Volledige werken. Deel 15. Brieven en dokumenten uit de jaren 1872-1873

[28 april 1872
Brief van Multatuli aan Funke]

28 april 1872

Brief van Multatuli aan G.L. Funke. Dubbel velletje postpapier, tot bovenaan blz. 4 beschreven. (M.M.)

Het woord Deux en het getal 300 zijn met potlood ingevoegd.

Wbaden 28 April 72

Waarde heer funke! Dat ik in 't briefje van 25 dezer naar de proeven vraagde, was heusch om de proeven. Ik was ongerust. En 't is bykomend geweest dat ik daarin over kopie sprak (ook de waarheid) en dus den schyn had aantedringen op remise. Ik verzeker U dat ik 't briefje schreef om de proeven.

Ikzelf begreep, nadat het weg was, dat er in dat melden van kopie 'n soort van maning lag, en toen ik dit inzag, was ik er in zoo ver bly om, omdat ik indedaad geld noodig had. Ik zal hard moeten werken, om aan alles het hoofd te bieden.

Nu kán ik hard werken, d.i. betrekkelyk veel produceren, want vlug werk ik niet. Ik maak alles 10 maal over.

Doch om m'n taak te volbrengen, moet ik weten, dat ik dóór kan gaan. En tegelykertyd doet het my zéér, u te bezwaren.

Als ik niet haast had, dezen weg te krygen, in de hoop dat ge 'm nog maandag ontvangt, zou ik u eens 'n uitvoerige fideele uitlegging geven van m'n hebzucht, O god, 't is me zoo bitter!

[p. 199]

Zoudt ge gelooven dat ik den geheelen winter heb doorgebracht zonder overjas! En dit is 't minste. Er zyn zaken die zwaarder drukken!

De plompe ellendige waarheid is dat er altyd haast voor my is, altyd! Ik heb ± f150,000 te betalen, plus m'n zeer eenvoudig onderhoud, en dat myner vrouw en kinderen in Italie. Toch zie ik kans, als ik nog tien jaar leef! Maar dan moet ik aan 't werk kunnen blyven. En dat kan ik niet, by stoornis van 't dagelyksche. Op dit oogenblik byv. maken me zes ½ ontbrekende thalers impotent, die kosten me vandaag ¾ vel druks! Dat gewurm met het zetten van Vorstenschool, kost me méér dan Uw zoo royaal honorarium. Ik heb geen talent, slechts stemming. Als die bedorven is, ben ik onmachtig. En niet voor 't oogenblik alleen, maar voor zeer langen tyd soms! Wat v. Helden my - buiten z'n schuld altyd - duur te staan komt!

En dan de grief u, die zoo werkt - dat zie ik! - te bezwaren! -

Maar nu ter-zake! Ik moet gauw geholpen zyn, of ik blyf steken. Ziehier, wat ik u verzoek. Zend me 'n telegram:

Tirez sur moi, Deux	{ jours }	de vue, 300... florins.
Tirez sur moi, Deux	{ semaines }	de vue, 300... florins.
Tirez sur moi, Deux	{ mois }	de vue, 300... florins.

Funke éditeur

Maak die som niet te laag. Ik geloof byv. dat ik - om de dan te zware onkosten - moeite hebben zou, 'n wissel van f 100. te plaatsen. Neen, ik weet zeker van niét. Ik zal dan trachten daarop geld te krygen. Ik verzond eergister en heden geen kopie. Ge zult er om lachen, maar de aanteekening-kosten bezwaren my. Een paar vel (2½ denk ik) is persklaar, en om natezien en te veranderen, wel 'n vel of zes, denk ik. Want ik heb de laatste weken van 'smorgens tot 's avends gewerkt.

Als ge my dan toestaat, naar uw convenientie 'n wissel te trekken, zal ik zorgen dat ge vóór den vervaltyd zeer ruim kopie hebt. Ik meen dat ge daarop - als 't dan noodig ware - geld krygen kunt.

Och vergeef me myn lastigheid! Ik schrik als ik aan de werkeloosheid denk die 'n gevolg was van v. Helden's gesukkel.

Wees vriendelyk gegroet. Ik hoop dat ge dezen nog ontvangt. Ge zegt maandag op reis.

tav

DD

[p. 200]

Dat ik dat ½ by 6 th. zette was om de onkosten. 't Is namelyk belasting aan 't Duitsche Ryk! 't is schande! Ik die hier van niemand iets trek of geniet!

Er is nu geen tyd, maar later zal ik u voorstellen doen om myn behoefte overeentebrengen met uw financiele zorgen. Ik gis dat het kan. In allen geval moet ik weten óf het kan?