Volledige werken. Deel 13. Brieven en dokumenten uit de jaren 1868-1869

[28 januari 1869
Brief van Multatuli aan Tine]

28 januari 1869

Brief van Multatuli aan Tine. Dubbel vel postpapier, geheel beschreven. (M.M.) De laatste regel staat verticaal in de marge.

chitse: van chintz of sits, d.i. katoen, bedrukt met bonte figuren op lichte ondergrond.

Donderdag avend 28 Jan^y

lieve beste tine! Sedert 10 dagen zit ik elken dag in tweestryd om je te roepen, of nog wat te wachten. We hebben zware kou gehad, en ik zag er tegen op je te laten reizen. In twee nachten was alles digt (nadat het eerst een zeer zachten winter geweest was.) Nu dooit het

[p. 316]

weer. Als het redelyk weêr is, heb ik een wroeging dat je er nog niet bent, - en als 't dan weer in eens koud is, durf ik je niet te roepen. Daarby kwam dat we een tydje op een gedeelte der meubels moesten wachten die uit Amsterdam moesten komen. Waren die een dag of 14 vroeger gekomen dan had ik je al geroepen, want in 't begin van January was het weêr zacht.

En wy hebben veel, veel, veel, gekocht! Misschien wat te veel, want het is boven de begrooting gegaan, zooals trouwens altyd.

De woning zal je mee vallen. Mimi heeft er al over geschreven, maar ik zal 't nog eens overdoen. Dan kun je je 't voorstellen. Vooreerst: ieder heeft zyn eigen kamer. Je hebt groot gelyk dit zoo goed te vinden, en juist zoo als je zegt, dat maakt dat men er geen hoeft te hebben. Nu kan er op de kamertjes van Edu en Non wel niet gestookt worden maar ik wou toch niet graag dat zy daar veel meer deden dan slapen. De vier hoofdvertrekken zyn perfect en zelfs mooi (alle op een verdieping) Maar ik zal beginnen met beneden.

Je ziet dat er geen van ons beneden woont. Dit is om de vochtigheid die ik veronderstel. In die achterkamer waar de meid zal slapen (nu is er een werkster) zyn ook kasten voor huishouden, weegschaal, kapstok &c

(De kippen hebben al 10 eieren gelegd)

Dat spreekkamertje is zeer eenvoudig gemeubleerd. Eén tafel met vier stoelen, dat is alles.

by b is de ingang naar 't keldertje. by a is de trap naar boven. en daarnaast (x) de plé. De gang is iets smaller dan hier geteekend is in verhouding met de kamers.-

Op de verdieping waar wy wonen zyn vier ramen, omdat het huis uitspringt boven een poort, die naar een hofje (of zoo iets) leidt waarop wy uit de achter ramen het gezigt hebben.

[p. 317]

a) kachels

b) boekenkasten

Ja, ik heb geen plaats om al de meubels hier in te zetten. Daarover zul je tevreden zyn.-

Om te gaan slapen hoef je geen kou te vatten. Dóór de alcove ga je zoo in je kamer.-

Tusschen jou en Mimi's kamer was een deur, waar voor echter een kast moest. In jou kamer heb je één vaste kast, en een mooie mahonihouten. Mimi heeft ook mooie kasten. Ik ook een goede kast. De kinderen (boven) goede kastjes.-

De inrigting is allerliefst. Ik heb zoo veel doenlyk de kou geweerd. Het huis is hoewel niet oud, toch ligt en digt, en ik zeg dat we sjaars 100 fl. voor brandstof op de huur moeten leggen, en dat het dan nog goedkoop is.

Dat de inrigting zoo mooi uitkomt, is door het besluit om de meid beneden te laten slapen. De kinderen hebben nu daardoor op zolder, ieder een aardig kamertje dat ik zoo netjes mogelyk maak, (kast, spiegel, waschtafel, en een en ander tot versiering. Ze zullen 't wel aardig vinden.)

Het uitzigt is lief. 't is niet ver buiten de stad. (Niet als Laeken byv. o neen!) en de weg is mooi, geen modder. 't Is mooier weg dan de straten in de stad, en er is weinig gery. Ik heb nog nooit zoo kalm gewoond, en ook nooit zoo'n mooie kamer gehad,

De huiskamer zal je frapperen, zoo mooi als we die gemaakt hebben. Er komen chitse overgordynen. Morgen worden de witte overgordynen in jou kamer gehangen. Wy hebben een naaimachine die allerprettigst is. Ik heb er al de ondergordynen vóór op genaaid.

