Volledige werken. Deel 18. Brieven en dokumenten uit de jaren 1875-1877

[26 september 1876
Kritiek van mevr. E. Garcin in Le Républicain des P.O.]

26 september 1876

Mevrouw Eugène Garcin bespreekt in Le Républicain des Pyrénées-Orientales, no. 211, de franse vertaling van Max Havelaar. (Fotokopie M.M.).

Fragmenten.

Max Havelaar par Multatuli
Traduction de A.J. Nieuwenhuis et H. Crisafulli.^*

Ce livre nous arrive de la Hollande, et quoiqu'il ait passé dans le moule de notre idiome, il a conservé un tel parfum du terroir, qu'il ne serait point permis, au lecteur le plus illettré, de le confondre avec nos romans français.

Est-ce bien un roman, il est vrai, que cette oeuvre humoristique, sans intrigue, sans amour, mais d'où se détache une personnalité si vivante, que, dès son apparition elle s'empare de vous, vous attache à ses pas, vous rend attentif à ses paroles et vous passionne de telle sorte, qu'en la quittant, à la fin du premier volume, vous avez hâte de la retrouver dans le second. (....)

Puissent donc ces quelques lignes avoir bien fait comprendre le sentiment de vive sympathie que nous inspire l'oeuvre originale,

* Editeur: Dentu - Paris.

[p. 466]

honnête, fortement pensée, dont MM. Nieuwenhuis et Crisafulli viennent de nous donner une si excellente traduction.

Paris, 22 Septembre 1876.

Mme Eugène Garcin.

Vertaling

Dit boek wordt ons uit Holland toegezonden en hoewel het in de gietvorm van ons taaleigen is gegoten, heeft het zo'n sterke geur van eigen bodem behouden dat het niet mogelijk is, zelfs voor de meest ongeletterde lezer, het met onze franse romans te verwarren.

Is het trouwens wel een roman dit vermakelijke werk, zonder intrige, zonder liefdesgeschiedenis, waaruit een zo levendige persoonlijkheid naar voren komt, dat al dadelijk bij zijn verschijning hij zich van U meester maakt, U aan zijn lotgevallen bindt, Uw aandacht vraagt voor zijn woorden en U zo vervult van hartstocht dat U na het eerste deel zich haast hem terug te vinden in het tweede? (....)

Mogen deze enkele regels het juiste begrip hebben gewekt voor de sterke sympathie die het origineel ons heeft ingeboezemd, een zo oorspronkelijk, eerlijk en wijs boek waarvan de heren M. en C. ons nu een zo voortreffelijke vertaling hebben gegeven.