[4 november 1868
Voordracht van Multatuli te Sneek]
4 november 1868
Multatuli spreekt in Sneek en draagt voor uit Vorstenschool.
Er is van deze eerste avond in Sneek een curieus getuigenis overgebleven: 108 vzn. uit Vorstenschool, in afschrift van onbekende hand; dubbel velletje postpapier, bewaard in een exemplaar van de vierde bundel Ideen. (Privé-bezit Hilversum; fotokopie M.M.)
De tekst van dit vroege afschrift komt overeen met V.W. VI, blz. 62 regel 7 tot en met blz. 65 regel 19. Opmerkelijk is de vermelding op blz. 4 onderaan: Uit de ‘Vorstenschool’ 4e bedryf. De Koningin. Voorgedragen in de Concertzaal te Sneek op Woensdag 4 November 1868.
Hieruit blijkt dat de auteur toen als een gedeelte van het vierde bedrijf beschouwde wat tenslotte in de tweede helft van het derde bedrijf een plaats vond. Tussen déze tekst en die in Ideen IV (1872) is overigens geen noemenswaard verschil; een kleine variant hangt samen met het feit dat Multatuli juist deze passus tussen haakjes heeft geplaatst omdat ze misschien ‘de eischen van het drama in den weg staat, en alzoo bij de opvoering moet worden weggelaten.’ (1872, blz. 64 noot).