Van de Papegayen, Aracanga of Oost-Indische Raven, &c.
DE Papegayen zijn gemeenlijck van eenderley uyterlijcke ghestalte des lichaems met weynigh onderscheyt, dan in groote, en hoedanigheden der verwe, en bysondere afteeckeningh desselfs, soo in veeren, en aen de wieken, als mede 't hooft, en de kuyven daer op geplaetst; daerom worden sy onderscheyden in groote, en kleene; en ten opsicht van de hoedanigheydt haerder verwen, en kuyven verscheyden genaemt. Van de groote zijnder geelblauwe, witgekuyfde, groene, die de vleugels boven roodt zijn, &c. Van de kleene zijn sommige bykans stom, doch een geluydt perroquet maeckende, waerom sy Perroquiten genaemt worden. Daer zijn vaelkoppen, blauwroode, vaelroode, kleyne groene, roodtgeele, en roodtgeel gekuyfde; en wie soude alle de verscheydentheydt der selfder konnen optellen? dewijl de nauwkeurige Ondersoeckers over de hondert in groote, en verf verschillende aengemerckt hebben. De Ouden hielden 't daer voor, datse alleen in Indiën geteelt wierden, en daer uyt voort quamen. Ten tijde Alexander de Groot, zijnse in Trapobane, en ten tijde van Nero in Quagada een Eylant in Ethiopien gesien; ten tyde van Diodorus Siculus quamense uyt het uyterste van Syrien voort. In het Koninckrijck Kalechut zijnse in sulcken overvloet datse aldaer alle den Rijs verslinden. Van gelijcken in West-Indiën met soo groote meenighte, dat het de naem van Papegays Eylandt gekregen heeft. In het Rijck van Senega zijnder oock geen gebreck. In 't wildt vliegende eeten sy graen, erweten, boonen, het zaet van wilde Saffraen, daerse vet af worden, allerley vruchten met sachte, en harde schil, oock Musschaet-noten, tot welcke sy na 't Eylandt Banda dickmael overvliegen. De tammen eeten wat haer gegeven wort, als vleesch, broodt, en voornamentlijck suycker, drincken water, maer liever wijn, door welcke dranck sy niet alleen dertel, en droncken worden, maer boven maten klapachtigh.
Sy houden vriendtschap met de Wolf, met welcke sy gaen weyden, met den Tortelduyf, en met de Menschen, waerom sy in America de Bosschen verlaten, ontrent de Huysen komen. Haer stem soo lange sy niet geleert zijn, is van geen bescheyden geluydt. In het verstant zijnse den Mensch naby komende in 't leeren spreecken, daer in alle andere Vogels te boven gaende, de woorden bescheydentlijck voortbrengende, ende veel lichter als mense binnen de twee Iaer leert, als ouder; de trage worden met een dun ysere stafjen op haer hooft geslagen, anders om haer hardigheyt, voelende de slagen niet. Dien, die den Cardinael Ascanius voor hondert goude Kroonen gekocht hadde, sprack 't geheele Geloofs-begrijp, met achter-een-volgende woorden uyt. Die van Hendrick de achste Koning van Engelandt, in den Theems gevallen zijnde, riep om hulp, belovende twintigh pont Steerlinghs; en uytgehaelt zijnde belaste aen dien, die hem uytgeholpen hadde, vier Schellingen te geven. Cardanus seght, datse overdenckingh hebben. Pherecides, dat de Mannekens opmercken, en die gene aenbrengen die eenigh vergift bereyden, en in de huysen brengen. Andere datter ontrent Java zijn, die verstaen, en antwoorden op 't geene haer gevraegt wordt. Constantinus Manasses getuight, datse de Dansers met de beweginge van haer hooft, en met haer buygende, en flickerende wiecken naer volgen; 't welck de eervarentheyt bewaerheydt.
Auteursrechtvrij