[1 december 1865
Multatuli bezoekt de Salon van Duport: de klap]
1 december 1865
Multatuli bezoekt de Salon van Duport in de Nes, waar de familie Hubert Sauvlet vaudeville-programma's ten tonele brengt met Pauline Sauvlet-Zerr als primadonna. Tijdens een muziekloos gedeelte wordt Multatuli, die op de voorste rij zit met de jonge Sauvlet naast zich, bij zonder geërgerd door enkele aanwezigen achter hem die zich schamper vrolijk maken over de hoofdrolspeelster; hij staat op en geeft zonder veel commentaar een zekere Jacob Jacobs een klap in het gezicht en daarna diens te hulp schietende vriend Jesaja de Vries eveneens. (zie 17 januari 1866).
Kort na dit voorval en blijkbaar vóor hij wist dat er een rechtszaak van kwam, heeft Multatuli Idee 538 geschreven (VW III, blz. 375-378). Ook anderen hebben, uit hun herinnering, dit incident en de verwarring die erop volgde gereconstrueerd, niet zonder tegenstrijdigheden. Een samenvatting vindt men bij P. Spigt: De ballingschap van Multatuli (Laren 1954) blz. 24-38, herdrukt in zijn bundel: Keurig in de kontramine (Amsterdam 1975) blz. 56-69.