Volledige werken. Deel 14. Brieven en dokumenten uit de jaren 1870-1871
(1982)– Multatuli–
Auteursrechtelijk beschermdOver ‘eenige bedenkingen’ enz. van den heer J.P. Moltzer.Na inzage der eerste aflevering van 't Studenten Weekblad, verlangde ik hartelijk naar de voortzetting der ‘Bedenkingen’ die mijn nog eens vrije arbeid den heer M. in de pen gaf. Ik stelde mij voor die in ernstige overweging te nemen, en zoo noodig met uitvoerigheid te behandelen. Tot mijn verdriet zie ik nu uit de volgende nummers, dat de Schrijver herhaaldelijk over eene kolonie spreekt, en dat alzoo zijne beschouwingen niets te maken hebben met het onderwerp dat ik behandelde: de vraag, hoe 't zwakke Nederland heer kan blijven over zijne settlements? Mijne teleurstelling is te grooter, omdat ik op blz. 15 vlgg. mijner brochure getracht heb mij tegen zoodanige - ál te gewone! - opvatting te waarborgen. Ik meende eene meer exacte behandeling van zaken te mogen verwachten, vooral van den heer M. die blijkens eene op blz. 3 van uw Weekblad voorkomende zinsnede, zoo uitdrukkelijk nota had genomen van het onderscheid tusschen officiële Etablissementen en eene volkplanting. Bij zoo'n slordige terminologie is geen vruchtbaar debat mogelijk, en het is nog al...zonderling, dat iemand die zich schuldig maakt aan zulk een blunder, mij verwijt de ‘eigentlijke kwestie niet behandeld te hebben.’ | |
[pagina 531]
| |
De onheusheden, die de heer M. mij toevoegt, ga ik voorbij. Doch wél protesteer ik tegen zijne al te vleiende betuiging: dat ik ‘de wijze van ontstaan en den aard van het Nederlandsch gezag in Indië heb duidelijk gemaakt.’ Ik mag mij die eer niet aanmatigen. Wanneer dit toch het geval ware, zou de heer M. hebben ingezien, dat de Vrij-Arbeidskwestie identiek is met de vraag: of wij, na toelating van allen die zouden toestroomen om te dingen naar den vrijwilligen arbeid der Javanen, bij magte zouden wezen de alsdan ontstane kolonie voor nederland te behouden? Ik meen die kwestie wél behandeld te hebben, en daarop komt, van een Nederlandsch standpunt beschouwd, de zaak neer. Multatuli. |
|