Volledige werken. Deel 9. Brieven en dokumenten uit de jaren 1846-1857

[p. 255]

[12 juni 1852
Missive aan de Gouverneur]

* 12 juni 1852

Missive van Dekker aan de Gouverneur der Molukken; niet in Dekkers handschrift. (Pleidooi, blz. 211)

Amboina den 12e Junij 1852.

Aan den Gouverneur der Moluksche

Eilanden te Amboina.

In opvolging van het requisiet, voorkomende bij het slot Uwer missive van den 28en Mei j.l. No. 390 heb ik de eer Uhedgestr. te berigten, dat sedert 1849 tot heden maandelijks van den opziener der bannelingen het voedingsgeld ad 104 duiten per man, per dag wordt uitbetaald, en dat het daarvoor verstrekte voedsel, waaronder de rijst niet begrepen is welke prijs^* tegen contractprijs door den aannemer wordt geleverd - dagelijks door mij wordt gekeurd.

De hoedanigheid laat niets te wenschen over, doch de hoeveelheid komt mij voor, te gering te zijn om in allen opzichte voldoende te heeten.

Hieruit mag geenszins worden afgeleid dat de bannelingen gedurende den tijd dat zij voor 104 duiten aan toespijs daags gevoed zijn, gebrek hebben geleden, want de grenzen tusschen het strikt noodige en het volkomene, liggen te wijd van één, dan dat deze gevolgtrekking zoude doorgaan; het lijdt echter geen twijfel dat eene verbetering ten deze noodzakelijk is.

Voor ik tot de berekening overga van hetgeen werkelijk tot behoorlijke voeding van bannelingen hier ter plaatse noodig is neem ik de vrijheid de volgende opmerkingen te doen voorafgaan.

1e. Dat daarbij behoort gelet te worden op de benoodigde olie, welk artikel thans uit de te goed gedane 104 duiten niet verstrekt wordt; zijnde de voor verlichting van de zieke bannelingen benoodigde olie tot nog toe voldaan uit de dusgenaamde bannelingskas welk gering fonds thans naar volgens de mij door Uhedgestr. medegedeelde Gouvernementsdispositie van 31e December Ao. Po. No. 4 in 's Lands Kas behoort gestort te worden;

2e. Dat daarbij geene sprake is van rijst, welk artikel voortdu-

* Moet zijn: rijst. E. du Perron

[p. 256]

rend door den aannemer tegen contractsprijs ad 40 ℔ 's maands per man verstrekt wordt, en hetwelk evenmin begrepen was onder de 8 duiten daags die bij missive van den Gouverneur der Molukkos aan de Directie van Producten en Civiele Magazijnen dd. 18e December 1849 No. 464, als noodig tot voeding van een kettingganger is voorgesteld;

3e. Dat voor een Inlandsch militair over zee overgevoerd wordende, 27 duiten per dag en voor eenen civielen gevangene 20 duiten daags wordt te goed gedaan;

4e. Dat wel is waar een kettingganger minder aanspraak heeft op overvloed en keuze van voedsel dan de personen tot beide genoemde cathegorien behoorende, doch dat hij tot arbeid verpligt is en dus op voldoende hoeveelheid even zeer regt heeft;

5e. Dat die voldoende hoeveelheid overeenkomstig de bepalingen bestaan moet in:

zout naar genoegen

een klapperdop vol groenten daags, waaronder uijen en spaansche peper

¼ ℔ gedroogde visch }	deze drie artikelen bij afwisseling. De versche visch om den anderen dag.
½ ℔ dinding }	deze drie artikelen bij afwisseling. De versche visch om den anderen dag.
½ ℔ versche visch }	deze drie artikelen bij afwisseling. De versche visch om den anderen dag.

Alsnu tot de berekening van het kostende overgaande, tegen een gemiddelden marktprijs over eene hoeveelheid van 100 personen daags, biedt zich het volgend resultaat aan:

versche visch	50 ℔	Ca 9 duiten	f 4,50
gedroogde visch	25 ℔	Ca 20 duiten	5,00
versche visch	50 ℔	Ca 9 duiten	4,50
dingding	25 ℔	Ca 25 duiten	6,00
			_____
			f20,00
of per dag			f 5,00 Koper
groenten			1,95
1 kan olie			-,40
zout			-,40
klapper			-,25
			_____
			f 8,00

of per man per dag 8 duiten

[p. 257]

hetwelk overeenkomt met het vroeger door Uhedg. aan de Directie van Producten gedaan voorstel, onder dien verstande dat het niet blijkt dat daarbij op de benoodigde olie gerekend is geworden.

Hoewel bij de missive van Uhedg. mijne consideratien over hetgeen voor toespijs der bannelingen benoodigd is niet uitdrukkelijk verlangd werd, ben ik zoo vrij te gelooven dat Uhedg. mij bovenstaande berekening, als ter zake dienend wel zal gelieven ten goede te houden; veroorlovende ik mij diensvolgens Uhedg. voortestellen alsnog bij het Gouvernement te willen bewerken, dat voor voeding (toespijs) en verlichting van bannelingen worde toegestaan 8 duiten per man, per dag.

De Assistent Resident Magistraat

Douwes Dekker.