[p. 318]

Behalve de massa boeken, waren er ook een schat van schoone platen. Ik kan er wel een publieke kunstbeschouwing meê houden. Die boeken en platen worden Mimi aangerekend voor f200,- en ik denk dat ze wel f1000 waard zyn! Ik stel me een innig genoegen voor dat alles met jou en de kinderen te bezien. Ik heb ze zelf nog niet goed gezien. Er is te veel. Ook heb ik een erge drukte gehad met spykeren, timmeren, meubels verdragen, boeken arrangeren. Myn handen zyn over al wond van 't hameren en kloppen, zood at ik moeite heb om de pen te houden.-

Sedert al dien tyd was je me natuurlyk geen oogenblik uit de gedachte. (Nu is 't niet koud, maar 't regent.) Kon ik je nu met een wensch in eens hier hebben, dan deed ik het. Ik heb me den laatsten tyd maar in slaap gewiegd met de gedachte dat je je schuldjes betalen kon, en dat dan de rest zich wel vinden zou. Nu dat is ook zoo. Je begrypt dat het geen kleine zorg is te maken dat alles uit een geldelyk oogpunt marcheert. Dat staat in verband met myn lezingen en de hulp die my geworden zou of zal uit Friesland. Dit laatste hangt af van werk dat ik leveren moet, en dat werken heeft gewacht door de beslommering van de laatste weken. Behalve Friesland, moet er nog geld ontvangen worden, maar ik weet niet precies, wanneer. Al de inkoopen van meubels &c zyn hooger geloopen dan ik dacht, en nog zyn er verscheiden dingen die ik niet naar myn zin heb kunnen regelen.-

Ik ben erg gepreoccupeerd. Ik moet naar Friesland schryven, en weet niet hoe ik 't zal aanleggen.-

Ik bereken dat je voor je reis zult noodig hebben 400 francs., of althans zooveel wou ik je zenden. Ik denk dat je daarmeê wel driemaal een nacht zult kunnen rusten, of viermaal om je niet te vermoeien. Welnu, die 200 gulden heb ik wel, maar er zyn nog dingen

Vrydag

Ik ben erg geagiteerd over de kwestie om nu geld te zenden, of over een dag of tien, als ik te Antwerpen, Amsterdam en hier zal gelezen hebben, waardoor de kas wat ruimer wordt. Terstond na je komst zal ik geen lust hebben om uittegaan. Ik zal dezen nu maar op de post doen, en beloof je binnen twee dagen weer te schryven.

Ik begryp dat jy weten moet hoe je 't hebt, van blyven of vertrekken meen ik. Ik ben van daag wat koortsachtig van agitatie. Ook heb ik my wat veel vermoeid geloof ik.

[p. 319]

Zonderling, nu waait het weer een storm, en daar ik je nu in dezen brief geen geld zend doet het my eigenlyk pleizier. Voor 12, 14 dagen was 't zacht mooi weer, maar toen waren de meubels er nog niet. Ik hoop je binnen weinig tyds decisie te geven. Het huis zal je zeer bevallen, op de reten na. Maar die stop ik. Kun je na 't ontvangen van geld, spoedig weg? Maar als ik geld zend zal ik je telegraferen, dan kan je je klaar maken tegen dat het komt.

Het adres is nu:

M^r E. Douwes Dekker
Zuidwest Binnen cingel 18 i
La Haye.

Ik moet nu in Godsnaam wel weer myn eigen naam opgeven.

t Is zoo'n omslag eerst naar den Toelast te laten zenden.-

Salue M^r S. très cordialement. En vérité, je suis honteux de ne pas avoir repondu encore à sa charmante lettre, mais crois moi je suis exténué de fatigue et de soucis. Puis je suis fiévreux depuis des semaines. Il y a tant de sentiments qui me tracassent!

Oh, comme il me touchait d'arranger les petites chambres de Edu et de Nonni. Ecoute, il y a de la place dans ma chambre pour y placer un lit cet été. C'est à dire pour Mr Salati quand il viendra nous voir - Adieu pour aujourdhui ma bonne Tine. Embrasse les enfants.

En deux trois jours j'ecrirai davantage, adieu j'espère que nous ne nous ecrirons plus beaucoup. Ces lettres m'ennuyent, cequi n'empêche pas que je te prie de me faire avoir de tes nouvelles.-

Zoo even is er een klokje met nachtlichtje erachter, thuis gebragt, voor jou kamer. Mimi had het besteld omdat je, zei ze, van nachtlicht houdt. Houd je van gordynen om je bed? of op z'n Duitsch? En wat heb je liever een zacht bed of paardehaar? antwoord daarop. dag tineke

ik denk dat ik je gauw geld zend.