Het cort begryp der XII boecken Olympiados
(1579)–Jan van der Noot–
Auteursrechtvrij
[Folio A3r]
| |
Ode.NV hebt ghy (Godt heb lof, daer voor in alle weghen)
Gheluckich Brabant, oock uwen Poëet ghecreghen,
Den welcken v Godt gunt,
Soo hy den Griken gaf Homerum, med verblijden:
En den Latijnschen oock den heuren, in die tijden,
Soo ghy aenschouwen kunt:
VVant hy en graft vry niet ghelijck een onreyn Raue,
Die den mensch (soo men seit) ellendigh roept ten graue,
Med vremde woorden grof
On-aerdich, on-gheschict, en med veel vremde pliumen
Hier en elders ont-leendt (soose de Rauen schiumen)
Hopende daer deur Lof:
Maer hy singht sutelijck ghelijck een siuuer Swane,
Gheuende synen sin den Menschen te verstane,
Med vreughden stichtelijck,
Deur veerschen, mate en stijl, snede, en goey woorden schoone,
Beter dan-men hier ooit te hooren was ghewoone,
Altijdt veursichtichlijck.
Dit is hy die eerst heeft de frisse Dadelboomen
VVt Idumea braght, en gheplant lanxt u stroomen,
Op de Mase en de Scheldt.
Dit is hy die om v heerlijker te verchiren,
Van Delphos heeft ghebracht de lof-lijke Lauriren,
En hier in v ghesteldt.
Dit is hy die eerstmael (med goey maniere van doene)
VVt Cipren heeft ghebracht den Mirtus reyn en groene,
En hier in v gheplant.
Dit is hy die eerst-mael (soot claerlijck heeft gheschenen)
D'olijfboomen heeft bracht van Roomen, en Athenen,
En gheplant hier in d'lant.
Dit is hy die eerstmael Castalides fonteyne,
Lifelijck ouer al liet vloeden deur v pleyne,
Dies elck eel hert verheughdt.
Dit is hy die in v de Musen goeder-tieren,
En Phoebum heuren bruer, Apollo med der Lieren,
Nu woonen doet med deught.
Diemen hier stichtelijck en godlijck nv hoort singhen,
Daermen hier veurmaels plagh sassemlijck te sien springhen.
De Satiren mismaect.
En daer de groue Pandeur tghecrijschs synder fliuten
De Faunen al te medt quam locken wt der miuten.
En huppelen half naeckt.
Daer hoordt-men nv (segh ick) med goeder hermonije,
Deur gunst der hemelen, de sute melodije
Van desen reynen Swaen.
VVaer deur (en med goedt recht) in dese leste tyden
Ghy v, ô Brabant goedt, niet min en sult verblijden
(Als ghy hem sult verstaen)
| |
[Folio A3v]
| |
Dan heur verblijden seer d'oude Priestersse goedigh
Des Tempels schoon en hoogh van Apollo veurspoedich,
Die heur werdt toe betroudt
Als hem den Coninck groot van Lydien, seer machtich,
Begaefde rykelijck, med diusent stucken crachtich,
Ghewrocht van d'beste goudt,
Verwisselende, mildt, d'eerden ghebacken vaten,
In vaten van fijn goudt, een werck van caritaten,
Die tydt, na heurlie wet:
VVaer wt de pelgherims dronken, verheughdt van gheeste,
Als sy waren vergaerdt te samen op de feeste.
Dees Tempels toens seer net:
VVant de ghiften die v Vander Noot nv comt gheuen
Belgica schoon en goedt, in eeren hooch verheuen,
Ons oock alsoo verblijd
Maken, deur syn goedt werck, en deur syn veersen schoone,
Die wy hebben gheweest te hooren onghewoone
Tot nv toe op dees tydt.
