Volledige werken. Deel 19. Brieven en dokumenten uit de jaren 1878-1879

(1989)– Multatuli– rechtenstatus

Biografische Aantekeningen

Admiraal, Aart (Goedereede 13 oktober 1833 - Schoonhoven 12 november 1878), directeur van het Telegraafkantoor te Schoonhoven. Vgl. V.W. XVI, blz. 756.

Admiraal-Dupain, Maria Marguerethe (Rotterdam 14 mei 1841 - ald. 15 april 1915), sedert 12 november 1878 weduwe van Aart Admiraal.

Bais, Pieter (Enkhuizen 27 februari 1850 - ald. 7 mei 1926), boekdrukker. Maakte toevallig kennis met Multatuli in een diligence naar Amsterdam.

Bernhold, Eduard, in 1876 majoor in het IX Königliche Infanterie Regiment, woonachtig te Würzburg. Later overste in Beierse dienst, Kommandant van Rosenheim. Erkende op 6 maart 1876 Eduard Bermann als zijn zoon. Deze noemde zich naderhand Eduard Wouter Bernhold.

Bokma, Toussaint (Sneek 1 april 1840 - ald. 28 december 1916), boekhandelaar en uitgever van de Sneeker Courant. Vlg. V.W. XIII, blz. 721. (Ook: Cool van Bokma)

Bos, Hendrik Johannes Josephus (Rotterdam 25 december 1846 - ald. 13 april 1905), bewonderaar van Multatuli. Regelde samen met J.M. Haspels in 1878 de voordrachtentoernee. Was lid van het toneelgezelschap Le Gras, Van Zuylen en Haspels. Vgl. V.W. XVII, blz. 794.

Braunius Oeberius, Nicolaas (Bolsward 3 december 1832 - Ellecom 18 september 1894). Was gehuwd met Ymke Meyer. Schreef onder het pseudoniem Quintilianus over Multatuli. Vgl. V.W. III en X.

Bredius-Cost van Doorninck, Emérance Luthéra Isabella (Deventer 2 december 1841 - na 1886), bewonderaarster van Multatuli. Trouwde 19 juni 1864 te Groningen met Jan Pieter Bredius (Dordrecht 27 juli 1841 - Buenos Aires 1 juni 1886), lid van de Tweede Kamer.

Bremer, Christina (Rotterdam 2 januari 1840 -?), was de dochter van de Rotterdamsche koopman Christiaan Snelleman. Zij was 31 juli 1861 gehuwd met de muziekmeester Joh. B.H. Bremer (geb. 21 december 1830). De befaamde Johan Francis Snelleman (Rotterdam 24 december 1852) was een broer van haar.

Brück, Emil (Wiesbaden 3 augustus 1831 - ald. 25 november 1905), jurist en advokaat. Later raadsheer te Wiesbaden.

Bruinsma, Vitus (Leeuwarden 11 november 1850 - Rotterdam 28 augustus 1918), leraar wis- en natuurkunde. Was op 16 juli 1877 gehuwd met Hilda Lucia van den Berg. Vgl. V.W. XVIII, blz. 1 794.

Claasen, Petrus Jacobus (Amsterdam 12 november 1833 - ald. 10 november 1884), arts te Amsterdam.

Dam, Karel van (Amsterdam 29 augustus 1846 - ald. 22 juli 1888), reiziger. Vestigt zich, komend uit Londen, op 8 mei 1877 op het Rembrandtsplein te Amsterdam.

Dissel, Elie Johannes François van (Zutphen 17 december 1827 - Eindhoven 27 december 1922), was predikant te Bladel (1852) en werd later tevens oprichter en vennoot der Linnenfabrieken E.J.F. van Dissel & Zonen te Eindhoven.

Douwes Dekker, Auguste Henri Edouard (Amsterdam 9 september 1850 - Batavia 24 maart 1924), oudste zoon van Multatuli's broer Jan. Vgl. V.W. XVI, blz. 757.

Funke, George Lodewijk (Amsterdam 19 november 1836 - Hilversum 18 oktober 1885), boekhandelaar-uitgever te Amsterdam. Vgl. V.W. XIV, blz. 676.

