Volledige werken. Deel 15. Brieven en dokumenten uit de jaren 1872-1873

[p. 459]

[22 november 1872
Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

Waarschijnlijk 22 november 1872

Aantekeningen van Mimi in Dagboek II. (M.M.)

Doordat er in dit Dagboek een blad is weggescheurd, ontbreekt niet enkel het slot van de aantekeningen d.d. 17 september, maar ook het begin - en dus de datering - van wat daarop volgde. Hoeveel er ontbreekt, is niet uit te maken. Het onderstaande dagtekent blijkens de vermelding van Post in elk geval van midden november.

Scholten. Subordinatie: zie V.W. VI, blz. 243-246.

Cleerens: zie V.W. VI, blz. 309-312.

Brata Yoeda: de bundel Feiten van Brata Joeda, of Nederlandsch. Indische toestanden geschetst door A.M. Courier dit Dubekart, Eerste bundel. Semarang 1872, leidde tot een proces en een veroordeling. Zie ook V.W. VI, blz. 313-327.

Roorda: dat Roorda van Eysinga midden november Multatuli heeft bezocht, staat vast (zie de brief d.d. 26 nov.), maar de precieze datum is niet bekend.

Ik schrijf zoo zelden in dit boekje wijl ik geen macht over mijzelf heb om mij te dwingen tot geduld. Geduld in gewonen zin heb ik wel, voor 'n handwerk of vertaalwerk of uittreksels of kopieeren, en dat alles netjes dat kan ik, maar mijn eigen indrukken zelf kneden en fatsoeneeren - kan ik niet. ik heb een wilde geest, hij moest nu toch lang getemd zijn. 33! of 32? ik weet niet. en dan zoo'n school!

Gister heeft D. eindelijk eindelijk eens weer met animo gewerkt. Hij sloot met het idee over Scholten. Subordinatie, om twee uur 's avonds liet hij het mij nog eens voorlezen. Bij 't woord oe lokoe -? neen ik weet niet meer en de kopie is weg! enfin, enfin, bij den naam van de streek waar Scholten en de rest kampeerden stond een kruisje. Hij wilde daar een noot bij maken. Ik verzocht hem die noot te schrappen en van den inhoud liever een nieuw idée te maken. hij zou dat doen. Maar van morgen opstaande vonden wij den brief van D. Post. hij is daar mee vervuld. dat stuk deed hem genoegen. hij wil het behandelen en den brief overnemen in de Ideën. Op 't oogenblik schrijft hij een brief aan dien Post. ik vrees dus dat de noot of 't idee betrekkelijk dien maleische naam er bij zal inschieten.

Ik geloof dat de maleische naam dien ik niet weet oe bokoe, de naam is van 'n rivier op Java. In alle gevallen bij die legerplaats was een rivier en toen in 1828 in de Javasche oorlog de vorst dieppo negoro?

[p. 460]

en z'n generaal bijgenaamd Sentot de hollanders bestreden, kon de gen. Cleerens de held van den dag niet wijs worden uit de bewegingen van zijn antagonist. Dat heeft hij langen tijd daarna toen hij bijna kindsch, gouverneur van de molukken was, en D. op reis naar Menado hem te Amboina bezocht, dezen gezegd. D. was namelijk te Poerwaredjo geweest, twee jaar geloof ik. daar had hij gehoord waarom D.N. niet over die rivier trekken wilde. De hoofdader dezer rivier ontspringt uit een rots of uit twee rotsen die in vorm doen denken aan een vrouwelijk teeldeel. De rivier heeft daaraan haar naam te danken. men zou dat woord kunnen vertalen met stonde, kutwater of zooiets. Toen nu een der voorouders van D.N. naar de naam dezer rivier vroeg vond hij dat woord zeer onkiesch en voorspelde dat het zijn nakomelingen slecht zou gaan zoo ze dit water overtrokken. daarom maakte D.N. groote omwegen, uren ver, om 'n plaats te bereiken waar de naam van den stroom anders was en daarom had de generaal Cleerens zoo menigmaal niet uit z'n bewegingen kunnen wijs worden. D. deed hem na - ‘Begut, waot ge daor zegt... ja ik kan zoo min vlaamsch schrijven als spreken. Dit alles zou hij echter niet in dien noot zeggen. ‘want ze zullen me niet gelooven als ik zeg dat Cleerens die bijzonderheid niet wist, 't was toch de moeite waard wat te weten van 't land waarin men oorlog voert!’ We dachten beide aan Brata Yoeda en hoe veel die waard zou zijn!

Roorda vertelde aan D. allerlei malle praatjes die over hem in omloop zijn. - och neen ik wil m'n stemming niet bederven door zulk nonsens opteschrijven.

Marie haar rotten hebben gejongd. Ze heeft 2 witte rotten waar ze gek op is. Voor 2 dagen kregen ze 12 jongen, dat gebeurde 's morgens en 's avonds liepen ze elkaer weer gekheid makend na - en het lukte aan het mannetje! wie zoo iets denken zou!