aan een brief over onze vriendschap.

Een Amerikaanse f-16 heeft een Iraaks toestel in de zogenaamde verboden noordelijke vliegzone neergeschoten. Dat gebeurt gewoon.

George Bush dreigt dat indien Servische acties zich naar Kosovo zouden uitbreiden, de Amerikanen zullen overwegen militair in te grijpen.²⁶⁹ Hoe kan dat nu? Kosovo is een soeverein deel van Joegoslavië. Zou Belgrado niet mogen ingrijpen wanneer er onrust of shit in Kosovo aan de hand is? Ik zag een documentaire van Pieter Varekamp over wat zich momenteel in Joegoslavië afspeelt. Daar hebben we hier geen notie van. Pieter doet zoiets voortreffelijk. Hij is vooral uitstekend in mensen hun ervaringen en gevoelens te laten vertellen.

Iwan Beek doet er alles aan via de Reserve Bank in Pretoria mijn verhuizing terug naar de Westerkade te betalen van de opbrengst van de uitverkoop.²⁷⁰

268 Zie bijlage 103.

269 NRC Handelsblad, 29 december 1992.

270 Zie bijlage 104.

30 december 1992

Toon Quarles belde de Bentinck-reportage te hebben gelezen. Was het absurd om je af te vragen of Bentinck wellicht buiten zijn boekje was gegaan in Pretoria en niet op instructies van Den Haag had gehandeld? Ik heb direct Arie van de Kerkhof getelefoneerd en de vraag aan hem voorgelegd. Hij bevestigde dat Bentinck inderdaad buiten de richtlijnen van het handboek van Buitenlandse Zaken was gegaan en omdat minister Van den

[p. 218]

Broek er - via een rapport van de Koninklijke Marechaussee - lucht van had gekregen, had hij meteen een grote schoonmaak op de ambassade in Pretoria georganiseerd. Ik denk dat het in navolging van wat in Washington allemaal gebeurt, ook in Den Haag veel erger is. Van den Broek hield zich van de domme, maar natuurlijk wist hij vooraf van de misdadige missie van Klaas de Jonge om wapens naar het anc te smokkelen. Er wordt dan afgesproken dat als ze erin geluisd worden, de minister van niets wist. Op het moment dat Lubbers, Van den Broek - en ook Beatrix - doorkregen dat de Koninklijke Marechaussee in de gaten had gekregen wat er in Pretoria speelde, wat toen bovendien met een aantal feiten gestaafd in De Mediakrant kwam, werd Van den Broek in allerijl in Brussel in veiligheid gebracht, als voorzorgsmaatregel.

Arie bevestigde eveneens dat Harry de Jong zeker bereid was opnieuw met me te praten, mits Buitenlandse Zaken daar toestemming voor gaf. Dan weet je hoe laat het is. Ook had hij de eerste 50 pagina's van mijn komende Zuid-Afrika-boekje in een ruk uitgelezen en vervolgens naar een hooggeplaatst persoon gezonden. ‘Zoals jij als journalist in dat land hebt gewerkt, was er geen enkele reden om jou uit te wijzen. Ook door je nieuw boekje wordt het steeds duidelijker dat je problemen vanuit Den Haag werden geïnitieerd.’

Er kwam een fax van Jos Slats, die toevallig Klaas de Jonge tegen het lijf was gelopen. Die had hem verzekerd baron Bentinck in het geheel niet te kennen. ‘Kortom, ik kan even geen kant op met de hele zaak,’ aldus Jos. Heb hem meteen terug gefaxt met als leidraad dat ik eerder bereid ben de Koninklijke Marechaussee te geloven dan Klaas de Jonge.²⁷¹

271 Zie bijlage 105.

31 december 1992

Heb een aanvullende fax naar Slats gestuurd.²⁷²

Van 11:00 uur tot 12:00 uur Hugo van Reijen ontmoet bij Dikker & Thijs. Hij vertelde met mijn broer Hendrik aan de Waterfront in Kaapstad te hebben gegeten. Ik heb hier niet op gereageerd. Hij had zich beklaagd dat ik hem niet meer schreef. Ging ook daar niet op in. Toen hij aankondigde mijn studio te willen zien, heb ik zonder aarzelen geantwoord: ‘Daar ontvang ik alleen echte vrienden.’ Ik liet duidelijk blijken, zonder hem te noemen, dat ik uitstekend doorhad hoe ik door de inlichtingendiensten werd bespioneerd, hoe onacceptabel ik dit beschouwde en hoe ze op hun tellen dienden te passen.

272 Zie bijlage 106.

[p. 219]

Jan Foudraine belde. Hij schrijft een nieuw boek over een man die uit zijn hersens zakte. Hij las me langdurig uit het voorwoord voor.

Trein naar Den Bosch

Het avondlicht over het landschap is altijd weer prachtig. Het is koud, vriest misschien met dauw. Ik denk aan Peter en Eduard wat me ontroerd. Mam was ook zo. Ik begrijp het zo goed. Luister op de walkman naar Debussy.

Oudejaarsavond bij Toon en Marlène Twiss Quarles van Ufford. Toon, een vriend sinds De Horst. Hij zal ook in mijn vriendenboek schrijven. Er werd een door de gastheer geschoten (en zelf geplukte) fazant geserveerd. We zagen een stukje André van Duin en er werden de nodige glaasjes geschonken, waar ik nooit aan mee doe. Later zijn Toon en Marlène met buurlieden vuurpijlen gaan afschieten, waar ik deze keer maar verstek bij heb laten gaan. Het was best gezellig, maar misschien ben ik toch liever alleen op zo'n rampavond.

(Wordt vervolgd)