|
| |
| |
| |
Den wysen, voorsienighen, ende seer achtbaeren Heer Gillis Fabri, Griffier der vermaerde Coop-stadt Antvverpen, ende Prince van de Const-rijcke Gulde van S. Lvcas, diemen noemt de Violieren. Wenscht Gvil. van Nievwelandt Saligheydt.
Veel Heydensche Poëten, siende de verdoruentheydt des menschen, en vonden gheenen naerderen wegh, om de selue tot een goet, deughdigh, ende natuerlijck leuen te brenghen, dan door eenighe versierde Fabulen, ofte Poëtische ghedichten: maer insonderheydt door haere Comoedien ende Tragoedien, als in Plauto, Terentio, Seneca, ende andere ghenoeghsaem is te mercken, die | |
| |
alle menschelijcke ghebreken leuendigh op het Toneel brachten voor d'ooghen van haere Gemeynte, op dat vele lieden dit siende, haer daer voor souden moghen wachten. Horatius in sijne iv. Satyra seydt, dat Eupolis, Cratinus ende Aristophanes seer vrijmoedelijcken alles in haere Comoedien bestraften, 'twelck haerlieden niet qualijck en wert afghenomen, omdat sy door sprekende letteren, ende vercierde Personagien, de menschen ghetemt ende ghezedight hebben.
Ick van ghelijcken (die my selue de minste kenne van alle Poëten van onsen tijdt) hebbe dese mijne Tragoedie op het Toneel ghebracht, niet om iemandt daer in te beschelden: maer om eenige misbruycken ende ghebreken van onse natuere te verthoonen. Niet twijffelende ofte sommighe aenschouwers, siende soo droeuen onderganck van soo groote Personagien, die haer eyghen verderff hebben veroorsaeckt, sullen in haer seluen ghevoelen eenigh beweghen, om haer tot alle deughden te voeghen. D'oude Schrijuers, merckende dat vele van haere boecken inde Librarijen ofte Boeckwinckels werden gheleyt, sonder veel ghelesen te werden, vonden goet haere wercken in Theatro te verthoo- | |
| |
nen, (eer sy de selue lieten in het openbaer comen) met eenighe vercierde Personagien, op dat sy d'ooghen soo wel als het ghehoor souden moghen verlustighen, om naer Horatij meenighe het profijt met vreughden te leeren. Dit hebb' ick van ghelijcken ghedaen, om vele ghemeyne lieden (die lieuer eenighe vermaeckelijcke tijdt-cortinghen hebben, als met boecken in haere handen te sitten) het ghesicht, beneffens het gehoor te vermaecken. Isocrates meynt dat daer dry saecken zijn die de menschen tot arbeyd' verwecken, te weten, Nature, Gheleertheydt, ende Ghebruyck. Cicero in sijne boecken De Officijs seydt; Daer zijn verscheyden natueren die niet om verachten en zijn, waer van een yghelijcken de sijne behoort naer te comen, soo verre die niet onbetamelijcken, maer natuerlijcken zijn, op dat de bequaemheydt die wy soecken, te lichter mach gheuonden ende onderhouden werden. Wilt daerom dat wy soo handelen, dat wy niet met allen en bestaen teghen de ghemeyne natuere, dat is, teghen de redelijckheydt: maer dat wy die onderhouden, ende doen 'tghene daer wy elck van natuere meest toe gheneghen zijn, in sulcker voegen dat wy onse ge- | |
| |
negentheydt volghen, ende ons voornemen naer de gaue van onse natuere strecken.
Dese reden bethoont ghenoech dat een yder sijnen aert in hem seluen behoore t'ouerlegghen waer toe hy gheneghen is, om hem daer naer te schicken; want soo den voornoemden Cicero seydt, moet yder een strengh rechter tusschen sijn ghebreken ende deughden wesen, op dat wy niet minder en zijn in het verkiesen van ons seluen, als in het verkiesen van de persoonen die wy de rollen laeten spelen, waer in wy alle vlijdt doen, om de heerlijckste rollen de bequaemste te geuen, ende niemant by gunste daer toe en ghebruycken, dan die de bequaemste wert beuonden.
Dit dan aenmerckende, en hebb' ick mijnen aert ende natuere niet verder willen uyt-strecken dan tot de paelen van haere bequaemheydt, dat is, tot de loffelijcke conste der Poësie, daer ick van joncks aen toe gheneghen ben gheweest, niet door den wegh van eenige studie, maer door mijn aengheboren natuere; hebbe der haluen dese mijne AEgyptische Tragoedie ofte AEgyptica beschreuen, om die V.E. op te draghen, als aen eenen rechten Maecenas van onsen tijdt. Onder andere | |
| |
redenen die ick mijnen verliefden Anthonius doen segghen, zijn dese:
Waert dat ghy niet en waert tot mijn gheluck gheboren,
Soo waer ick niet soo gansch tot u gheluck verloren.
Dit segh ick van ghelijck, Waer't dat dit mijn geringhe werck (door V.E. ende andere regeerders van de loffelijcke Gulde van de Violiere) den luyster niet en hadde ghecreghen, door den vlijdt die sy in het uyt-voeren hebben bethoont, waer door het tot mijn gheluck weder herboren scheen te wesen, soo waer alle de moyte die ick in het beschrijuen hebbe gedaen, by naer tot mijn ongheluck verloren geweest; verhope dat my mijnen arbeyd' van V.E. ende van den verstandigen niet qualijck afghenomen en sal worden, alsoo het my ghenoech is, dat ick niet vele menschen: maer den verstandighen mach behaghen.
Bidde den Alderhooghsten, dat hy V.E. ende uwe naercomelingen in deucht, eer, maticheydt, ende verstant, Fabijs, ende Fabritijs wil gelijck maecken, op dat het vermaert geslachte Fabiorum, dat door oudtheyt des tijdts soo vergaen is, in u wedercomme schijne te verrijsen, ende soo Fabius Maximus den schilt der Romeynen werdt ghenoemt, V.E. met recht | |
| |
den schilt ende voorstander van de Gulde mach genoemt werden. In maticheydt als Gaius Fabritius, die riicker ende grooter was door dese deughden als Pyrrhus in gheschencken. In rechtveerdicheydt als den seluen, op dat wy alle met Phyrrho mogen segghen: Dat is dien Fabri, die veel minder van den rechten weghe, dan de sonne van haeren loop mach ghekeert werden. In u Grieffierschap, ende Prinsch-dom als Fabius in sijn Dictatura. Eyndelijck in alle 'tghene dat ons ghemeyne, nut, dienstelijck, ende noot-wendelijck mach beuonden worden. Den geuer van den AL, geue V.E. ende alle andere regeerders ende voorstanders van de Violiere gheluck ende lanck leuen, in Antwerpen den eersten Meij. Anno 1624.
|
|
Auteursrechtvrij