Volledige werken. Deel 11. Brieven en dokumenten uit de jaren 1862-1866

[1 maart 1865
Aantekeningen van d'Ablaing]

1 maart 1865

Aantekeningen van R.C. d'Ablaing van Giessenburg over Multatuli, blz. 3-6. (M.M.)

zijn verjaardag: Multatuli was niet op 1, maar op 2 maart jarig.

Mej. F.P.: Francis Pino Post, de schoonzuster van Hotz.

1 Maart 1865 (Woensdag)

Een gelukkige dag voor Dekker, drie portretten (lithographie) aangevraagd. Die f 30. - komt hem uitmuntend te pas. Het is daarenboven heden zijn verjaardag Mej: F.P. te 's Hage zendt hem een prachtige bouquet van levende bloemen. Heden avond wordt zijn Bruid daarboven voor de eerste maal opgevoerd op de Hollandsche Schouwburg. Ofschoon het stuk reeds sedert half December in studie is bij dat tooneelgezelschap, zou het stellig nog vooreerst niet opgevoerd zijn geworden wanneer voorleden week de Heeren Boas en Judels niet geannonceerd hadden dat zij ‘de Bruid daarboven’ donderdag den 2 Maart in hunnen Salon des Variétés zouden geven. Nu kon de Holl: Schouwburg de opvoering niet langer uitstellen zonder het regt te verspelen op de affiches te zetten:‘nooit alhier vertoond’. Jammer genoeg dat het rotterdamsche gezelschap onder directie van de Vries het stuk reeds met zoo veel succes te Rotterdam en te Utrecht heeft gegeven. Ik ben overtuigd dat de soupers en de serenade van Utrecht hier niet voor den Schrijver zullen herhaald worden. Amsterdam is te deftig voor dergelijke ovaties.

Gisteren avond deden de Heeren Tjasink, Peters en Roobol vragen

[p. 465]

hoe het kwam dat zij van D. geen antwoord hadden ontvangen op hunne schriftelijke uitnoodiging hun te melden welke plaats hij voor zich wenschte besproken te hebben; ik antwoordde den bode dat de Heer D. niet te huis was, en mij geen verantwoording deed of schuldig was van zijne handelingen; maar dat ik vermoedde dat hij niet geantwoord had omdat hij zelf geen antwoord had ontvangen op het beleefde briefje waarbij hij den Heeren Directeuren van den Hollandschen Schouwburg alhier gevraagd had wanneer zij het stuk zouden doen opvoeren. Ik wist dat deze onbeleefdheid hem te meer verwonderd had omdat de Heeren in December zich zoo hupsch tegenover hem hadden gedragen. - De bediende vertrok met deze boodschap; doch kwam terug met een briefje waarbij het aanbod der directie op den zelfden stroeven toon, die reeds in het eerste briefje heerschte, werd herhaald, thans echter met bijvoeging van de uitnoodiging morgen voormiddag de algemeene repetitie te komen bijwonen. Een oogenblik te voren hadden de Heeren Boas en Judels hem mede schriftelijk uitgenoodigd, ook hunne repetitie, nagenoeg op denzelfden tijd, met zijne tegenwoordigheid te vereeren.

Voor mij is deze dag alweder zeer ongelukkig. Eindelijk verwaardigden zich de Heeren Directeuren der Credietvereeniging te antwoorden op mijne officiele aanvraag mij een crediet te openen van f 2500. - tot bestrijding van mijne uitgaven aan honorarium voor den 11en en mogelijk ook voor een derden bundel Ideen van Multatuli, eene zeer voordeelige bijzaak voor mij, waarvoor ik echter het geld niet kon onttrekken aan mijn assortimentshandel zonder den goeden gang van dezen in gevaar te brengen. Het eenig antwoord dat ik ontving was eene gedrukte mededeeling dat het gevraagde crediet mij niet kon worden verleend. Nu heb ik alles beproefd, en zelfs dit laatste slaat mij tegen. - zoo word ik van alle kanten tegengewerkt, en moedwillige tegenwerking is het ontwijfelbaar; want mijne handelsreputatie is ongerept en solieder borg dan de Heer FM. Merrem zal der Directie wel nooit aangeboden zijn. - Mijne vijanden zijn ten minste meer entier dan mijne vrienden, want deze roemen en loven mij, op hetzelfde oogenblik dat zij mij weigeren mij te ondersteunen in het tot stand brengen van eene zaak waardoor ik mij mathematisch zeker van drukkende zorgen zou kunnen vrijmaken. Ik schrijf dit ook in alles behalve aangename stemming, des

[p. 466]

nachts 3½ uur, na den geheelen dag door tot heden zwaar gearbeid te hebben, want nu mijne twee bedienden ziek zijn, en de rekeningen in zee moeten, wil ik ten minste gelegenheid hebben in de volgende maand over mij verschuldigd geld ten voordeele mijner leveranciers te disponneren, blijft mij niets anders over dan voor drie te werken; - en dat met een ontstemd hoofd, in zware zorgen, mijne vrouw lijdende, zeer weinig debiet in mijne zaak en na pas ontdekt te hebben dat van het met moeite bij een gegaarde en dat waarover ik disponneren kon, mijn eene bediende ruim f 200. - opgehaald of uit de lade gestolen en verteerd heeft. Ik had nog niet genoeg, nu moet ik nog wantrouwen ook; - mijn hoofd loopt om.