[22 juli 1870
Multatuli en Mimi naar Gustavsburg]
Waarschijnlijk 22 of 23 juli 1870
Multatuli en Mimi verlaten Mainz en vestigen zich in het Wirthshaus zum Gustavsburg, oostelijk van Mainz gelegen in de hoek waar de Rijn, uit het zuiden komende, de Main, uit het oosten komende, in zich opneemt, en daarna tot Bingen westwaarts stroomt.
De hoek land tusschen den linker Main- en den Rynoever waar deze rivieren zich vereenigen, wordt naar Gustaf Adolf die aldaar gekampeerd moet hebben, aldus genoemd. Het wirthshaus ligt aan den darmstadterweg tegenover de gierbrug die naar het dorp Kostheim over de Main zet, en is een kwartier gaans van de juist duizend meters lange mainzer rynbrug verwyderd. Wy hadden daar in het laatst van juli 1870 kamers gehuurd. Vrees voor geldgebrek had Dek, vervuld als hy was van werkplannen, toen niet, zoodat hy tegen de kosten die het buiten-wonen meebrengt als transport etc. etc. niet opzag. Het was daar toen zeer kalm, en hy meende dat het sans gêne van uitgaan enz. hem goed zou doen. Maar door een samenloop van omstandigheden zaten wy reeds in 't begin van augustus zonder geld. De kalmte die wy gezocht en gedeeltelyk gevonden hadden, in een wirthshaus waar zoo goed als niets, alleen des zondags zeer weinig te doen was, maakte, na de uitbarsting van den oorlog, plaats voor rumoer en drukte. Want behalve dat, doordien de spoortreinen gedurende geruimen tyd uitsluitend troepen vervoerden, en later het verkeer voor particulieren zeer ongeregeld en hokkend bleef, de darmstadterweg veel meer dan vroeger gefrequenteerd werd, en dus ook onze herberg het reeds daardoor druk had, werden de fortjes aan de rynbrug van garnizoen voorzien, en waren voortdurend eenige honderd man in Kostheim ingekwartierd die allen den ganschen dag vry wel niets te doen hadden en al zingend ‘Lieb Vaterland’ etc. etc. in ons Wirthshaus kwamen drinken.
Auteursrechtelijk beschermd