Volledige werken. Deel 19. Brieven en dokumenten uit de jaren 1878-1879

[18 maart 1878
Aantekeningen voordracht]

18 maart 1878

Aantekeningen (waarschijnlijk ten dele) gebruikt bij de voordracht over ‘Genot is deugd’ te Arnhem. Zeven stroken papier van 210 × 135 mm (2 stuks), 328 × 99 mm (2 stuks), 307 × 99 mm (1 stuk), 164 × 97 mm (1 stuk) en 330 × 100 mm (1 stuk). Geheel beschreven op de voorzijde met enkele toevoegingen op de achterzijde. Het kursief gedrukte betreft latere potloodaantekeningen. Zie ook het verslag van 19 maart. (Map Voordrachten, nr. 16 en 58-63. M.M.)

Genot is deugd, en niets
	(Minnebr.) -
Hoe komen we aan dat genot, aan die liefde? -
liefde geen gebod (Jezus)
	Ivanhoe
vloeit voort uit kennis v.d.a.d.d. -
	geen Spinoza
Die kennis is 't ware God zien
	Jehovah Mozes -
Zou Uw God dit kwalyk nemen -
Dus Jehovah = het zyn
resumtie eigenschapp. -
wysbegeerte vrouwen^1.
almachtig	zonnestelsels
&	atomen
alwetend	wat daar tuss. ligt
	muschje. haar. -
eeuwig en	2 × 2 = 4
onveranderlyk	scheikunde
	vulkanen
	dynamiet
	zwaarte
	telefon
nog oneindig veel meer! -
rechtvaardig, stipt, soliede

1. Doorgehaald.

[p. 334]

en trouw	geen woordbreuk
zonder aanzien	speld
des persoons	Napol. III
	minuten & seconden
	(ach, zoo kort!)
straf en belooning! -
arbeidzaam	altyd beweging
	hars, muntstuk -
alles wat we leeren is van toe
passing op 't mensch. hart
in de eerste plaats -
Dat leeren is genot in 't
algemeen. Eerst byzonder: -
het werk verzedelykend.
dat plicht doen! -
het wekt	hoogmoed:
	alles van gelyken rang
	voor den dichter
	alles juiste maat!
	minachting roem.
	interviewen
	genghiskan
	Thiers
	v. Vloten, schutting
bewaart voor wanhoop en overmoed, speler -
het wekt liefde	gymnastie
	het leeren hoe iets ge -
	maakt is, behoedt
	voor verstoren.
	Kinderen Jan
	Kennis menschel. hart
	De ware studie is de mensch
	wy gaan vele musschen
	en alle siriussen te boven
	Zuurkykend evangelie
	Heilige Theresia -
Nog eens juiste maat
valsche liefde.

[p. 335]

	dierenbeschermers
	legaten
(vogels) voeden van armoed -^1.
echte liefde
	vrouwen
Algemeenheid van de	wetenschap
genotstudie	gymnastie
geen akad. filosofie
maar bruikbare wysbe -
geerte verdryft het bygeloof -
door 18 eeuwen ver-
stomping, verslonzing
van den geest de
gymnastie verleerd.
Oproeping tot
herstel.
't zou niet voor iemand getuigen
die in deze wysbegeerte geen
genot vond.
	ieder kan ze toepassen
	eenzaamheid
	zelfontwikkeling
	meededen
Ik roep u allen op om woe-
keraars te zyn en ver-
kwisters te gelyk.
Vermeerder uw kennis
v.d.a.d.d., en er zal 'n
straalbundel van geluk
van U uitgaan dat leven
	stoffelyk &
liefde, schoonhheidsbesef mee-
deelde aan alles w.u. omringt -
En onsterfelyk! Voortleven
in den geest. geluk geven
na den dood!
	(Pieter)
Genot is deugd. Def. genot. In deugd -

1. Doorgehaald.

[p. 336]

preeken, teksten, Ideën. -
standpunt -
oude wysgeeren. richtingen. geloof.
	(afkrabben) -
Epikurus. (geminacht) -
Academiën (overbodig)^1.
Wat is 't resultaat van al die^1.
richtingen? Is welvaart bereikt?^1. -
Is deugd toegenomen?^1. -
Middelen. belooning en straf.
	kronen
	veeren
	knoppen, kabaai
belooning	medailles
v.h. goede	prix de vertu
	prix Montyon
	roos v.d. Paus
	Ridderorden
	hiernamaals. -
Straf	zedelyke politie
v.h. kwade	goden
	profeten (Mozes)
	bezwering by Jupiter
	L.V. van Lourdes & Salette
	Zoor waarlyk helpe my
	hiernamaals: Duivel -
	Resultaat van dat alles.
	geschiedenis
	Staatkunde (Talleyrand Oxenstiern)
	Maatsch. toestanden (moeders kinders slaven)
	dagelyksch leven
	Misdaden (afwisseling van soort.
	Cirkelgang
	dagelyksch leven^1.
	cirkelga Misdaden (afwisseling^1. van soort

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

[p. 337]

