Volledige werken. Deel 15. Brieven en dokumenten uit de jaren 1872-1873

[p. 622]

[19 februari 1873
Brief van Multatuli aan Funke]

19 februari 1873

Brief van Multatuli aan G.L. Funke. Twee enkele velletjes postpapier, dubbel gevouwen en tot het midden van bladzijde 7 beschreven. (M.M.)

den val by Mainz: over dit ongeluk van Multatuli is verder niets bekend. A.H.: Adolfshöhe, de afzonderlijke werkkamer die Multatuli gehuurd had.

Wb. 19 febr. 1873

Waarde funke, Dank voor de f100. - Dat maakt op bundel V f505. - Hoe me uw brief genoegen deed om de mededeeling dat gy tevreden zyt met het debiet, kan ik u niet zeggen. O zeker, ik begryp dat er enorme uitgaven gedaan zyn, en dat de winst eerst later komen kan. Maar dat ge hierop vertrouwen hebt, doet me innig goed. Sedert lang zat ik te zuchten over uw bankroet aan de 8^o Exx. van I & II. Ik vind het zoo jammer van dien verliespost. Na den herdruk met noten wou ik dat ze uit de wereld waren. Wie zal ze koopen?-

O neen, Mimi maakt wel haast. Ze is heel conscientieus en zou gewetensangst hebben als ze luierde. Ze heeft dan ook 't stuk eigenlyk al af. Maar ze moet me de laatste helft nog voorlezen. En dat is 'n heele toer, omdat ik zoo lastig ben.

O zeker, haar kopie zal zeer duidelyk zyn, zoodat ze als gy corrigeeren wilt, de proeven niet behoeft te zien.

Het stukje is schoon. Maar, als gezegd, van tyd tot tyd geeft de schryver toe in 't gebruiken van frazen op den klank af die au fond geen zin hebben.

Van G. (in Los en Vast) heeft gelyk:

‘Myne tante is zeer ziek en zelfs dood.’

Ziet ge, dát is het! Niet zóó erg natuurlyk, maar als voorbeeld van wat ik bedoel, zult ge my begrypen. Doch 't geheel van Marcella is schoon. En er zyn ook zeer schoone stukken in. (Die slangetjes! De uitdrukking van den boer: ‘Gesteld eens dat zulke machines konden bestaan... &c)

Uwe gissing dat ik wél ben is helaas niet gegrond. Ik hoest weer vreesselyk. De beide laatste nachten heb ik niet geslapen. Ik ben koortsig en kan niet aan 't zweeten raken. Tot overmaat van ramp openbaart zich (nu na 2½ jaar voor de 2 of 3 maal) de pyn in m'n regterarm, een gevolg van den val by Mainz. Ik kan my niet kleeden, me niet wasschen of kammen. Verleden jaar was 't ook zoo maar 't is weer geminderd.

[p. 623]

Mimi heeft de kamer te A.H. heden opgezegd, omdat ik sedert 2 maanden zoo zelden 'smorgens by de hand ben. (Van 't wakker liggen)-

Ik vind het zeer schoon van U dat ge my schryft dat ge goede hoop hebt over 't debiet! De ordinaire slimmigheid van zekere menschen zou meebrengen akeligheid te verkoopen: ‘Hy - d.i. ik - mocht daarop eens hooger aanspraken maken’ of zoo-iets. Nu, ik ben zeer, zeer, tevreden als ik maar uw tegenwoordig honorarium onbezwaard kan aannemen. O, ik zat zoo bezet met dien vracht 8^o Exx! 't Was of ik er onder begraven lag. En 'n verlies blyft het!-

Ik geloof ook dat deze bundel amusant is. Maar naar myn opvatting is bundel III de beste. Op IV rustte het opgespaard servituut van zekere afrekening met Publiek. Dat servituut moet gedragen worden door Vorstenschool.-

Ik kryg daar van Waltman proef van vel 21 Mill. Studiën. Z'n drukkery is goed. Ik vind dat onze Los ook z'n best doet. Maar wel wou ik dat ze wat sneller voort gingen.

Dat vragen van revisie is 'n bezwaar, dit weet ik wel. Maar als 't noodig was zou ik er wel voor willen betalen. Ge vordert dit niet. Als ik, na wat veel verandering van m'n eigen werk, 'n proef wegzend ben ik niet gerust. Daarby heb ik altyd het gevoel van 'n soldaat in vyandelyk land. De lettermannen naml. zyn me niet genegen. Dit is natuurlyk. Ik moet dus scherp toezien. Vooral omdat ikzelf zoo vitterig ben.-

Wilt ge eens letten op m'n vraag over de teekens: « »

Er moet duidelyk blyken wat ik letterlyk van Bilderdyk aanhaal, juist omdat z'n boerebedrog zoo héél grof is. Mochten er nu geen: « » genoeg zyn, dan vraag ik u of 't goed zou staan, al 't van hém aangehaalde (buiten de als vers gedrukte kleine letter. Dat kan blyven, dunkt me) te drukken zonder aanhalingsteekens of: en dan met halfvette? letter?

Maar dat staat bont. Als er dus genoeg teekens zyn, zou 't beter zyn m'n kopie te volgen, d.i.: « »

Ik heb wel kopie, maar moet ze nog nazien, en m'n oogen branden me. Dit is van koorts. Als ik vannacht had kunnen zweeten zou 't nu beter zyn.

Aan Waltman zend ik oude kopie, die goed is. Mill. Studiën zullen dus circa gelyk verschynen met uw eerst Aflg.-

[p. 624]

(Hè, ik wou wel 'n middel vinden om aan Wintgens die zich beklaagd heeft.) Ik weet al. Ik zal hem schryven dat ik die zaak al in orde bracht, maar dat er redenen zyn om die aflg eerst in april te doen verschynen.-

De zaak van de V. zit me altyd dwars in den maag. Ik zeg dat het onmogelyk is dat-i niet aan my gedacht heeft.

Apropos van de V. zorg dat-i geen kennis drage van m'n kopie (of van de gedrukte vellen) voor de boêl verschynt. Hy zou me wat afstelen.

(‘Wie zoo kan liegen, kan stelen ook.’

'n paar maal meen ik het gemerkt te hebben. Dus: wees voorzichtig.-

Wees hartelyk van ons beiden gegroet

tt

DD

Ik ontvang daar schoon vel vier. Dank!