Laatste wapenfeiten

[p. 35]

Een psychiater voor Israël? (deel II)

In 1979 interviewde ik voor het Algemeen Dagblad de Joodse psychiater-antropoloog professor Howard Stein aan de Universiteit van Oklahoma. ‘Men zal de betrokkenen eerst moeten helpen het ziektebeeld van verwrongen verbeelding over nieuwe realiteiten herkenbaar te maken. Niet de Arabieren zijn het probleem van Israël, maar de Joden zelf. We zouden Israëliërs moeten helpen om tot het besef te kopen, dat wat Joden denken te vrezen van de Arabieren, in werkelijkheid de spiegel is van henzelf. We moeten Israël helpen om hun jeugd verstandig te laten opgroeien en hen beschermen tegen neurotische complexen van voorgaande generaties.’

‘Ik denk aan de opera Peter en de Wolf van Prokofiev,’ vervolgende deze Joodse hoogleraar in Oklahoma. ‘De 1000-jarige historie van Rusland wordt er in verpersoonlijkt door de grootvader, die bang is voor de verschrikkelijke wereld daarbuiten. Daar zijn de vijandige wolven die je zullen opeten. Maar de kleine Pjotr is helemaal niet bang. Hij vreest de wolven niet. Hij doodt de wolf ook niet. Hij vertrouwt op zijn jeugd en is bereid zijn angst de baas te worden.’

‘Symbolen en mythen worden van generatie op generatie klakkeloos overgedragen en op den duur als realiteit op het scherm van de historie geprojecteerd,’ vervolgde professor Stein. ‘Psycho-historici proberen overerfde mythen en symbolen herkenbaar te maken. Men moet leren om de mythe van de realiteit te onderscheiden. Zij proberen de geschiedenis te ontmaskeren. Het allesoverheersende groepsdenkbeeld van het Joodse volk is het slachtoffer te zijn van een onvermijdelijk martelaarschap. Het offer van de eerstgeborene, het offeren van dieren, de Sabbath-moraal en de intellectuele strengheid van het Joodse denken, dat alles is een vorm van gezamenlijke herhalingsdrang, die zijn oorsprong vindt in de psychische noodzaak bestraft te willen worden. Vast staat dat zolang Joden er niet in zullen slagen hier van los te komen, de geschiedenis van het Joodse volk gedoemd zal zijn zich te blijven herhalen. Joden zoeken onbewust het lot dat keer op keer zo tragisch uitpakt. Zij zijn onbewust deelnemers

[p. 36]

aan de uitkomst van hun verdrietige verhaal. Joden waren en zijn nog steeds slachtoffer van hun groepsdenkbeeld. Wat Joden denken dat niet-Joden tegen hen ondernemen, is precies datgene wat Joden zichzelf sedert de oudheid hebben aangedaan. Israël vertoont ook vandaag een psychopathische drang om te gokken met zijn lot. Israël lijkt gedreven door een obsessie voor collectieve zelfmoord.’

Aldus de Joodse hoogleraar in Psychiatrie en Antropologie aan de Universiteit van Oklahoma in 1979. Ik berichtte hierover op 14 juli 1979 in het ad. Na Steins mening te hebben overgebracht, mocht ik nooit meer in het Algemeen Dagblad schrijven. Het treurige van deze reportage is, dat deze 25 jaar later helaas nog even ter zake doende is.