Volledige werken. Deel 19. Brieven en dokumenten uit de jaren 1878-1879

[1 februari 1878
Brief van Multatuli aan Mimi]

1 februari 1878

Brief van Multatuli aan Mimi. Enkel en dubbel velletje postpapier, waarvan blz. 1-2, 4-5 en 6 (1/3) beschreven. (M.M.)

Met gedrukt kopje C^hr. Brugma. Hôtel Weimer, Rotterdam.

De brief is op 2 februari voltooid.

1 februari vrydag 3 uur lieve beste Mieske, Gisteravend deed ik 'n brief op de post waaraan je zeker niet veel gehad hebt, want ik was mal - moe,^1. eigenlyk van niemendal. Maar in Rotterdam is de beweging lastig. De straten zyn onbeschryfelyk vuil ('n ware schande!) en de weg moeielyk te vinden, zoodat elke uitgang me meer kost aan inspanning dan de hoofdzaken. Om van dit hotel naar de komedie

1. mal - moe: oorspr. stond er moe.

[p. 43]

te gaan, of naar Truida is 'n heele onderneming. Gister avend heb ik 'n rytuig genomen, maar dat kan men toch niet altyd doen.

Gister ± 3 uur thuis komende, expres om te zien of er brieven waren vond ik den jouwen van^2. begonnen ¼ voor 5. Ik begryp niet hoe die hier al om 2 uur kon bezorgd zyn. Met den trein van 5 uur kon je 'm niet gezonden hebben, want je begon eerst ¼ voor 5. Nu, deste mooier dat ik je brieven gauw kryg! Ik hoor dat er ook 's avends ± zes uur ‘duitsche post’ bezorgd wordt. In 't logement weten ze 't aan de 2 edities van de Kölnische. En 's morgens vroeg (of misschien savends nog) moeten er ook brieven kunnen komen die 's morgens van W.b. zyn gegaan, en (als ik) 2.45 van Keulen, (aankomst hier 7.20). Ja, die bezorgen ze zeker 's avends nog.

Ik ben erg bezorgd over je alleen zyn. Kun je ook iets bedenken voor je veiligheid? Het bezwaart me erg.

En hoe sta je met je geld. Je hoeft volstrekt niet in nood te zitten. Ik meen nu nog voor 't dagelyksche. Eerste lezing, Delft, 6 februari. Hoe dan verder de loop is, weet ik nog niet, maar na den 6ⁿ zal ik dan naar ik hoop wat kunnen zenden voor rekeningen. Nu hierin maar voorloopig 25 gl., dezelfde die ik van huis meenam. Verbeelje, J. Haspels kwam me woensdag avend f 100 brengen! Je ziet dus dat ik die 25 gl missen kan. Ik ben zoo bang dat je schraal zit. Ik ben met m'n duitsen geld best uitgekomen en zou overgehouden hebben als ik niet te Keulen malle fooien had moeten geven om mee te komen. Maar in allen geval ik kwam niet te kort. Hier heb ik al uitgegeven f 10 voor 'n p^r laarsjes met dikke zolen. Jammer dat ik geloof verkeerd te doen met hooge laarzen te dragen. Er is geen doorkomen aan den modder. Misschien doe ik het toch, maar 't staat hier zoo... buitenlandsch, zoo vertoonerig en jong.- Verneem over 2, 3 dagen by Mevr de Salis of het kistje terecht gekomen is, d.h. of ze bericht heeft. Ik heb 'n reçu, waarin ongelukkig de letters s t^3. van kistje verschrikkelyk op 'n u lyken. Shocking! Van jou uit niet schocking, maar heel lief. Doet je dat pleizier?

Van Nonni heb ik nog niets gehoord^4..

Van Truida dat ze^5. hier geweest is, en T scheen me iets achtertehouden. Wàt weet ik niet. Ze had toen ze 't zei, zoo'n pynlyken trek om den mond. Maar in allen geval vernam ik dat ze verhuisd is. Nu wil ik haar schryven, maar ik wou haar meedeelen dat jy

2. van: doorgestreept.