Gras, Antoine Jean le (Utrecht 12 oktober 1838 - Rotterdam 29 maart 1899), toneelspeler en één der leiders van het gezelschap Le Gras, Van Zuylen en Haspels. Vgl. V.W. XVII, blz. 796.

Gugel-Bermann, Adelheid Karolina (Giessen 9 december 1836 - Wiesbaden 30 januari 1883), weduwe van Franz W.C.C. von Z Gugel (Mannheim 20 januari 1814-30 september 1868), natuurlijke moeder van Eduard Bermann (geb. Sulzheim 25 januari 1876), adoptief-zoon van Multatuli en Mimi.

Günst, Frans Christiaan (Amsterdam 19 augustus 1823 - ald. 29 december 1886), boekhandelaar-uitgever te Amsterdam. Vgl. V.W. XI, blz. 792.

Haas, Jacob Hendrik (Rotterdam 26 november 1837 - ald. 2 oktober 1906), oogarts te Rotterdam. Vgl. V.W. XVIII, blz. 797.

Haas-Hanau, Gosewina Carolina de (Utrecht 17 juli 1837 - Rotterdam 18 maart 1905), vrouw van de voorgaande. Bewonderaarster van Multatuli en later een zeer goede vriendin van Mimi.

Haspels, Jacob Marinus (Nijmegen 19 september 1829 - Rotterdam 23 april 1897), toneelspeler. Organiseerde in de jaren 1878-1881 de voordrachtentoernee's voor Multatuli. Zijn zoon Coenraad verbleef in 1878 enige maanden bij Mimi. Vgl. V.W. XVII, blz. 795.

Helden, Christiaan van (Amsterdam 27 oktober 1839 - 's - Gravenhage 13 maart 1900). Aanvankelijk boekhandelaar en uitgever te Amsterdam. Na zijn faillissement in 1870 had hij diverse baantjes (o.a. colporteur voor G.L. Funke); was gedurende de voordrachtentoernee van 1878 Multatuli's factotum.

Kallenberg van den Bosch, Reijer Jan Antonie ('s-Gravenhage 8 december 1822 - Teteringen 11 januari 1892), aanvankelijk officier bij de genie, later rentmeester van de goederen van Prins Frederik der Nederlanden. Vgl. V.W. X, blz. 736.

Kok, Abraham Seyne (Amsterdam 10 juni 1831 - Zeist 15 januari 1915), leraar aan de K.M.A. te Breda. Vgl. V.W. XVIII, blz. 798.

Korteweg, Diederik Johannes ('s-Hertogenbosch 31 maart 1848 - Amsterdam 10 mei 1941), leraar wis- en natuurkunde bij het Middelbaar Onderwijs te Tilburg en Breda. Vgl. V.W. XVII, blz. 796.

Korteweg, Bastiaan Pieter ('s-Hertogenbosch 21 september 1849 - Groningen 13 oktober 1879), was werkzaam op een effecten - kantoor. Huwde op 15 februari 1879 Elize Baart, met wie hij op 13 oktober 1879 zelfmoord pleegde. Vgl. V.W. XVII, blz. 795-796.

Loffelt, Antonie Cornelis (Utrecht 15 april 1841 - 's-Gravenhage 24 september 1906), ambteloos burger te 's-Gravenhage. Vgl. V.W. XVIII, blz. 798.

Mansholt, Derk Roelfs (Ditzumer Hamrich-Dtsl. 29 maart 1842 - Groningen 1 augustus 1921), landbouwer te Meeden (Gr.). Vgl. V.W. XVI, blz. 758.

Merens, Allard (Zaandam 7 juli 1840 - Heemstede 28 september

1907), was door zijn huwelijk met Christina Hamminck Schepel een zwager van Multatuli.

Merens-Hamminck Schepel, Christina Johanna Jacoha 's-Gravenhage 29 februari 1848 - ald. 19 maart 1928), schoonzuster van Multatuli. Was gehuwd met A. Merens. Zij hadden drie zoons: Albrecht (geb. 1 juli 1877), Dirk (geb. 21 januari 1874) en Johannes Christaan Pieter (roepnaam: Tis, geb. 11 augustus 1875).

Meyer, Maria Christina (Rijswijk 19 januari 1855 - Hilversum 2 november 1941), hoofdonderwijzeres. Werd na de dood van Adriana Meijboom ('s-Gravenhage 10 november 1850 - Rotterdam 30 mei 1880) de tweede vrouw van Jan van der Hoeven (Heenvliet 1 april 1851 - Rotterdam 16 februari 1882).

