Volledige werken. Deel 24. Brieven en dokumenten uit het jaar 1887. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1839-1886

[27 maart 1887
Redaktioneel kommentaar in het Algemeen Handelsblad]

27 maart 1887

Redaktioneel kommentaar betreffende de briefuitgave in het Algemeen Handelsblad. (fotokopie M.M.)

Brieven van Multatuli.

Wij ontvingen den volgende brief:

(....)

[p. 367]

Wij weten niet waarom het verzoek namens mevrouw Douwes Dekker in ons blad gericht tot allen die brieven van Multatuli bezitten, ‘onbegrijpelijk naïef’ genoemd wordt door schrijver van bovenstaanden brief^1..

Door alle brieven aan hare bevoegde handen toe te vertrouwen, (‘bevoegd’ volgens de meening van een man als de heer Vosmaer; bevoegd als die van eene vrouw, die wist hoe haar man dacht en iets bedoelde) wordt de beste waarborg verkregen, dat bij openbaarmaking van het een en ander uit die brieven de belangstelling van het publiek bevredigd, maar tevens de gedachtenis van den overleden schrijver geëerd wordt.

Wij zijn het volkomen eens met hetgeen ‘Flanor’ in den ‘Spectator’ dienaangaande schreef, en indien één man in deze raad mag geven dan is het zeker wel Flanor, wiens ridderlijke trouw aan Multatuli geëerd werd sinds jaren, ook door hen, die niet in zijn geestdrift deelden. Flanor schreef over dat publiek maken van brieven van een overledene, zonder vergunning van zijn nagelaten betrekkingen, op zijn bekende humane, maar daarom toch gestrenge wijze. Hij zeide ten slotte:

‘Hoe gemakkelijk en vloeiend hij zijn pen liet vliegen, toch komt het in die brieven enkele malen voor, dat hij een woord uitschrapte of verving, of er een klacht bijzette over de onvolkomenheid der taal en van het schrijven, omdat hij dan toch nog niet juist genoeg naar zijn zin uitdrukte wat hij bedoelde. Zelf zou hij dus in die brieven, hoe schoon of aardig ze ons toeschijnen, licht iets te veranderen hebben gevonden. Dit nu kan niemand meer doen dan de vrouw die nauwkeurig weet hoe hij dacht, hoe hij iets bedoelde, en of hij iets bestemde voor het openbaar of voor de intimiteit.’

Het heeft meer van geldmakerij dan van eerbied voor een groot man, als bezitters van brieven er dadelijk geld uit pogen te slaan en naar de drukpers rennen om, wat voor intiemen bestemd was, onmiddellijk aan het veelhoofdig publiek toe te werpen.

1. brief: het betreft hier de ingezonden brief, ondertekend ‘Sobat’, die ook was ingezonden aan De Amsterdammer; zie bij 17 maart 1887.