Volledige werken. Deel 19. Brieven en dokumenten uit de jaren 1878-1879

[18 februari 1878
Brief van Multatuli aan Mimi]

18 februari 1878

Brief van Multatuli aan Mimi. Twee dubbele velletjes postpapier, geheel beschreven. (M.M.)

Met gedrukt kopje Hotel Rondeel, Amsterdam, doorgestreept. De brief is op 19 februari voltooid. Het slot van de brief is niet teruggevonden.

Rotterdam, maandag avend, ½12. lievebeste Mieske, ik wou dat je me eens zag in m'n honnig kamertje! Dat ik nu eerst aan je begin te schryven, (zoo laat) is eigenlyk alleen om je dat te zeggen. 't Is hier de ware kalmte. Juist wat ik noodig had, en ik ben alweer heel wel. Te Amsterdam dacht ik gek te worden. Hier ontbreekt me niets, en alles is makkelyk, kachel, licht (gas) thee, brieven uit de bus in de voordeur (ze liggen geen minuut te wachten.) plé, alles uitstekend! Ik zou wel 't dubbele willen betalen voor zóó'n verblyfje! En netjes, kraakzindelyk, geen malle prullen.

Ik hoopte van avend je brief te krygen in antwoord op die van Funke, na de lezing te Amsterdam. Zeker morgen ochtend. Zoover ik kan nagaan worden de brieven uit het Rondeel me goed nagezonden, dus de jouwe zal ook wel aankomen.

[p. 153]

Van daag heb ik allerlei geregeld. Schryf gereedschap, 'n dubbel stel van alles, een voor hier, een voor de reis in 'n geschikte nette doos. Zoodat ik op reis gaande dat niet hoef intepakken. -

Ik heb 'n beste paraplui gekocht.

Jammer dat ik hier niet met hooge laarzen wil loopen. Anders nam ik nooit 'n vigilant. Maar t staat hier zoo spullebaasachtig. En daar ik nu toch 'n vigilante dikwyls noodig heb, is ook dàt heel makkelyk. Ik heb 'n verhuurder vlak over me, en wenk maar uit het raam. Toch zou ook dat niet noodig zyn, want de vlugheid waarmee men er een haalt als ik 't bestel is aardig. De juffr. en haar dochtertje (13 jaar maar niet grooter dan 'n kind van 8) zyn allebei even vlug. Van avend 9 uur kwam ik thuis. Ik had by Van der Hoeven (& Buys, de boekverkoopers) kabeljauw gegeten

(ik doe 't nooit weer, want de kinderen, schoon lief, waren me te druk)

nu toen ik thuis kwam, vroeg me 't kleine draakje of ik thee wilde? Het blad stond gereed, en voor ik me in de slaapkamer verkleed had, was de thee klaar.

Ik stook kolen, maar heb ook blokjes, en klein hout. Ik laat zoo dikwyls de kachel uitgaan en dan verveelt my 't schellen. Daarom heeft Plet (die je hartelyk groet) vuurmakers voor me gekocht.

Van middag even by Truida geweest. Haar zuster Mimi was er. Ze was allerliefst, en sprak met geestdrift over jou. ‘O, zei ik, ik heb nog al de bloempjes die ik te Wb. geplukt heb. En van háár ook!’ Ze was snoepig. En ik vond dat ze jonger geworden was. Zoo goed zag ze er uit. -

Wat ik je van de schoone geldelyke vooruitzichten schreef, is de stipte waarheid. Ik zie geen mogelykheid van misloopen. Dus, meid, wees maar goed opgeruimd. -

Hè, je zult ontvangen een bundel planten (gedroogd in portefeuille, als boek.) 't Moet uit Hamburg komen. VD Hoeven en Buys bestellen het en 't moet aan jouw adres bezorgd worden. Je zult het aardig vinden. t Kost 'n kleinigheid. -

Aan V.D. Voo^8. laat ik 10 gl. geven. -

Bedenk eens of ik hier iets voor je koopen kan? -

Bestel by Ebbecke

Littré, Dictionnaire { 100 Mark geloof ik

8. V.D. Voo: G.W. van der Voo (1806-1902), vrijdenker en publicist.

[p. 154]

& Der neue Pitaval

& dat geschiedk. werk dat

achter op onze geheimn. volle Menschen
geannonceerd is. Je weet wel wat ik bedoel.