Deur wiens veerssen ghy deur de goedtheydt des Heeren,
Brabandt ontvanghen sult onghelijck veel meer eeren
Dan den Tempel veurseydt
Vercregh, deur al t'fyn goudt, dat daer in was gheschoncken
Daer, soo veur is verhaeldt, vrouwen en mans wt dronken,
Den dranck veur heur bereydt:
VVant tgoudt smilt med der tydts, als comende wt der eerden,
Maer veersen die van Godt voordt-comen, groot van weerden,
Men eeuwigh prysen moet:
Ghelijck dat claerlijck blyckt alsment wel wil bemercken
Aen de deughdt, en schoon kunst, en aen de siuuer wercken
Van veel Poeten goedt,
Die ouer diusent iaer en veel meer syn gheschreuen,
En doen noch euen wel heur Vaders ieughdich leuen,
Tot nv op desen dagh,
Sonder dat water, vier, oft oock t'verloop der tyden,
Oft eenigh ongheual der sterften, oft der stryden,
Heur veersen scheynden magh.
VVaer deur men noch verteldt tot op den dach van heden
De lof van menigh heldt, van vrouwen, en van steden,
En oock van menigh Landt,
Die anders ouer langh gants souden syn vergeten:
Heur lichaem med den naem, waer deur den tydt versleten:
Laes! bleuen onder tsant.
Dus Brabant wilt ghy dan na der vromer verlanghen,
Deur desen nieuwen Swaen, eeuwighen lof ontfaen,
Soot v God gunt veurwaer,
Op dat deur syn schoon kunst, en deur syn godlijck schryuen
Den nacomers van v, tot aller tydt magh blyuen.
Een veurbeeldt schoon en claer.
VVaer deur sy wysselijck heur souden meughen vueghen
Schouwende t'quaedt altijdt: En tgoedt na Godts ghenueghen,
Volghende alsoot behoordt.
Soo moest ghy in hem, sterck, deur gunst, weldaedt med eeren,
Den lust tot sulcken werck verwecken en vermeeren,
Dryuende hem alsoo voordt
| |
[Folio A4r]
| |
VVant men magh med goedt recht de Poëten ghelijken
T'seghens den goeden wyn die in t'vat med practijken
Pypt, borteldt, swildt en springht:
Sukende crachtelijck te springhen wt den vate
Maer als hy ouer iaerdt soo set hy hem in state,
En hem seluen bedwinght.
Alsoo raest oock den gheest der godlijcker Poëten,
Die Godes kinderen syn, sienders, en goey Profeten,
Sterckelijck in-der ieughdt
Deur Misterien schoon, oft wel deur Profesien,
Oft oock deur Liefde eerbaer, oft goede Poësien,
Streckende al-tijdt tot deughdt
En doet heur dinghen doen, schryuen, singhen en dichten
Bouen natueren cracht, daer sy med vreughdt deur stichten,
Het menschelijck gheslacht.
Maer als sy veertigh iaer ghenaken, oft gaen tellen,
Soo beghindt hem den gheest in heur gherust te stellen
Veursightigh wel bedacht,
Soo dat sy dan seer wel na heurs herten begheeren,
Al tgheen dat heur gelieft, verstandighlijck vercleeren,
Kunnen, deur veersen schoon:
Tot dienst, tot eere, en vreughdt, der Heeren en der Landen,
Die sulx verdinen gaen aen heur, med deughdt oft panden:
VVant erbeydt verdiendt loon.
Dus wilt ghy eenigh werck, Brabandt, hebben beschreuen,
Daer ghy tot alder tydt deur te verstaen meught gheuen,
Vwen nacomers goedt,
VVat ghy veur Landen syt, hoe ghy v hebt ghedraghen,
Hoe v de deugdt behaegdt, en d'ondeugden mishaghen,
Dwelck men v prysen moet,
Hoe dat v Edel-Mans als Mars raest onghebonden,
Den vyandt dapperlijck wederstaen en deurwonden,
Med raedt en med der daedt:
En hoe sy vred'saemlijck, en eerlijck onuerdroten,
Leuen soot hoort, als Pax Ianums hius houdt ghesloten,
Een elck na synen staet:
Hoe oock v ghemeyn volck, Bouwers, Borgers, Coopliden,
Cloeck, vroom, en neerstigh syn, en alle traegheyt vliden
Na des Heeren ghebodt,
En hoe v leeraers oock, als syn Theologanten,
Iuristen, Medecijns, blinkende als Diamanten,
Daer toe gheschict van Godt,
Sonder ophouden t'volck onderwijsen en leeren,
Slissen, en maken sterck, altijdt meer tot Godts eeren,
Dan om heurlieder lof:
Hoe daer goedt recht gheschiedt, hoe de beste verheuen
VVorden om heurder deughdt, en de quade verdreuen,
Om heur misdaden grof.
