Volledige werken. Deel 19. Brieven en dokumenten uit de jaren 1878-1879

[juni 1878
Herinneringen van E. de Chateleux]

Omstreeks juni 1878

Herinneringen van Engelhert de Chateleux in een brief aan Jan van Rijswijck d.d. 9 juli 1888. (A.M.V.C. Antwerpen;fotokopie M.M.) Fragment.

Hoei 9 juli 88.

Beste Jan,

Met aandacht en belangstelling nam ik kennis (wat 'n infame deurwaardersstijl!) van de bezwaren die gij aanvoert tegen de uitgaaf dier ideeën. Wat het waarschijnlijk verwijt betreft: dat ik Multatuli na zou volgen - ma foi^1.; ik kan er niets aan doen! Ge zult u herinneren dat men ‘Chandosse’^2. indertijd voor 'n werk van hèm aanzag, dat hij onder 'n pseudoniem in 't licht gaf, en - 'n bekentenis! - toen ik 't schreef, had ik nagenoeg niets van hem gelezen (wat hij me later kwalijk nam!) Ik kàn 'n familietrek met

1. Ma foi: och! (fr.)

2. Zie bij 8 juni 1878.

[p. 553]

hem hebben, schoon ik daar geen roem op draag; doch zal men daarom mogen zeggen dat de man me heeft gemaakt? Parbleu, m'n Mama was 'n nobele vrouw! (Ik meen dit inderdaad: figuurlijk - wat intusschen niet wil zeggen dat ze 't feitelijk niet wàs.) Zonderling is het, dat is waar, en zonderling ook de omstandigheid dat ik, naar zijne vrouw beweerde, lichamelijk sprekend op den Multatuli van 'n jaar of vijftien vroeger geleek. Maar nogmaals, maken deed hij me niet, die gelijkenis is 'n spel der natuur, en - ik zou dwaas doen niet alleen, maar 'n beroerde huichelaar zijn, indien ik m'n eigen natuur verkrachtte om die gelijkenis te verkappen. Sis ut es, aut non sis!^3. - (....)

3. Sis ut es etc: Wees zoals ge zijt, of wees niet. (lat.)