Ik heb hier (goedkoop) gekocht

Clavel, geschied, d. godsdiensten

Ter Gouw Oude Tyd

En nog 'n paar kleinigheden van boeken. -

Te Amsterdam heb ik verzen voorgelezen over Jezus' dood, en vroeg: ‘is dat niet om misselyk te worden.’ Er bleek dat ieder 't met my eens was. Welnu, zei ik dat is van den Christen, van den Theol. Doctor, van den Theol. professor... Nicolaas Beets.' O komiek! -

Jouw avend^1. zal zeker vol wezen, dat beloof ik je! -

Hier te Rott. zal ik spreken over bygeloof. Dat's makkelyk en ik zal 't pikant maken. -

Te Amsterd over philosophie -

Er is bepaald:

21	Leiden
23	Den Haag
25	Amsterdam
27	Dord
6	Maart Delft, (vervolg op 't vorige. Ze hebben er om gevraagd.)

Later Zeeland & 't Noorden natuurlyk.

Haarlem weet ik nog niet

Maar zeker komen er nog wel andere plaatsen tusschen in.

Ik geef er niets meer om, en zou als 't noodig was wel twee voordrachten op één avend kunnen houden. Stof heb ik wel voor 1000 avenden. Ziedaar 'n gevolg van m'n recueillement!^2. Is 't niet aardig? Op al m'n vier voordrachten was 't muisstil. Ik heb nog geen enkele keer m'n stem hoeven te forceeren. En als ik gedaan heb, is 't mezelf 'n surprise wat ik gezegd heb (althans grootendeels). Nog nooit heb ik m'n lystje dat ik 'n uur voor 't optreden maakte, kunnen afdoen. Dat zeide ik te Delft, en daarop vroegen zy of ik terug wou komen om 't dàn aftemaken. Maar dan komt het ook niet af. Dit weet ik. Ik lyk wel 'n kraan van de waterleiding. 't Spuit er uit. En dan zeg ik zelf dat het niet deugt en dat het licht & dicht is. Maar Loffelt schreef me dat hy niet begreep

1. De lezing waarvan de opbrengst voor Mimi zou zijn.

2. recueillement: rust en inkeer (fr.)

[p. 155]

waarom niet 'n uitgever 'n stenograaf zond om m'n voordrachten te noteeren. (Ik dank er hartelyk voor! Dat zou me hinderen). - Nu ga ik slapen. ½ 1. Nacht, lieve Mieske, jy slaapt al, hoop ik. Is je keel beter? Ik heb er weinig over geschreven, en je maar bezig gehouden met myn odyssee. Nu, dàt interesseert je. Schryfjy ook alles. Denk niet dat ik geen belang stel in je kleinigheden. Net andersom. Hoe laat eet je? Wat? Drink je thee, koffi? Wat doe je. Schryf me alles. Hoe vaart onze dochter? Even lam als onze zoon?

Dàt 's naar! -

Ik vind onze dochter altyd heel lief! Ja, heel lief! -

Hierin 2 briefkaarten van Jeanne. Schryf haar eens. Dat bericht van haar ‘ziekje’ had ik gevraagd. -

Ik ga, zoodra mogelyk, ook zonder lezing, weer naar Utrecht, om Be en om Van Hall, dien ik 't beloofd heb. Z'n vrouw (de dochter van Viruly^3., onzen trouwman!) liet me na de lezing te dineeren vragen, voor den volgenden dag. Ik bedankte, maar beloofde terug te komen. -

