Volledige werken. Deel 19. Brieven en dokumenten uit de jaren 1878-1879

[14 februari 1879
Aantekeningen voordracht]

14 februari 1879

Aantekeningen gebruikt bij de voordracht over ‘Genot is deugd’ te Amsterdam. Twee stroken van 328 × 104 mm en 328 × 106 mm, aan voor- en achterzijde beschreven, gedeeltelijk in potlood. (Map Voordrachten, nr. 56 en 57, M.M.)

Genot is deugd. -
niet nieuw. Pieter
niet bewyzen.^1. -
Locke
definitie.     welk genot?

    wat is deugd? -

wat is deugd?     Rousseau!
Het goede?     Komiek

wysbegeerten (veri, jaar)^2.

nu niet over wysgeeren of stelsels -

Ik. zeg: kennis van d.A.d.D.^3.

Robinson -

1. Alle latere toevoegingen in potlood zijn kursief weergegeven.

2. Verwijzing naar de voordracht te Amsterdam, gehouden op 25 februari 1878.

3. d.A.d.D.: de Aard der Dingen.

[p. 677]

 

streven naar welvaart, bien être^4.

 

of dat bereikt is?     genot.

 

Ieder 't zyne

 

Bezitting en leven hoofdzaak.

 

dus tegen diefstal en moord

 

dus wetten.     nudum praeceptum^5.

 

dus bedreiging van straf

 

Belooning eerst later:

 

kronen

 

veeren

 

knoppen, kabaai

 

Medailles

 

prix de vertu^6.

 

prix montyon^6.

 

roos v.d. Paus

 

het goede. Ridderorden -

 

behoefte aan dwangmiddelen

 

deurwaarders

 

goden

 

(alle profeten. Mozes)

 

Lourdes & Salette^7.

 

Bezwering by Jupiter

 

Zoo waarlyk helpe my

 

Duivel

 

Het

 

goede

 

Vreemd uitgangspunt van

 

zedelykheid! -

 

Die deurwaarders theologie

 

heeft niet gebaat.

 

Zie geschiedenis (mots)

 

Staatkunde

 

Cirkelgang     Maatsch. toestanden

 

vervalsching     Dagelyksch leven

 

misdaden

 

Uit alles blykt dat het ware

 

goede niet schynt gevonden te zyn.

4. bien être: welzijn (fr.)

5. nudum praeceptum: bloot voorschrift (lat.)

6. prix de vertu: prijs voor deugd; verschillende daarvan werden ingesteld door Jean-Baptiste-Antoine, baron de Montyon (1733-1820), frans filantroop.

6. prix de vertu: prijs voor deugd; verschillende daarvan werden ingesteld door Jean-Baptiste-Antoine, baron de Montyon (1733-1820), frans filantroop.

7. Salette: Salette-Fallavaux, pelgrimsoord in de buurt van Grenoble.

[p. 678]

 

genot.     (grof genot

 

algemeen? fyner?     Delebecque &c

 

cirkelgang fyner?     Banken, grund^er) -

 

waarin dan genot te zoeken?

 

styliten.

 

theol. begrippen Alfoeren

 

Battak

 

Walhalla

 

ook genots-    Mohammed

 

theorie     Christenen

 

gezang

 

alzoo geen theol. genot!

 

zinnelyke genietingen

 

voor zoover noodzakelyk

 

voor den geest.

 

Ontspanning. vliegers

 

timmeren

 

kinderspel parabel     Franklin

 

poëzie     hooger Newton

 

Kontemplatief (is gevaarlyk)

 

cirkelgang:     streven naar waarheid

 

arbeid     (blyk: deze plaats)

 

is genot!     is genot -

 

Dit klopt met wysbegeerte

 

de hier verkondigde:

 

Onderzoek naar den

 

Aard der dingen

 

katechismus -

 

Oud! Terug n Mozes

 

Egypte -

 

De natuur     is almachtig

 

horror vacui (Archim)     jaloers

 

trouw

 

(ieder 't zyne)     rechtvaardig

 

éénheid.

 

arbeidzaam, stipt

 

suum cuique! voor allen! -

[p. 679]

 

goede rekenaarster

 

arbeid is genot.

 

Om te komen tot juiste waardee-

 

ring van genot moeten wy

 

goede rekenaars zyn.

 

Fontenelle

 

Langrand Dumonceau

 

Delebecque

 

suikerverbeteraars. -

 

 

 

Goed rekenen is de ware

 

wysbegeerte. suum cuique -

 

wie goed berekent wat het meeste

 

genot geeft, is deugdzaam.

 

 

 

Conclusie

 

noch beloon - noch straf theorie

 

noch Deurw. theorie niet

 

geslaagd om deugd te

 

vinden -

 

De dienst van Jehovah

 

Kennis van den aard

 

der dingen maakt

 

gelukkig en deugdzaam -

 

Hy zal 't deugdzaamst

 

wezen en 't meest genoten

 

hebben die het meest

 

(met verstand) heeft

 

liefgehad -

 

Als Jezus Gods zoon

 

ware? Welnu