Volledige werken. Deel 21. Brieven en dokumenten uit de jaren 1881-1882

[28 februari 1881
Verslag voordracht Leeuwarden in de Leeuwarder Crt.]

28 februari 1881

Verslag van de voordracht van Multatuli te Leeuwarden van 24 februari in de Leeuwarder Courant, no. 49. (K.B. 's-Gravenhage; fotokopie M.M.)

Leeuwarden, 20 Februarij.

Wanneer aangekondigd wordt dat Multatuli eene voordragt zal houden, is die aankondiging steeds voldoende geweest om hem eene talrijke menigte hoorders te bezorgen. Zoo was het ook donderdag avond, toen de talentvolle en gevierde spreker hier optrad.

De wording der dingen zou het onderwerp zijn der aangekondigde voordragt; de wordingsleer is op alles toepasselijk; de dingen te leeren kennen bragt ook mede ze te begrijpen en voerde dus tot weldenken.

Zoo als wij dat van Multatuli gewoon zijn, viel hij zich-zelven bij de behandeling van zijn onderwerp telkens in de rede met het inlasschen van tusschenzinnen, die, voor zoover dat noodig mogt zijn, zijn naam als uitstekend redenaar nog meer zouden vestigen of aantoonen, dat hij buitengewoon wèl ter taal is. Maar men is niet te veel eischend, vooral tegenover Multatuli, als men meer verlangt dan schoone taal en sierlijken vorm. En meer dan dat konden we in Multatuli's laatste voordragt niet vinden. Te vergeefs is gewacht op de behandeling van het onderwerp.

Om ook een beeld te gebruiken, zouden we kunnen zeggen: Multatuli heeft zijne hoorders op den berg Nebo gevoerd, ze hebben het beloofde land gezien, heel uit de verte, maar ze hebben 't niet betreden.

De voordragt liet ons onbevredigd: van vele zaken iets, van de zaak bijna niets vernomen.