3. s.t.: wrsch. bedoeld i.s.

4. Hierna ontbreekt wschl. een deel van de brief.

5. ze: wellicht Mathilde Opdecoul; vgl. brief van 13 februari van Multatuli aan Mimi.

[p. 44]

geschreven had, dan kan ze den brief aan 't P.K. reklameeren. Ik wou haar bewyzen dat ik by m'n gaan naar Holland wel aan haar gedacht heb, en niet nu eerst, nadat Truida my van haar sprak. Tr. zei: ‘och, ze wou geloof ik, de rol van Hanna spelen, maar...

- Welnu, wat hapert er aan?

- Och, nu ze weet dat jy hier bent, zal ze 't misschien niet meer willen.

Natuurlyk wou ik daar meer van begrypen maar we werden gestoord.

Saterdag morgen Tot m'n verwondering van ochtend geen brief. Zeker komt er een om 2 uur.

Gister Beersmans gezien, en na de 3^e acte van 't stuk in haar kl. kamer gesproken. Ja, zy is lief en sympathiek. Ook vond ik in veel passages haar spel schoon, zeer schoon. Maar dat stuk bevatte veel dat niet schoon wezen kan. 't Was vol fransche onmogelykheden. Over 't geheel: 'n vod. 't Was van Sardou,^6. den spektakelstuk maker du jour. Zekere eigenaardige handigheid hebben die soort van kerels, maar... je moet ook alles slikken! Moreele onmogelykheid kennen ze niet. 't Stuk heet Fernande. Misschien wil je 't koopen, al was 't dan maar in duitsche vertaling die er wel wezen zal. Maar Beersmans was lief. En verbeelje, ik hoorde gister dat ze 't eens is met Hendrik Bos, een der beminnelykste jongelui die ik hier ken. Hy kwam in haar kl. kamer, en ik maakte hem 'n standje dat-i 't my niet terstond gezegd had. Wel had-i me gezegd dat-i sedert eenige maanden zoo gelukkig was. Nu, 't is 'n beste jongen, 'n pendant van Jozef Opdecoul.^7. -

Vòòr de Komedie ben ik by Mevr. L.^10. geweest. Ik heb daar op haar keurig appartementje thee gedronken. Zy is allerhartelykst. Maar ik ben er slechts een uur geweest om niet te laat by Fernande te komen. -

De behandeling die ik alweer, in de komedie zynde, van 't personeel ondervond, is niet te beschryven. Een moeder kan haar zuigeling niet hartelyker behandelen. Ik heb nooit zoo iets ondervonden van zooveel personen te gelyk. Ook in m'n logement is men zoo voorkomend.- Gister aan table dhôte gegeten expres omdat Tiele^8. er at, en dit won my 'n course uit. Die courses (in modder of vigilant) zyn lastig te Rotterdam.

6. Sardou: Victorien Sardou (1831-1908), frans toneelschrijver.

7. Jozef Opdecoul: wellicht bedoeld: Theodore Opdecoul, een jonge teringlijder door Multatuli en Mimi gehuisvest van oktober 1873 tot voorjaar 1874, broer van Mathilde en J.H. Opdecoul, leraar te Semarang.

10. Mevr. L.: mevr. Löhr.

8. Tiele: C.P. Tiele (1830-1902), een broer van P.A. Tiele, de correspondent van Multatuli.

[p. 45]

Saterdagmorgen ½12 uur

Ik werd gestoord. Bezoek van D^r De Haas. (Ik had 'n heel beleefd briefje aan z'n vrouw geschreven.) Zal er van avend heen gaan. Erge drukte. Ik moet nu naar de komedie. -

Ik lees in de N. R.^9. dat ik den 11ⁿ hier spreken zal in 't Nut. -

Dag beste Mieske.

9. Zie bij 4 februari. De krant verscheen één dag eerder dan hij gedateerd was.