Mulock Houwer-Syriër, Elizabeth Leonarda (Beverwijk 1 september 1816), vriendin van Multatuli uit Indië. Toen hij daar in 1838 aankwam, verbleef hij enige tijd bij deze familie. Ze was gehuwd te Alkmaar op 11 april 1835 met mr. Willem Hendrik Mulock Houwer (1804-1860), eigenaar van een azijnfabriek aldaar. Het echtpaar vertrok in 1838 naar Oost-Indië. De weduwe repatrieerde in de zeventiger jaren en woonde te Delft (1875) en Zierikzee (1878), maar vestigde zich in juli 1879 te 's-Gravenhage.

Raaf, Harm de (Beerta 1840 - Utrecht 13 november 1920), vanaf 1877 leraar opvoedkunde aan de Rijkskweekschool te 's-Hertogenbosch. Vgl. V.W. XVIII, blz. 799.

Roessingh van Iterson, Johan Albert (Woerden 21 december 1846-7 maart 1924), civiel ingenieur. Trouwde op 13 juli 1876 te Goes met Digna Johanna Fransen van de Putte. Vgl. V.W. XVIII, blz. 799.

Roorda van Eysinga, Sicco Ernst Willem (Batavia 8 augustus 1825 - Clarens 23 oktober 1887), aanvankelijk officier van de genie, na 1855 journalist en publicist. Vgl. V.W. XIV, blz. 679-680.

Saaymans Vader, Pieter Hendrik (Zierikzee 17 juli 1799 - Biezelinge 18 maart 1891), jurist en lid der Tweede Kamer van 1866 tot 1879.

Schaepman, Hillegonda Maria (Zwolle 26 augustus 1837 - 's-Gravenhage 11 mei 1921), bewonderaarster van Multatuli en vrijdenkster.

Tiele, Pieter Anton (Leiden 18 januari 1834 - Utrecht 22 januari 1889), conservator van de gedrukte boeken in de Universiteitsbibliotheek te Leiden en vanaf 1 mei 1879 bibliothecaris van de Universiteitsbibliotheek te Utrecht. Vgl. V.W. XVII, blz. 797-798.

Tuuk, Titia Klasina Elisaheth van der ('t Zand 27 november 1854 - Zeist 7 mei 1939), onderwijzeres, achtereenvolgens te Borkulo, Baarn en Deventer. Schreef verschillende meisjes- en kinderboeken en publiceerde artikelen in o.a. De Dageraad, De Huisvrouw en De Nederlandsche Spectator. Bezorgde vertalingen uit de wereldliteratuur. Haar De vrouw in haar sexuele leven (1915) toont haar kritische en onafhankelijke houding ten opzichte van de heersende tijdgeest.

Verschuer, Adriaan Daniël, baron van (Nijmegen 9 april 1848 - Ottersum 1 februari 1924), was kapitein der artillerie bij zijn pensionering.

Versluys, Jan (Oostburg 1 februari 1845 - St. Moritz 16 juni 1920), leraar te Groningen. Redacteur van Het Schoolblad. Vgl. V.W. XV, blz. 799.

Vosmaer, Carel ('s-Gravenhage 26 maart 1826 - Montreux 12 juni 1888), prozaïst, dichter, kritikus en tekenaar-schilder. Vgl. V.W. XV, blz. 799.

Waltman Jr., Jan (Delft 14 november 1839 - ald. 8 juli 1891), boekhandelaar en uitgever te Delft. Vgl. V.W. XIV, blz. 682.

Witt Hamer, Mr. Michiel Jacobus de (Jacques) (Goes 11 januari 1843 - 's-Gravenhage 8 december 1925), promoveerde in 1866 aan de Rijksuniversiteit te Leiden tot doctor in de rechten op een proefschrift De arbeidersvereenigingen. Was sedert 1879 advokaat te Middelburg. Later Rijksadvokaat in Zeeland en Deken der Orde van Advokaten te Middelburg.

Wolf, Clara, was de verzorgster van Eduard Bernhold (Wouter), totdat Mimi zich over hem ontfermde.