Nu ga ik heusch naar bed! Nacht Mieske. -

Dinsdag morgen

Van ochtend kreeg ik by de thee, je kort briefje van Zondag morgen, na 't ontvⁿ van Funke's brief. Heel goed. Je zei dat je ‘morgen’ (maandag) alles zou afdoen. Dat is prettig. -

Hé, wil je me zenden, of door Blumer laten zenden, de kaarten waarop modellen staan van schryftafels, met prys. Als we^4. dan nu een bestellen kan't af zyn als ik thuis kom. Maar ik moet de modellen zien. -

Bestel jy asjeblieft wat je wilt. Je heb volstrekt 'n nette mooie kast of zoo iets noodig. Arrangeer 't in de schryfkamer of waar je wilt, net zoo als je goedvindt. Je heb geen berging. Dus: bestel naar je zin, en wees niet angstig voor 't geld. Hoe meer je voor je eigen pleizier bestelt, hoe liever ik 't heb, dat weet je wel. Toe! Wees nu niet... kleintjes! Je kunt me geen grooter pleizier doen. -

Dat je 't stil hebt, is wel waar. Maar m'n br. geven je heel wat te lezen en te overleggen. -

Over^5. Brussel hoor ik niets. Ik vraag er expres niet naar. Ook vraag ik niet naar Vorstenschool. 't Kan me op 't oogenblik niet schelen. Ik denk dat ze opzien tegen de repetitie die vermoeiend is. En de menschen zyn àf van reizen & trekken. -

3. Zie V.W. XVII, blz. 589.

4. We: oorspr. stond er hy.

5. Over: oorspr. stond er Van.

[p. 156]

Hierby 't briefje van Haspels dat ik terugvond. 't Is maar om den toon. -

Hé, daar komt me wat in den zin. Daar je altyd zoo zuinig bent om er iets aftenemen voor jezelf, stel ik je voor dat je alles wat je voor jouw pleizier koopt, betaalt van je eigen geld, nam lezing Amsterdam. Ik sta je in voor ± 800 mark. Nu kan je zelf wirtschaften^6.. Ik zal 't je intact meebrengen, of zenden. Daarop kan je rekenen. Die heele lezing te Amst is 'n buitenkansje, moet je denken. Er was geen kwestie van 2 maal in één stad. Het is alleen omdat het er zoo meegevallen is. Van den uitslag te Rotterdam ben ik minder zeker. Maar toch altyd zal 't de moeite waard wezen. Amsterdam is zeker goed! Dus bestel & koop. -

Dinsdag avend

Vandaag had ik by Truida zullen eten, maar ik heb 't laten afzeggen. Ik wou liever alleen zyn. -

Hierby 1 briefen 2 brkaarten van Jeanne. Misschien voel je lust haar eens te schryven. Ze weet dat ik je die bulletintjes gezonden heb. -

Ik was niet tevreden over de pendule in m'n kamer. Daarom heb ik 't ding naar m'n slaapkamer gebracht, en in m'n zitkamer 'n ander gekocht. Heel eenvoudig, maar net goed voor ons logeerkamertje. -

Ik ben benieuwd of ik van avend 'n br. van je kryg. Je laatste was van Saterdag, na de 2^e bestelling, en moet nog viâ Rondeel komen.

Ik kom van Leiden of Den Haag, 21 & 26 hier terug, en vind dan je brieven die hier geadresseerd zyn.^7.

Verander geen adres om die brieven van 21, 23, 25 & 27. Adresseer hier (Rotterdam). Ik zal elken keer na 'n voordracht hier terug komen. En als ik eens langer uitbleef, zou ik Lommaert telegrafeeren, my natezenden. Dus: adres Rotterdam. In Amsterdam kan ik ook nu weer niet lang blyven omdat ik naar Dordrecht moet. Zoodra

6. wirtschaften: hier: je eigen zaken beheren (du.)

7. Deze alinea is doorgestreept.