Volledige werken. Deel 24. Brieven en dokumenten uit het jaar 1887. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1839-1886
(1995)– Multatuli–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 153]
| |
In Multatuli verliest Nederland een der grootste letterkundigen, die het ooit bezat. In oorspronkelijkheid overtrof hij allen. Zijn stijl munt uit door kracht en duidelijkheid, ondanks den dichterlijken gloed. Hij schonk ons in ‘Max Havelaar’ een meesterstuk, dat eene hervorming in onze letterkunde teweegbracht. Over zijn werkkring als ambtenaar in Indië moge men verschillen van mening, zijn ‘Koffieveilingen’ hebben meer uitgewerkt ten goede, dan rapporten, betoogen, redevoeringen en vlugschriften. Hij was een groot man; - kleven hem ook de gebreken van groote mannen aan, die zijne tijdgenooten hinderden, het nageslacht zal van een hooger standpunt hem beoordeelen. Zijn tijdgenooten bracht hij tot nadenken. Hij is een der weinigen, die schreef en alleen schreef als zijn geest getuigde. Toen hij voelde dat hij oud was geworden, legde hij de pen neder. Zijn twintigjarige arbeid, van zijn veertigste tot zijn zestigste jaar, verrijkte onze letterkunde met werken van blijvende waarde. De strekking van die werken druischt lijnrecht in tegen het gevoelen van zeer velen, ja van de meerderheid van ons volk; maar niemand zal ontkennen, dat hij zijne beginselen verkondigde met ongeëvenaard talent, en zoo deze strijden met de godsdienstige overtuiging van velen, wie zal het tegenspreken dat ook hij het goede wilde en naar waarheid streefde. |
|