Volledige werken. Deel 24. Brieven en dokumenten uit het jaar 1887. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1839-1886

[23 februari 1887
Herinneringen van F.M. Wibaut aan de crematie van Multatuli]

23 februari 1887

Herinneringen van F.M. Wibaut aan de crematie van Multatuli. (Uit: ‘Levensbouw’ Memoires van Dr. F.M. Wibaut Amsterdam 1936, blz. 118-119).

(....)

Met een vriend uit Middelburg, den heer C.M. Ghijsen, waren wij de enige Nederlanders, behalve de weduwe en een paar huisvrienden, die de crematie van Multatuli te Gotha bijwoonden.

Het doodsbericht had tot mij gezegd: nu heb je je leven lang nagelaten tot uiting te brengen, wat Multatuli voor je was, doe het nu althans bij zijn dood. Ik reisde naar Nieder-Ingelheim en kwam in het ‘Huis op den Berg^1.’. Mevrouw Douwes-Dekker was reeds naar Gotha vertrokken. In haar woning vond ik mevrouw en den heer Braunius Oberius, huisvrienden en een broer van Mevrouw Douwes-Dekker, die in België leeraar was. Daar stonden we in Gotha met ons tweeën Nederlanders, mijn vriend

1. Huis op den Berg: Multatuli's woning werd door de plaatselijke bevolking wel “Das Haus am Steig” genoemd.

[p. 104]

Ghysen en ik bij het stoffelijk overschot van den vereerde. Mevrouw Douwes-Dekker richtte tot ons het dringend verzoek om van de plechtigheid geen uitvoerig bericht te doen aan de Nederlandse pers. ‘Dat had,’ zeide ze, ‘Nederland aan Douwes-Dekker niet verdiend.’ Het klonk heel aannemelijk. Ik heb mij naar haar wens gedragen. Maar naderhand heb ik er wel spijt van gehad, dat ik aan het verzoek van mijn vriend P.L. Tak^2., die toen verbonden was aan de ‘Amsterdammer’, het dagblad van De Koo, om een uitvoerig bericht te geven, niet had voldaan. Ik was wel in de goede stemming geweest om iets vlammends te schrijven over het feit, dat er bij de crematie van Multatuli wel geteld twee Nederlanders aanwezig waren. De Koo zou het zeker hebben opgenomen. Ik voelde het als een schande voor Nederland. Als een bewijs van kleinheid. Maar de goede gelegenheid om dat scherp uit te spreken heb ik toen laten voorbijgaan. (....)

2. P.L. Tak: Pieter Lodewijk Tak (1848-1907), Nederlands journalist en kamerlid voor de S.D.A.P., evenals Wibaut afkomstig uit Middelburg; beiden waren later redakteur van De Amsterdammer.