Volledige werken. Deel 24. Brieven en dokumenten uit het jaar 1887. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1839-1886

[9 mei 1887
Brief van F. van Eeden aan W. Kloos]

* 9 mei 1887

Brief van F. van Eeden aan W. Kloos. (Het Boek van Nu, jrg. 8 nr 11-juli 1955) Fragment.

(...)

Het valt mij verbazend moeielijk over Multatuli te schrijven. Toen ik begon hield ik van hem en schreef ik vrij goed - nu vind ik hem bekrompen en verwaand, hoe kan ik dan over hem schrijven? Het spijt mij dat ik hem zooveel minder vind, - maar ik kan toch niet zeggen dat hij mij ergert, - twee maanden na zijn dood. Ik heb nooit iets zoo moeilijk gevonden als dit werk.

Maar belangrijk vind ik het - heel heel interessant. En het is malligheid van Albertje^1. te zeggen dat hij blij is dat hij niet over hem hoeft te schrijven. Ik schrijf liever over hem dan over Huët - als Albert er maar in was, zou hij dat ook vinden.

Huët is veel meer normaal-mensch dan Dekker - en juist door het abnormale, het bijna ziekelijke, leeren wij het best het mechanisme van een mensch.

Ik vind Dekker een studie-exemplaar bij uitstek - een merkwaardige casus, zooals de medici zeggen - en de gewichtigste kwesties komen bij hem te pas.

Maar daarom juist moet het heel, heel goed zijn wat er van hem gezegd wordt. Mijn luiheid wou dat ik eraf was - en verzen of komedietjes of wat anders kon maken, maar ik wil het nu niet opgeven. (....)

Ik vond het prettig Keats te lezen bij het domme getier van Douwes Dekker op rijm- en versgeknoei. Het is prettig iemand zoo rustig te hooren spreken.

1. Albertje: A. Verwey

[p. 406]

 

His fantasy was lost, where reason fades

 

In the calmed twilight of Platonic strades^2.

Where reason fades! - Hemel! wat zou Dekker boos geworden zijn. En dan dit:

Do not all charms fly

At the mere touch of cold philosophy?

There was an awful rainbow once in heaven.

We know her woof, her texture - she is given

In the dull catalogue of common things.

Philosophy will clip an angels wings

Conquer all mysteries of rule and line

Empty the haunted air and gnomed mine

Unweave a rainbow (....)^*

Ik vrees als die twee elkaar in Elysium ontmoeten dat er scènes komen.

(....)

2. His fantasy was lost enz: Zijn verbeeldingsleven ging, waar de rede verbleekt, op in de kalme schemer van de Platoonse sferen. (eng.)

* Vertaling:

Verdwijnt niet alle bekoring
als de koude wetenschap eraan raakt?
Eens stond er aan de hemel een dreigende regenboog.
Nu kennen we haar inslag en haar schering - zij staat vermeld
in de saaie opsomming van de gewone dingen.
De wetenschap zal englenvleugels kortwieken
en alle wonderen bezweren met regelmaat en lijn,
de lucht ledigen van spoken en de aarde van dwergen
en de regenboog ontrafelen (....)