VVilt ghy, segh ick, dat hy sulx t'uwer eeren schryue,
Op dat, Brabandt, v deughdt t'alder tydt ieughdigh blyue,
Deur desen Vander Noot.
Soo moest ghy hem med recht wat meer deughden betoonen
Dan ghy wel hebt ghedaen tot noch toe om te loonen
Syn ghetrouwigheyt groot,
| |
[Folio A4v]
| |
Die hy bewesen heeft ghenoech ouer veel Iaren,
Verhopende Godts dienst, en v rust te doen naren,
Als Liefhebber des Landts:
VVaer veur sy (o grof stuck) noch niet en heeft ontfanghen,
Dan wederweerdicheydt en afgunst med verstranghen,
Niet weerd een hand' vol sandts:
Dwelck schande is, aenghemerckt datmen tot op dees stonden
Tot gheender tydt in v noyt man en heeft gheuonden,
Die Poëtikelijck,
Soo kunstighlijck, en wel, in uwer schoonder spraken,
Gheschreuen heeft als hy (van goede en eerbaer saken,)
Soo-men siet blykelijck:
VVilt ghy my straffen sulcx, soo sueckt aen allen inden,
En kundt ghy eenigh werck soo goedt als tsyn geuinden,
Soo wil ick syn beschaemt:
Maer kundt ghy niet soo goedt in al' v biblioteken
Vinden, waer dat die oock eenighsins mochten steken,
Soo laet my ongheblaemt,
En wilt rechueerdelijck sonder afgunst belijden,
Dat Godt v (in dees kunst) gheeft in dees laeste tyden,
Den grootsten besten gheest,
Soo datmen van d'begin der weereldt syns ghelijke
Tot nu toe noyt en vandt in v schoon Brabant ryke,
Dies Godt ghelooft wordt meest,
VVant hy en sueckt veurwaer niet dan in al Godts eere,
Makende groot den naem van synen Godt en Heere,
Deur syn veersen bequaem,
Daer hy, med vreugdt, ter deugdt deur verweckt mans en vrouwen,
Leerende heur volghen t'goedt, en alle ondeugdt schouwen,
Moeder van druck en blaem,
Soo dat v volck voordts aen wel segghen magh med vreugden,
VVy hebben nv, Godt danck, onsen Poëet vol deughden,
Ontfanghen oock van Godt,
Soo wel als veurmaels oyt de Griken wys van rade,
Heuren Homerum goedt, hadden deur Godts ghenade,
Na des Hemels ghebodt.
Als ghy dan wel verstaet, Belgica goedertieren,
Dat v de goetheydt Godts soo godlijck coemt verchieren
Med desen Vander Noot.
Soo wacht v dat ghy toch t'seghen Godt op gheen stonden,
En t'seghen hem (schoon Land) oock niet en wordt beuonden
In ondancbaerheydt groot,
Als de Griken veurseydt t'seghens Godt, en de cunste
Des godlijcken Poëets, deur vreckheyt oft af-gunste,
Als hy in d'leuen was:
Op dat v niet en wordt verweten t'vwer schanden,
O Brabant die daer sydt de bloem van alle Landen,
Soot claer blyckt op dit pas.
Dus wilt nv danckbaerlijck ontfanghen sonder duchten
Med een goedt-ionstigh hert, dit boeck, veur d'eerste vruchten,
Van desen nieuwen Swaen:
Soo suldt ghy redelijck deur v beleefdt bedrijuen,
Hem maken eenen moet, om constich te volschrijuen,
Dwerck dat hy heeft bestaen,
| |
[Folio B1r]
| |
VVaer deur hy opendlijck, wonderlijck sal betoonen,
Veur oudt, ionck, cleyn en groot, en veur alle persoonen,
(Magh dwerck worden voldaen)
Dat ghy bat syt begaeft med alle goede saken,
Dan eenigh ander Landt, en dat v spraeck gheen spraken,
En wyckt noch toe en gheeft,
In suticheydt, in deugdt, noch in rycdom der woorden,
Dus danckt Godt, syt verblijdt, laet Gode en hem gheworden
En toondt v ghy beleeft.
|
|