	Cirkelgang^1. -
myn genot = deugd 't zou wel vreemd zyn als plicht
Natuur = Jehova. Oud. Test - en enot niet samengingen!
almachtig, alwetend. zonnestelsels
	muschje. haar
eeuwig, onveranderlyk. 2 × 2 = 4 logos
	scheikunde
	zwaarte, telefoon
	&c -
rechtvaardig, stipt
geen aanzien des persoons. jaloers
ieder naar z'n werken.
arbeidzaam.^1. -
wekt: hoogmoed minachting van/laagheid & roem
	zedelykheid^1.
	liefde (Therèse, de Stael)
	primitiviteit v. opvatting
	(wording der dingen)
arbeidzaam. zedelyk.
verdryft het booze. horror vacui -
wording?)
Opscherping van denkvermogen om
't ware goede te leeren kennen.
goed rekenen: genot	wysbegeerte
woekeren met talenten	poëzie -
hy is de deugdz^e mensch die door 't
verspreiden van geluk 't meest geniet: welke
moralist, welke wysgeer, welk geloovige
zal 't ons ten kwade duiden dat we door
't aannemen van dit genotssysteem
trachten te beantwoorden aan onze
roeping, en op die wys praktisch getuigenis
afleggen van onze deugd^1. ons geloof aan 't goede?
Ik roep U op u in^1. door
studie in de N. d. D. bekwaam
te maken om
	als denkers te begrypen

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

[p. 338]

	als dichters saamtevatten
	als helden uittevoeren
alles wat leidt tot waar genot
dat is tot ware deugd
zwak.^1. Em. de Gir.^1. Niets nieuws. vorm -
genot is deugd. (Afdwaling schynbaar
	alles in alles.) -
praatje dronkenman^1. -
dit gebeurt meer	arbeid & onthouding
	Onthouding
	Multatulit
	Woestyn
(v.Vloten) liederlykheid. (v.Versch)
meel	golgotha
teer	graankorrel
roet	(dichters, helden
	wysgeeren. -
genot is deugd.
	i.e. streven naar genot
	het volledig bereiken
	ware ellendig, even als
	't bereiken van kennis -
definitien moeielyk
	wat is genot? Straks
	wat is deugd? 2^e deel -
alzoo in gewonen niet trivialen zin. Bedank
voor spitsvondigheden. Daartoe
is 't leven van den waarheid zoeker
te kort. Verhoogen 't genot niet
	Debating clubs!
	rechtbanken.
	Kamerdebat
	logement.^1.     kachel^1. schel^1. blaker^1. -
Genot in gewonen zin, o ja, maar^1.
niet het voor^1.
Genot is deugd. Schrik Pieter

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

1. Doorgehaald.

[p. 339]

	Epicurus.
	Veel vooruitgegaan!
	Domela Nieuwenhuis
	Wenzelburger. -
genot in gewonen zin, o ja, maar
niet het voor de hand liggend
eigen genot.
	Koopman, winst.
	luiheid leerling -
dus: niet voor de hand liggend.
& niet eigen genot alleen.
aansporing tot woeker
welbegrepen egoisme
ik roep U op onverzadelyke egoisten
te zyn! -
weer schrik Pieter. Ongegrond! Want
En^1. de hemelspekulatie
	En de hemelspeculatie?
	Menschentaxatie naar Dis-moi
	Kind. stroop. Lysterm^n
	Myn genot.
	timmeren, vliegers Newton
	(woestyn) eenzaamheid
	contemplatie
	jacht naar waarheid
	Havelaar
	Ideen
	deze plaats.
Doch algemeen:
	Alfoeren. varken
	Walhalla
	Mohammad houri
	Christenen, gezang,
	licht, bazuinen,
	god zien
Dàt genot klopt met myn wysbegeerte.
Ik roep U op
	als denkers te begrypen

1. Doorgehaald.

[p. 340]

	als dichters te gevoelen/saamtevatten
	als helden uittevoeren alles
wat tot genot leidt, d.i. tot deugd.
weg naar aardsch geluk except byzondere gevallen.
deugd = genot genot in waarheid ook belang.
Oorsprong moraliteit?? -
genot deugd, welk genot Natura deorum Natura rerum
men moet de dingen kennen als de arbeider z'n gereedschap.
Dat kennen is streven naar waarheid. Dat streven geeft geluk. -
waar zyn = soliede (Koopman)
waar zyn = galanterie (L.R.F.C.
waar zyn in politiek (Landsheil) Napoleon III
	Chauvinisme
waar zyn in leefregel
waar zyn in begrippen over zedelykheid.
waar zyn in gebruik van tyd
gebruik intelligentie
slenteren, liederlykh. feuilleton &c.
willen we gelukkig zyn... in een woord laat ons goed wezen -
alles is in alles. Myn moraal staat in den bybel: Jehovah
machtig onveranderlyk wreed jaloers alomtegenwoordig
eeuwig onverbiddelyk wraakgierig tot het 7e geslacht -
Ik die geen god ken, ik predik de geboden van den god dien gy^1.
sommigen of velen aanbidden. 't Verschil is
slechts dat de geloovige z'n loon wacht in den hemel, en áls
loon, terwyl ik beweer dat het geluk 't natuurlyk gevolg is van
'n wel besteed leven. -
Jezus: ‘tast jy de Sadduceen & farizeers
	de Saulussen & Kajafassen
	eens aan zonder de hulp van je vader!
	zonder &c. -
vryheid van onderwys voor de Jezuiten -
geologie (ik onbevoegd: parmille)
psychologie. (m'n geschriften.) -
waarom Apelles
	zoo beroemd
zennis
Thales -

1. Doorgehaald.

[p. 341]

De Courcy (geen lintje?)
niet opt huis ten Bosch. Niet poeta laureatus -
Letterkundige & redenaar wordt gemaakt de fraze -
‘ôte-toi de là’ ook by atomen